Նա չի հիշելու՝ վայ, օրենքը խստացրել են, չզայրանամ.Մկրտչյանը՝ բուժաշխատողին ծեծողների մասին

Բուժաշխատողների գործունեությունը խոչընդոտելը քրեականացնելուն ուղղված քայլը ՀՀ առողջապահության նախկին նախարար Արարատ Մկրտչյանը պոպուլիստական է համարում եւ կարծում է՝ դա չի բերելու ցանկալի արդյունքին:  

Մկրտչյանն ընդունում է, որ անտեղի է բուժաշխատողներին տարանջատել մյուս մասնագետներից, ու եթե մի արարք անթույլատրելի է բժշկի նկատմամբ, չի կարելի գործել նաեւ ուսուցչի, փաստաբանի, վաճառողի եւ առհասարակ ցանկացած մեկի հանդեպ:

«Ես ձեզ հետ համամիտ եմ, որ ցանկացած մասնագիտություն իր ուրույն դերն ու նշանակությունն ունի հասարակության մեջ, եւ մասնագիտական պարտականությունները կատարելու ընթացքում նրա դեմ ուղղված ցանկացած ոտնձգություն, ցանկացած հանցանք պետք է խստագույնս պատժվեն»,- ասաց նախկին նախարարը՝ միեւնույն ժամանակ հիշելով, որ Ռուսաստանը նույնպես վերջերս հայտարարել էր այդ ճանապարհն ընտրելու մասին:

«Հանդիսանալով այդ ընտանիքին ինտեգրված երկիր՝ անմիջապես փորձում ենք արձագանքել, բայց ես, ամենայն հարգանք տածելով բժիշկ-մասնագետի նկատմամբ եւ շատ կարեւորելով իր գործունեությունը, գտնում եմ՝ տարանջատումը անիմաստ է, հանցագործությունը մնում է հանցագործություն: Այս տարանջատումը, կարծում եմ, ավելի շատ պոպուլիստական է, քան` խնդիր լուծող»,- նշեց նա: 

Բուժաշխատողների գործունեությունը խոչընդոտելը քրեականացնելու առողջապահության նախարարության նախաձեռնությանը նախորդել են բուժաշխատողների նկատմամբ բռնության տարբեր դեպքեր: Վերջինն ընթացիկ հոկտեմբերին էր: Երեւանի «Նուբարաշեն» հոգեբուժական կլինիկայում զինակոչիկը բռնության էր ենթարկել հերթապահ հոգեբույժին:

Կամ, օրինակ, 2011 թվականին Գյումրիում հիվանդի հարազատը դաժանաբար ծեծել էր «Շտապօգնության» բժշկին, որը մահացել էր: Շտապօգնության եւս մեկ բժշկի մարմնական վնասվածքներ էին հասցրել Երեւանում՝ 2016-ի նոյեմբերին:

Մամուլը նաեւ գրեց այս տարվա հունիսին մի ստոմատոլոգի ծեծելու մասին: Հուլիսին էլ մահացած հիվանդի հարազատները աղմուկ էին բարձրացրել Վաղարշապատի հիվանդանոցում, ջարդուփշուր արել գույքը: 2016-ի դեկտեմբերին բժշկի նկատմամբ բռունցքներով հաշվեհարդար էին տեսել մահացած ծննդկանի հարազատները՝ Կապանի բժշկական կենտրոնում:

Բուժաշխատողի հանդեպ բռնությունների շարքը թերեւս կարելի է շարունակել: Ամեն դեպքում, առողջապահության նախկին նախարար Արարատ Մկրտչյանը կարծում է, որ առկա վիճակագրությունը չի հատում բնականոնի սահմանը: Նա նաեւ չի համարում, թե բուժաշխատողի նկատմամբ նման պահվածքը ձեւավորված խորքային բացասական վերաբերմունքի հետեւանք է:

«Դրանք եզակի դեպքեր են՝ տարին կարծեք թե մեկ-երկուսը: Հայաստանում տարեկան 19 հազար մարդ է մահանում: Բուժաշխատողի նկատմամբ ագրեսիա է լինում հիմնականում այն ժամանակ, երբ հիվանդի հարազատի գնահատմամբ, շտապօգնությունն ուշացել է, ինչը հանգեցրել է նրա վիճակի վատթարացման, մահվան ելքի: Կամ մահացած հիվանդի հարազատները կարծում են, որ բուժաշխատողն անուշադրություն է դրսեւորել, սխալ է թույլ տվել, ինչի պատճառով նա կորցրել է  հարազատին: Դրանք աֆեկտի տակ գտնվելու, իրավիճակը ոչ ճիշտ գնահատելու պառթկումներ են լինում: Բղավում են, գոռգոռում են, ինչ-որ բան են կոտրում բուժհիմնարկում, ագրեսիա են դրսեւորում, ինչը շատ դեպքերում հիմքեր չունի: Ուղղակի ունենք քաղաքացի, որն իր հարազատի նկատմամբ բնականաբար էմոցիոնալ մոտեցումներ է ցուցաբերում ժամանակ առ ժամանակ»,-նշեց Արարատ Մկրտչյանը:

Հետեւաբար, եթե հարազատին կորցրած մարդը բուժաշխատողի նկատմամբ բռնություն է գործադրում աֆեկտի տակ՝ իրեն կորցրած, նշանակում է օրենսդրական նախաձեռնությունները օգուտ չեն բերելու, եւ երբեմն-երբեմն հնարավոր չի լինելու խուսափել նման դրսեւորումներից:

«Մարդը այդ պահին շտապօգնությանը մեղադրում է ուշ գալու մեջ, ինչի պատճառով,  իր կարծիքով, կորցրեց հարազատին: Դուք նշանակեք 5 տարով ազատազրկում կամ 15 տարով, այդ մարդը էմոցիոնալ վիճակում է, իրեն հաշիվ չի տալիս իր գործողություններն իրականացնելիս: Նա չի հիշելու՝ վայ, օրենքը խստացրել են, չզայրանամ, հանցանք չգործեմ: Այդ խստացումն ինչ-որ ազդեցություն չի ունենա, դա ավելի շատ էմոցիոնալ դաշտից է՝ բուժաշխատողին կարեւորելու: Թող ուրեմն դա հավասարաչափ տարածվի բոլորի վրա»,- եզրափակեց Արարատ Մկրտչյանը:

ՀՀ կառավարությունը հոկտեմբերի 19-ի նիստում հավանություն էր տվել առողջապահության նախարարության ներկայացրած նախագծին, ըստ որի, նախատեսվում է լրացում կատարել ՀՀ Քրեական օրենսգրքում եւ քրեականացնել բուժաշխատողների գործունեությունը խոչընդոտելը։

Նախագծով առաջարկվում է սահմանել, որ բուժաշխատողների մասնագիտական գործունեությանը խոչընդոտելը, որը կատարվել է կյանքի կամ առողջության համար ոչ վտանգավոր բռնություն գործադրելով կամ դա գործադրելու սպառնալիքով, պատժվում է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի երեքհարյուրապատիկից հինգհարյուրապատիկի չափով:

Նույն արարքը, որը կատարվել է կյանքի կամ առողջության համար վտանգավոր բռնություն գործադրելով կամ դա գործադրելու սպառնալիքով, պատժվում է կալանքով՝ մեկից երկու ամիս ժամկետով կամ ազատազրկմամբ՝ երկուսից հինգ տարի ժամկետով: