Վարչապետին մտահոգում է գյուղատնտեսության վիճակը. կվերլուծեն ու կպահեն դարակներում

ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը երեկ պաշտոնապես մտահոգություն հայտնեց գյուղատնտեսության վիճակի շուրջ:

«Գյուղատնտեսության մասով մեզ պետք է ռեալ հասկանալ թվերը, շատ ուշադիր անդրադառնալու ենք դրան: Կատարողականի մասով 8 ամսվա ընթացքում ունենք 90,6 տոկոս, իսկ այս տարվա օգոստոսին 2016-ի օգոստոսի համեմատ՝ 75 տոկոս կատարողական»,- ՀՀ կառավարության երեկվա նիստում հայտարարեց վարչապետը: Ասել կուզի՝ այս տարվա 8 ամսին անկումը գյուղատնտեսությունում կազմել է 9.4 տոկոս, իսկ միայն օգոստոսին՝ 25 տոկոս:

«Գյուղատնտեսության ոլորտը կառավարության կողմից ճանաչվել է որպես գերակա ոլորտներից մեկը։ Կառավարությունը շեշտը դնում է գյուղական համայնքների տնտեսական մեծ ներուժը բացահայտելու, անհրաժեշտ պայմաններն ապահովելու եւ այն արդյունավետ իրագործելու վրա։ Վերջին ամիսներին գյուղատնտեսական ոլորտին վերաբերող վիճակագրական արդյունքները մտահոգության տեղիք են տալիս, եւ հետեւաբար առկա է անհրաժեշտություն` ապահովելու ոլորտում ձեւավորվող համախառն արդյունքների հաշվառման վերլուծության կատարումը։ Սա առավել կարեւոր է համայնքային զարգացման համար, որպեսզի համախառն արդյունքի գնահատումը մեզ համար դառնա կանխատեսելի եւ հաշվառելի»,- ասաց նա:

Ու այս ֆոնին վարչապետը երեկ հանձնարարեց գյուղնախարարին, տարածքային կառավարման նախարարին եւ մարզպետներին երկու շաբաթվա ընթացքում ամփոփել  արձանագրված ցուցանիշները՝ անդրադառնալով գյուղատնտեսության ոլորտում արձանագրված անկման պատճառներին:

Անչափ հետաքրքրիր կլինի տեսնել, թե վերը նշած պաշտոնյաները ինչ պատճառներ են գտնելու գյուղոլորտի այսպիսի գահավիժման համար: Ուշագրավն այն է, որ, օրինակ, գյուղատնտեսության նախարարը նիստի ժամանակ չհայտարարեց, որ օգոստոսին արձանագրված 25 տոկոս անկումը երաշտի հետեւանք է: Դա որոշակիորեն կթեթեւացներ նախարարի պատասխանատվությունը: Բայց եթե նախարարը չխոսեց այդ մասին, նշանակում է՝ երաշտը չէ պատճառը:

Ուրեմն պետք է ենթադրել, որ կան այլ պատճառներ: Առաջինը, իհարկե, մեր վիճակագրության հավաստիությունն է: Բոլորովին պետք չէ բացառել, որ այս տարի ներկայացվող վիճակագրական տվյալները համեմատաբար ավելի մոտ են իրականությանը, քան նախկինում: Այսինքն, նախկինում խիստ ուռճացվող տվյալները այս տարի ներկայացվում են ավելի համեստ ուռճացված, եւ համեմատության մեջ ստացվում է, որ գյուղոլորտում անկում է: Թերեւս սա է պատճառը որ երեկ վարչապետը գյուղատնտեսության ոլորտին վերաբերող իր հանձնարարականների շրջանակում վիճակագրական տվյալները ուսումնասիրելու առաջարկ արեց նաեւ ՀՀ ԱՎԾ ղեկավարին՝ Ստեփան Մնացականյանին: Եթե խոսքը միայն վիճակագրական տվյալների մեջ է, ապա մտահոգվելու կարիք չկա: Դրանից մեր գյուղատնտեսության մեջ ոչ մի բան չի փոխվի: Բայց սա հնարավոր պատճառներից մեկն է:

Այս անկման հիմնական պատճառը մեր գյուղատնտեսության իրական վիճակն է, եւ սա արդեն վիճակագրական շեղումների ու զեղումների հետ կապ չունի: Այդ ոլորտի վիճակը իրոք ծանր է ու գնալով ավելի է ծանրանում: Օրերս ներկայացրել էինք մաքսային ծառայության տեղեկանքներում տեղ գտած ցուցանիշները, որոնք վկայում էին մի շատ տխուր պատկերի մասին: Ըստ այդմ, բուսական ծագման արտադրանքը Հայաստանը հիմա ավելի շատ է ներկրում, ավելի քիչ է արտադրում ու արտահանում: Այս տվյալները գյուղապետերի նկարած ու դզած-փչած թվերը չեն: Դրանք մաքսակետերում արձանագրված ցուցանիշներ են, որոնց արժանահավատությունը անհամեմատ ավելի բարձր է:

Մյուս ոլորտներում նման պատկեր գոնե այս տարվա առաջին կիսամյակում առայժմ չի արձանագրվել, սակայն կարելի ենթադրել, որ  դրանից խուսափել հնարավոր չի լինի: Խնդիրն այն է, որ անդամակցելով ԵՏՄ-ին, մեր բուսաբուծության մրցունակության մակարդակը էականորեն նվազեց: Տարբեր հարկային ռեժիմներով, պետական հովանավորչության տարբեր սխեմաներով ԵՏՄ այլ երկրներ, մասնավորապես՝ Ռուսաստանը ունի ավելի մրցունակ գյուղատնտեսություն: Դա, իհարկե, արհեստական առավելություն է ու թերեւս ժամանակավոր բնույթ ունի, սակայն դա հենց այսօր է վնասում է մեզ: Պետք է սպասել, որ առաջիկայում այդ նույն միտումները կարձանագրվեն նաեւ անասնապահության ոլորտում:

Բայց գյուղատնտեսության ներկայիս վիճակի հիմնական պատճառները, անշուշտ, մեր մեջ է ու հենց մենք ենք մեղավոր դրանում: Հենց մենք ենք ամեն ինչ արել, որ այդ ոլորտը մրցունակ չլինի: Օրինակ, մինչ օրս Հայաստանում չի արվել որեւէ քայլ հողի օգտագործման արդյունավետության համար ֆինանսական պատասխանատվության մեխանիզմներ ստեղծելու ուղղությամբ: Արդյունքում հողը դիտվում է որպես անշարժ գույք, որը ունի որոշակի գին, սակայն, պատկերավոր ասած, արտադրական միջոց չէ: Այս իրավիճակում վիճակագրական տվյալների ուսումնասիրության, անկման պատճառների վերլուծության վերաբերյալ հանձնարարականները ոչ մի շոշափելի հետեւանք չեն ունենալու: Դրանք «պատշաճ» կերպով կկատարվեն, մի քանի տասնյակ էջերից բաղկացած հետազոտություն կգրվի ու կդրվի որեւէ դարակի ամենահեռավոր անկյունում: Կասկածո՞ւմ եք: Սպասեք մի քանի ամիս: