ԵԱՏՄ ձեւավորում է միասնական գազային շուկա. Ինչպե՞ս է վաճառվելու գազը

Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի նավթի եւ գազի հարցերով խորհրդատվական կոմիտեն վերջերս հաստատեց ԵԱՏՄ տարածքում ընդհանուր գազային շուկայի ձեւավորման ծրագիրը: Այն ինչ վրաբերում է գազի շուկային, արտահանմանը, տարանցման կամ ներկրման խնդիրներին շատ զգայուն է ընկալվում «կապույտ վառելիքից» բավականին մեծ կախվածություն ունեցող Հայաստանում: Ուստի, հարց է առաջանում՝ ինչ է նշանակում միասնական գազային շուկա ասվածը հատկապես Հայատանի, Բելառուսի եւ Ղրղզստանի, այն է՝ ԵԱՏՄ անդամ այն պետությունների համար, որոնք հանդիսանում են գազի ներկրող: Արդյոք ձեւավորվելու է գնագոյացման, գազի եւ տարանցման սակագների սահմանման մեկ համակարգ: Ու ամենակարեւորը, միասնական շուկայում գազը վաճառվելու է դոլարով, ինչպես հիմա, թե ազգային արժույթներով, կամ գոնե միայն ռուբլով:

Փորձագետների կարծիքով, եթե այս հարցերին բավարարող պատասխան է տալու միասնական գազային շուկայի ձեւավորումը, ապա այն միանշանակ դրական նախաձեռնություն է հատկապես գազ ներկրող ԵԱՏՄ պետությունների համար: Սակայն հաշվի առնելով այն, թե գազի եւ նավթի միջազգային գների կտրուկ անկումից հետո, ինչպիսի բարդ վիճակում են հայտնվել Ռուսաստանն եւ Ղազախստանը, ապա փորձագետների մի մասը կասկածում է, որ առաջիկայում հնարավոր կլինի հասնել միության շրջանակներում գազի գնի ռոբլիով գոյացման, սահմանման եւ արտահանման հեռանկարին: «Հայաստանի տնտեսության կախվածությունը գազից բավականին մեծ է: Հայաստանում էլեկտարէներգիայի գեներացման 40 տոկոսն ապահովում են ՋԵԿ-երը, որոնք աշխատում են հենց գազով: Այս ուղղությունը գնալով զարգանում է երկրում, նշանակում է մեծանալու է նաեւ գազի կարեւորությունը», - նշում է էներգետիայի հարցերով փորձագետ Վահե Դավթյանը՝ հավելելով, որ ԵԱՏՄ-ի գազի շուկայի միասնական վերազգային մեխանիզմենրի ներդրումը միայն կուժեղացնի ներկրող անդամ-պետությունների էներգետիկ անվտանգության երաշխիքները:

Էներգետիայի հարցերով մեկ այլ փորձագետ Արմեն Մանվելյանի կարծիքով, միասնական գազային շուկայի ձեւավորումը գլոբալ խնդիր է լուծում նույն Ռուսաստանի համար, քանի որ այժմ գազի սակագների որոշման միասնական շուկա գոյություն չունի: Հենց այդ պատճառով, ԱՄՆ-ում այն կարող է արժենալ 120 դոլար 1000 խմ-ի դիմաց, իսկ Ճապոնիայում՝ 500 դոլար: «Սակայն վերջերես ԱՄՆ-ը եւ Եվրամիությունը միասնական գազային շուկա ձեւավորելու քայլեր են կատարում: Ուստի ՌԴ-ի համար, որպես գազի խոշորագույն արտահոնղներից մեկի, կարեւոր է ունենալ վերահսկելի գազային բիրժա, որտեղ կվորոշվի այդ վառելիքի գինը», - մեզ հետ զրույցում նշում է Մանվելյանը՝ հավելելով, որ այս նախաձեռնությունը թե՛ ԵԱՏՄ անդամե մյուս պետությունների, թե՛ Ռուսաստանի համար կլինի հաջողակ, եթե գազն այդ շուկայում վաճառվի ռուբլիով:

Շուրջ մեկ ամիս առաջ Սերժ Սարգսյանի Մոսկվա կատարած այցի արդյունքերով մամուլի ասուլիսին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայ-ռուսական առեւտրի համատեքստում հայտարարեց, որ Հայաստանի հետ կարող են առեւտուր անել ազգային արժույթներով: Հենց այդ ժամանակ էլ փորձագետները շեշտը դրացին գազի գնի վրա: Հայաստանը տարեկան շուրջ 300 մլն դոլարի գազ է ներմուծում Ռուսաստանից: Տնտեսական ռեցեսիայի մեջ գտնվող Ռուսաստանը, որի ազգային արժույթը երկու անգամ արժեզրկվեց էներգակիրների գների կտրուկ անկման հետեւանքով, արտարժույթի, հատկապես դոլարի մեծ կարիք ունի: Ուստի փորձագետները կասկածում են, որ գազի միասնական շուկայի ձեւավորման պարագայում հնարավոր կդառնա էներգակիրներ ձեռք բերել ազգային արժույթներով կամ գոնե միայն ռուբլով:

«Հայաստանի տնտեսությունը մեծ կախվածություն գազի ներմուծումից: Գազը, ինչպես եւ նրա գինը մեզ համար ունի ռազմավարական նշանակություն: Այս իմաստով միասնական գազային շուկան, եթե ձեւավորվի այնպես, որ գազի գնի հիմքում դրվի ռուբլին, ապա այն դրական հեռանկարներ կբացի անդամ պետությունների համար, հակառակ պարագայում՝ այս նախաձեռնությունը մեծամասամբ կիմաստազրկվի», - նշում է փորձագետ Արմեն Մանվելյանը՝ միեւնույն ժամանակ հավելելով, որ կողմերին դժվար կլինի համաձայնության հասնել էներգակիրների առեւտրի հարցում ազգային արժույթի անցնել: «Ու սա կլինի գազային միասնական շուկայի ձեւավորման հիմնական խոչընդոտը: Եթե այդ շուկայում գերիշխելու է դոլարը, ապա, կրկնում եմ, այն իմաստազրկվում է: Միակ դրական բանը որ կարող է լինել, ապա այն, որ գազի գնագոյացման միասնակ համակարգ կարող է ներդրվել եւ այդ գրծընթացը կդառնա ավելի հասկանալի մեզ համար», - եզրափակեց նա:

Ազգային էներգետիկ անվտանգության հիմնադրամի (Մոսկվա) առաջատար փորձագետ Իգոր Յուշկովը եւս կիսում է այն կարծիքոը, որ Ռուսաստանի համար անդամ պետությունների գազային շուկաների ինտեգրացիան այդքան էլ ձեռնտու չէ: «Ռուսաստանը գնում է այս ռիսկին, քանի որ էներգետիկ շուկաների միավորումը եվրասիական ինտեգրացիայի գլխավոր տարրեից է: Ինտեգրացիայի շրջանակներում ենթադրվում է գազի սակագների ունիֆիկացիա, ինչպես նաեւ անդամ պետությունների միջեւ գազի փոխանակումների ազատ համակարգի ներդրում: Այսինքն՝ կոպիտ ասած Ղրղզստանը կարող է ղազախական գազ ներկրել եւ վաճառել Բելառուսին նույն Ռուսաստանի տարածքով: Ինչ վերաբերում է սակագներին, ապա այժմ դրանք տարբեր են. Հայաստանում եւ Բելառուսում գազն ավելի թանկ արժե, քան Ռուսաստանում: Ուստի դրանք պետք է ունիֆիակցվեն: Ռուսաստանը մի կողմից պետք է սակագները նվազեցնի այդ երկրների համար, իսկ մյուս կողմից իր ներքին սպառողի համար այն բարձրացնի: Ստացվում է այս նախաձեռնությունն ավելի քան շահեկան է միության շրջանակներում գազ ներկրող պետությունների՝ Հայաստանի, Բելառուսի եւ Ղրղզստանի համար», - նշում է նա:

Տպել
5930 դիտում

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների դրանք կուղղվեն

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար

ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել

Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ծանուցում չի ուղարկել, բայց աշխատանքներին չի մասնակցում. Թասմագամբետով

Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման նոր հարցաշարը. ԿԳՄՍՆ

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Հայ-վրացական սահման տանող ճանապարհի փակ հատվածը թեթև մարդատար մեքենաների համար բացվել է

Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակվել է 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոս

1000-րդ գործն է մակագրվել ամբողջությամբ թվայնացված քաղաքացիական դատարան. Մինասյանը նշել է համակարգի առավելությունները

Հաստատվել է Բլինքենի և Սամանթա Փաուերի մասնակցությունը ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ եռակողմ հանդիպմանը

Սպանդարյան, Տոլորս և Տաթև ջրամբարներում ձկնապաշտպան կառույցների նախագծում. հայտարարվում է մրցույթ

Ինչպես ապահովել երեխաների անվտանգ երթևեկությունը. Առողջապահության նախարարության խորհուրդը

Ucom ընկերությունը ցանցային վերազինման աշխատանքներ է մեկնարկում մի շարք մարզերում

ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ

«Ինկած բերդի իշխանուհին»՝ 6 մրցանակի դափնեկիր. հայտնի են «Արտավազդ» թատերական մրցանակաբաշխության հաղթողները

Գեղամ Մանուկյանը երբ լսեց կատարված աշխատանքների մասին, երևի ուրախությունից հուզվել է, և լացը կարող էր գալ․ Քոչարյան

Crocus City Hall-ի ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 143-ի

Մտածում էի՝ այստեղ միակ հնդիկն եմ լինելու. գրող Արջուն Կրիշնա Լալիի արկածները Հայաստանում (տեսանյութ)

15 օրվա ընթացքում վճարելու դեպքում տուգանքը կնվազի 30 տոկոսով․ երբ կսկի գործել համակարգը

ՀՀ-ն պատրաստ է Ադրբեջանի հետ արդեն համաձայնեցված սկզբունքների հիման վրա գնալ խաղաղության պայմանագրի անհապաղ ստորագրմանը

Որևէ մեկի դեմ ուղղված լինելու պնդումները անհիմն և արհեստածին են․ ԱԳՆ խոսնակը ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ բարձր մակարդակով հանդիպման մասին

Իրավիճակը հասարակներից չէ, մինչև ապրիլի 5-ը վտանգն առկախված է, ներքին առումով ևս հանգիստ չէ. Հարություն Մկրտչյան

Վերանորոգված և արդիականացված «Մհեր Մկրտչյան» արտիստական թատրոնն իր դռները կբացի առաջնախաղով (տեսանյութ)

ՀՀ-ն կարևորում է ԵՄ դիտորդական առաքելության տեղակայումը Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Անն-Լորանս Պետելին

13-ամյա թոռը պապին հայտնաբերել է կախված վիճակում

Մոսկվայում պայթյունի սպառնալիքի պատճառով տարհանվել է «Щука» առևտրի կենտրոնը (տեսանյութ)

Գոշ գյուղի լճի մոտակայքում ավտոմեքենան բախվել է ծառին և արգելափակվել ցեխակույտի մեջ

Crocus City Hall-ի ահաբեկչությունից հետո նույնականացվել է 84 զոհի մարմին․ նրանց թվում 9-16 տարեկան 5 երեխա կա

Նիկոլ Փաշինյանի՝ հունական Kathimerini օրաթերթի հարցազրույցը հրապարակվել է ամերիկյան The New York Times-ում (լուսանկար)

Սկզբում վիճաբանել են աշխատավայրում, հետո՝ այլ հասցեում են հանդիպել․ դանակահարվել է սուպերմարկետի 20-ամյա գանձապահը

Քրեակատարողական ծառայության պետն անձնակազմին է ներկայացրել նորանշանակ գլխավոր քարտուղարին