Իսկ խոշոր մաքսանենգները անպատիժ են․ «Լեւի» լոլիկ են բռնել

ՀՀ պետեկամուտների կոմիտեն օրերս հաղորդագրություն տարածեց մաքսանենգ լոլիկի մուտքը Հայաստան կանխելու մասին:

Շատ լավ իրադարձություն է, քանի դեռ չենք ուսումնասիրում մանրամասները: Իսկ մանրամասները... Դատեք ինքներդ: «... Կոմիտեն վստահեցնում է, որ սահմանին իրականացվում է շուրջօրյա հսկողություն, հետեւաբար կանխվում են գյուղմթերքի ապօրինի ներկրման փորձերը հանրապետություն... ՊԵԿ-ը տեղեկացնում է, որ իրականացված հետեւողական միջոցառումների արդյունքում մինչեւ 2017 թվականի ապրիլի 5-ը կանխվել է գյուղմթերքի անօրինական ներկրման 153 փորձ, որի արդյունքում հայտնաբերվել է մոտ 15 տոննա գյուղմթերք, հիմնականում պոմիդոր: Իրավախախտները, համապատասխան ձեւակերպումներից խուսափելու նպատակով, ապրանքը փորձել են տեղափոխել ավտոմեքենաներում հատուկ պատրաստված թաքստոցներում. բոլոր փորձերը կանխվել են»,- նշված է հաղորդագրության մեջ: Կցված են լուսանկարներ, որոնք էլ ավելի են ընդգծում իրավիճակի ողջ աբսուրդը:

Այդ լուսանկարներից պարզ է դառնում, որ մաքսանենգները լոլիկը թաքցնում են «ժիգուլի» մակնիշի մեքենայի դռների, «զապաս պակրիշկի» մեջ եւ բենզինի դատարկ բաքի մեջ (տես առաջին երեք լուսանկարները): Ցանկացած ոք կարող է ինքը հաշվել, թե լոլիկը այդպես տեղավորելով՝ որքան լոլիկ կարող է տեղափոխվել մեկ «06»-ով: Ամենաշատը 100 կիլոգրամ: Դա՝ ամենաշատը: Ու եթե ուշադիր նայենք ՊԵԿ-ի ներկայացված թվերը, ըստ որի կանխվել է գյուղմթերքի անօրինական ներկրման 153 դեպք եւ հայտնաբերվել է 15 տոննա, ու կատարենք պարզագույն թվաբանական գործողություններ, կստանանք, որ յուրաքանչյուր դեպքին բաժին է ընկնում 99 կիլոգրամ:

Հիմա ի՞նչն է այստեղ աբսուրդը: Ինչու են հայտնվել մաքսանենգներ, որոնք որոշել են Վրաստանից մաքսանենգ լոլիկ ներկրել Հայաստան: Եթե դա լիներ ոսկի, ադամանդ, թմրանյութ... ապա դա լրիվ հասկանալի կլիներ: Բայց լոլի՞կ: Եթե լոլիկը ներկրվում է մաքսանենգ ճանապարհով, նշանակում է սահմանից այն կողմ այդ ապրանքը շատ էժան է, հակառակ դեպքում մաքսանենգության կարիքը չի լինի` տարրական տնտեսագիտություն է: Եվ իրոք, Վրաստանում հիմա լոլիկի գինը սկսվում է 3 լարիից, այսինքն 600 դրամից: Հայաստանի խանութներում մանրածախ գինը 1100-1400 դրամ է: Այսինքն, 100 կիլոգրամ մաքսանենգ լոլիկ բերողը, տեղափոխման ծախսերը հանած, կարող է վաստակել 40-50 հազար դրամ: Եվ այդքանը բավական է, որ մարդիկ «նստեն» լոլիկի մաքսանենգության վրա: Բայց խնդիրը միայն լոլիկը չէ: Հայաստանում ապրանքների գների ֆոնը զգալիորեն ավելի բարձր է, քան, մասնավորապես, հարեւան Վրաստանում կամ նույնիսկ Ռուսաստանում: Լոլիկը, շաքարը, բենզինը, դեղորայքը եւ շատ այլ ապրանքներ մինչեւ 30 տոկոսով ավելի էժան են, քան Հայաստանում:

Եվ ամենամեծ խնդիրը հենց սա է: Սա նմանատիպ ապրանքների մաքսանենգության հիմնական պատճառն է, իսկ բուն մաքսանենգությունը ընդամենը հետեւանք է: Եվ ՊԵԿ-ը իր ամբողջ ռեսուրսը դրել է 100 կիլոգրամ մաքսանենգ լոլիկ «բռնացնելու» վրա: Բա դեղորայքը ինչպե՞ս են բռնացնելու` դրա ծավալները շատ ավելի փոքր են, գինն էլ՝ շատ ավելի բարձր: Այսինքն, նույնիսկ «06»-ով մեկ մաքսանենգ «ռեյս» անելու դեպքում կարելի է լուրջ փողեր վաստակել: Հայաստանը «թանկ» երկիր է, իսկ դա մաքսանենգության համար ստեղծում է իդեալական պայմաններ: Այլ կերպ ասած, պատճառը պարզելու ու վերացնելու փոխարեն պետական մեքենան նախընտրում է պայքարել հետեւանքի դեմ, ինչը երբեք շոշափելի ու երկարաժամկետ արդյունքներ չի տվել որեւէ տեղ:

Ի դեպ, մաքսանենգ լոլիկի մասին: Անցած տարի մենք «Երեւան Սիթի» սուպերմարկետներում լուսանկարեցինք վաճառվող թուրքական լոլիկը, որը հարյուրավոր արկղերով դասավորված էր սուպերմարկետում: Արկղերի վրա էլ հստակ նշված էր, որ դա թուրքական է (չորրորդ լուսանկարը): Պաշտոնական վիճակագրությունը, սակայն, արձանագրում էր, որ մինչ այդ օրը թուրքական արտադրության լոլիկ Հայաստան չի ներկրվել: Այլ կերպ ասած, դա ակնհայտորեն մաքսանենգ լոլիկ էր: Որեւէ մեկը պատժվե՞ց: Դե իհարկե՝ ոչ: Լուսանկարը հրապարակվելու հաջորդ օրը լոլիկները վերադասավորվեցին այլ արկղերում ու դրանց վաճառքը շարունակվեց: Իհարկե` հարյուրավոր կամ հազարավոր տոննաներով «լեւի» լոլիկ բերող մաքսանենգների դեմ պայքարելու կարիք չկա: Ավելի հեշտ է «զապաս պակրիշկայի» մեջ թաքցված 10-15 կիլոգրամ լոլիկ բռնացնել ու մարդկանց խստագույնս պատժել: Այդպես անշառ է: Թե չէ մեկ էլ տեսար մաքսանենգը ՀՀԿ ցուցակով ԱԺ պատգամավոր վերընտրված մի «բարերար» լինի: