ՆԱՏՕ-ն եւ Հարավային Կովկասը. բաց խոսակցություն բարդ խնդիրների մասին

Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների սրման ֆոնին ՆԱՏՕ-ն սկսել է ավելի բաց տեքստերով խոսել Հարավային Կովկասում անվտանգության կարեւորագույն եւ զգայուն հարցերի շուրջ: Լինի դա Հայաստանում ՌԴ ռազմաբազայի, միջպետական պայմանագրի հենքի վրա հայ-ռուսական միավորված զորախմբի ձեւավորման, թե նույն ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիայի՝ Ռուսաստանից С-400 ՀՕՊ օպերատիվ-տակտիկական համակարգերի ձեռքբերման հետեւանքների մասին: 

Օրեր առաջ «Քաղաքացիական համաձայնություն» ՀԿ-ն՝ Մեծ Բրիտանիայի դեսպանատան հետ համատեղ իրականացվող «Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորում. մարտահրավերներ եւ հեռանկարներ» ծրագրի շրջանակներում Ծաղկաձորում տեղի ունեցած դասընթացի ժամանակ կազմակերպել էր հանդիպում ՆԱՏՕ-ի հարավկովկասյան կապերի գրասենյակի ղեկավար Ուիլյամ Լահունի հետ:

Նա հետաքրքիր, երբեմն նաեւ կոշտ հայտարարություններ արեց նշված հարցերի վերաբերյալ: Լահունը ներկայացրեց Հյուսիսատլանտյան դաշինքի դիրքորոշումը, ինչից պարզ դարձավ, որ ՆԱՏՕ-ին եթե ոչ ընդհանրապես, ապա շատ քիչ է հետաքրքրում ՌԴ ռազմաբազայի ներկայությունը Հայաստանում: Նույն կազմակերպությունը միայն հպանցիկ հետաքրքրություն է ցուցաբերում հայրենական մամուլը ցնցած հայ-ռուսական միավորված զորախմբի ստեղծման մասին տեղեկատվության նկատմամբ: ՆԱՏՕ-ի համար միակ իրական գլխացավանք կարող է լինել С-400 ՀՕՊ օպերատիվ-տակտիկական համակարգերի Թուրքիա առաքելու վերաբերյալ ռուս-թուրքական հնարավոր գործարքը:  

«Գյումրիում ռուսական ռազմաբազայի, իսկ Երեւանում ավիաբազայի առկայությունը ՆԱՏՕ-ին ընդհանրապես չի հուզում: Մեր համար դա, ընդհանրապես, խնդիր չէ: Սա Հայաստանի եւ Ռուսաստանի որոշումն է` տեղակայել Հայաստանում ռազմաբազա, սակայն մենք լավ ենք հասկանում, որ այն խնդիր չէ ո՛չ ՆԱՏՕ-ի, ո՛չ էլ դաշինքի անդամ Թուրքիայի համար: Ռազմական տեսանկյունից այն մեծ նշանակություն չունի, այն ավելի շատ քաղաքական գործոն է»,- ասաց Ուիլյամ Լահուն: Նույն աստիճանի անտարբերությամբ նա խոսեց նաեւ հայ-ռուսական միջպետական պայմանագրի հիման վրա ՀՀ տարածքում միավորված զորախմբի ձեւավորման նախաձեռնության մասին: «Դա մեզ չի հետաքրքրում: Վերլուծաբանների մակարդակով ասվում է, որ այսպես Հայաստանը կորցնում է իր զորքերի նկատմամբ վերահսկողությունը»,- հակիրճ ասաց ՆԱՏՕ-ի հարավկովկասյան կապերի գրասենյակի ղեկավարը:

Այնուհետեւ այս համատեքստում նա բավական ծավալուն ներկայացրեց ՆԱՏՕ-ի՝ որպես սուվերեն պետությունների կոնսենսուսով ձեւավորված կազմակերպության առավելությունները եւ գրավչությունը: «ՆԱՏՕ-ն անկախ եւ սուվերեն պետությունների համագործակցություն է: Սա է մեր եւ ՌԴ-ի հետ համագործակցության ֆորմատների հիմնական տարբերությունը: Ռուսաստանը կայսրություն է եղել եւ այժմ էլ համապատասխան վերաբերմունք է ցուցաբերում շատ պետությունների նկատմամբ»,- ասաց Լահուն: Նա անգամ նկարագրեց մի ֆանտաստիկ սցենար, որն, ըստ նրա, հնարավոր է ՆԱՏՕ-ի շրջանակներում: «Եթե ՆԱՏՕ-ի անդամ պետություններից որեւէ մեկը ցանկություն հայտնի, որպեսզի Ռուսաստանն իր տարածքում ռազմաբազա տեղակայի, ապա մենք չենք կարող նրան արգելել: Իհարկե, կլինեն հայտարարություններ, բայց արգելել չենք կարող»,- ասաց նա:

Սակայն նույն պաշտոնյան չցանկացավ անգամ հիշատակել, որ սուվերեն ու անկախ պետություններից բաղկացած ՆԱՏՕ-ի եվրոպական հրամանատարությունը, չգիտես ինչու, միշտ գլխավորում է ամերիկացի գեներալ: Իսկ երբ ժամանակին ԽՍՀՄ-ը Կուբայի համաձայնությամբ «Ազատության կղզում» ցանկանում էր միջուկային մարտագլխիկներով  հրթիռներ տեղակայել, սկսվեց Կարիբյան ճգնաժամը: ԱՄՆ-ից անգամ հայտարարեցին, որ կեղտոտ ռազմական նավերը կխորտակեն օվկիանոսում, բայց թույլ չեն տա նրանց` մոտենալ Կուբային: Իսկ Կուբան ՆԱՏՕ-ի անդամ չէր, ավելին՝ ԽՍՀՄ դաշնակից էր: Թե ինչպես կարձագանքի ԱՄՆ-ն, եթե ասենք նույն ՆԱՏՕ-ի անդամ Լատվիան ինչ-որ հրաշքով մի օր հայտարարի, որ ցանկանում է իր տարածում տեղակայել ՌԴ ռազմաբազա, դժվար չէ կանխատեսել: 

Ինչեւէ, ի տարբերություն վերը նշված խնդիրների, պարզվում է ՆԱՏՕ-ն բավական զգայուն է վերաբերվում Ռուսաստանի հետ Թուրքիայի ռազմատեխնիկական համագործակցության հեռանկարին: Խոսքը, հատկապես, Թուրքիայի՝ Ռուսաստանից С-400 ՀՕՊ օպերատիվ-տակտիկական համակարգերի ձեռքբերման հետեւանքների մասին է: «Տակտիկական եւ օպերացիոն մակարդակում ՆԱՏՕ-ում կան ստանդարտներ, սակայն ոչ բոլոր պետություններն են դրանց ամբողջ ծավալով հետեւում: Դրանք պարտադիր չեն բոլոր անդամների համար նաեւ զենքերի մասով: Ինչ վերաբերում է հակաօդային պաշտպանությանը, ապա ՆԱՏՕ-ն ունի ինտեգրված համակարգ, որի մաս է կազմում նաեւ Թուրքիան, ուստի ՀՕՊ համակարգերի ձեռք բերման հարցում կարեւոր է ՆԱՏՕ-ի մյուս անդամների կարծիքը»,- պարզաբանեց Լահուն:

Լահուի խոսքերից պարզ դարձավ, որ Թուրքիան «լավ օրից չէ», որ փորձում է ռուսական արտադրության ՀՕՊ համակարգեր ձեռք բերել: Արեւմտյանն ուղղակի թանկ է: Դրանց հիմնական արտադրողն Արեւմուտքի տեխնոլոգիապես զարգացած մասն է, ուստի գներն էլ «եվրոպական» են կամ «ամերիկյան»:  

«Թուրքիան ժամանակին փորձում էր այս խնդիրը լուծել չինական համակարգերի միջոցով, քանի որ դրանք էժան են: Սակայն դաշնակիցները զգուշացրեցին, որ դրանք չեն կարող միացվել ՆԱՏՕ-ի ՀՕՊ համակարգերի կառավարման միասնական կիբեր եւ էլեկտրոնային համակարգին: Մտահոգություն կար, որ այս կերպ Չինաստանը կարող է որոշակի ծրագրեր ներբեռնել մեր համակարգ եւ տեղեկություններ կորզել այնտեղից: Արդյունքում Թուրքիան ձեռք չբերեց այդ համակարգերը: Նույն խնդիրն է առաջանալու Ռուսաստանից ՀՕՊ համակարգեր ձեռք բերելու պարագայում, ուստի հավանաբար նույն պատճառաբանությամբ Թուրքիային թույլ չեն տա միանալ ՆԱՏՕ-ի կառավարման միասնական կիբեր եւ էլեկտրոնային համակարգին»,- եզրափակեց նա:

Տպել
3835 դիտում

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Ռեստորանում «Ջերմուկ»-ի շիշը կոտրվել է, ապակյա բեկորը վնասել է 32-ամյա երիտասարդի աչքը

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան