Ֆուտբոլի Անգլիայի առաջնություն. Արժանի առաջնորդներ

Ֆուտբոլի Անգլիայի առաջնությունը մշտապես մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել Հայաստանում, իսկ Հենրիխ Մխիթարյանի «Մանչեսթեր Յունայթեդ» տեղափոխվելուց հետո այն, կարելի է ասել, դառնում է առաջնային հայ ֆուտբոլասերների համար: Այսօր Մանչեսթերի «Օլդ Թրաֆորդ» ստադիոնում կայանալիք «Մանչեսթեր Յունայթեդ»-«Էվերտոն» ընկերական խաղով ավարտվում է նախապատրաստական շրջանը եւ արդեն առաջիկա կիրակի օրը՝ օգոստոսի 7-ին, Մխիթարյանը եւ իր խաղընկերները անցկացնելու են 1-ին պաշտոնական խաղը. Լոնդոնի «Ուեմբլի» ստադիոնում Անգլիայի սուպերգավաթի համար մրցելու են երկրի չեմպիոն «Լեսթերի» հետ: Օգոստոսի 13-ին էլ մեկնարկում է Անգլիայի պրեմիեր լիգայի առաջնությունը: Բայց Անգլիայի մեկնարկող առաջնությունն ահռելի հետաքրքրությամբ է սպասվում ոչ միայն Հայաստանում, այլ ամբողջ ֆուտբոլային աշխարհում, եւ պատճառը կրկին ու կրկին արդիական դարձած մի պարզ ճշմարտություն է:

Զարմանահրաշ լեգենդները, հերոսապատումները չէին լինի, չէին մնա պատմության մեջ, եթե անգամ ամենահերոսական ճակատամարտերը չգլխավորեն արժանի առաջնորդները: Մարտնչող գլադիատորներն ապստամբությունը պատմության մեջ հիշվում է առաջին հերթին նրանց առաջնորդ Սպարտակի անվան շնորհիվ, իսկ մի՞թե Սպարտայի 300 հերոսի պատմությունը կլիներ այդքան հուզիչ եւ ամենակարեւորը՝ ուսանելի, եթե Լեոնիդը չլիներ այդ հերոսներին արժանի առաջնորդ: Պատմական փաստ է. իսկական հերոսները հաղթանակի են հասնում, մտնում են պատմության մեջ, եթե ունեն իրենց արժանի առաջնորդ: Հակառակ դեպքում, այն կորչում է պատմության ծալքերում, հաղթանակները չեն դառնում մեծ ու պատմական: Այս նախաբանը ներկա հայաստանյան իրականության մեջ կարծես քաղաքական ստացվեց, թեեւ միգուցե սա այն դեպքերից է, երբ բացարձակապես չեմ ցանկանում քաղաքականացնել սպորտը, տվյալ դեպքում՝ անգլիական ֆուտբոլը: Եվ հարցը հետեւյալն է. Անգլիայի առաջիկա առաջնությունը դառնալու է համաշխարհային առաջատար, տիտղոսակիր մարզիչների պայքար: Անգլիական թիմերը, մեծամասամբ, գլխավորել են իսկական առաջնորդներ, հետեւաբար կարելի է սպասել մեծ ու պատմական հանդիպումների, հաղթանակների:

Տարիներ շարունակ աշխարհում ամենադիտարժաններից մեկը համարվող անգլիական ակումբային ֆուտբոլը չի կարողանում լուրջ մրցակցություն ցույց տալ Իսպանիային, Գերմանիային, Իտալիային: Հսկայական ֆինանսական միջոցների տիրապետող անգլիական թիմերը վերջին տարիներին  եվրագավաթներում անմրցունակ են եւ ակումբային վարկանիշային աղյուսակում զիջել են առաջատարի դիրքերը Իսպանիային եւ Գերմանիային: Պատճառների մասին շատ էին քննարկումները, ուսումնասիրությունները, բանավեճերը, եւ կարելի է պնդել, որ ելքը գտնվել է. առաջիկա մրցաշրջանում անգլիական հանրահայտ թիմերը կունենան այդ թիմերի պատմությանը եւ ավանդույթներին արժանի առաջնորդներ՝ գլխավոր մարզիչներ: Միայն այդ անուններն արդեն հուշում են, որ 2016-17թթ. մրցաշրջանի ակումբային ֆուտբոլի կենտրոնը դառնում է Անգլիան. իսպանացի Խոսեպ Գվարդիոլան գլխավորել է «Մանչեսթեր Սիթին», պորտուգալացի Ժոզե Մոուրինյոն՝ «Մանչեսթեր Յունայթեդը», իտալացի Անտոնիո Կոնտեն՝ «Չելսին»: Ցանկին ավելացնենք ֆրանսիացի Արսեն Վենգերի («Արսենալ»), գերմանացի Յուրգեն Կլոպի («Լիվերպուլ»), իտալացիներ Կլաուդիո Ռանիերիի («Լեսթեր»), Ֆրանչեսկո Գվիդոլինի («Սուոնսի») եւ Վալտեր Մացարիի («Ուոտֆորդ»), արգենտինացի Մաուրիսիո Պոչետինոյի («Տոտենհեմ»), հոլանդացի Ռոբերտ Կումանի («Էվերտոն»), շոտլանդացի Դավիդ Մոյեսի («Սանդերլենդ»), խորվաթ Սլավեն Բիլիչի («Վեստ Հեմ Յունայթեդ») անունները, եւ կստացվի ժամանակակից գրեթե բոլոր հանրահայտ մարզիչների ցուցակ:

Անգլիայի մեկնարկող առաջնությունը միայն այս մարզիչների անվան շնորհիվ արդեն իսկ սահմանել է մի շարք ռեկորդներ: Մասնավորապես, Պրեմիեր լիգայում հանդես եկող 20 թիմերի հովանավորչական պայմանագրերի ընդհանուր գումարը կազմել է ռեկորդային ակումբային ֆուտբոլի պատմության մեջ՝ 226,5 միլիոն ֆունտ: Համեմատության համար նշեմ, որ այս առումով 2-րդ տեղում է գերմանական Բուդեսլիգան՝ 101, 3-րդ տեղում է իսպանական Պրեմիերան՝ 65 միլիոն ֆունտ: Առանձին ակումբների առումով ամենամեծ հովանավորչական պայմանագիրը կնքել է Մոուրինյոյի «Մանչեթսեր Յունայթեդը»՝ 47 միլիոն ֆունտ («Chevrolet»), 2-րդ տեղում է «Չելսին»՝ 40 («Yokohama»), լավագույն եռյակը եզրափակում է «Արսենալը»՝ 30 միլիոն ֆունտ («Fly Emirates»): Առաջիկա 3 տարիներին Անգլիայի առաջնության հանդիպումները հեռարձակելու իրավունքը վաճառվել է 5,13 միլիարդ ֆունտով, ինչը 70 տոկոսով գերազանցում է նախորդ 3 տարիների համար կնքված նմանատիպ պայմանագրով սահմանված գումարը: Անգլիան առաջիկա մրցաշրջանում դառնում է եվրոպական ակումբային ֆուտբոլի կենտրոնը: