Նոր հանքավայրերի բացակայության պայմաններում 9% արդյունաբերության աճը գնահատում եմ որպես մեծ ձեռքբերում. տնտեսագետ

Դեկտեմբեր ամիսը գերազանցել է տարվա բոլոր ռեկորդները՝ ապահովելով 10.7 տոկոս տնտեսական ակտիվության աճ: Մի քանի օր առաջ ֆեյսբուքյան իր էջում տեղեկացրեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալներին:

Տարեկան կտրվածքով 2019-ի տնտեսական աճը կազմել է 7.8 տոկոս: Վարչապետն իր գրառմամբ նշեց, որ սա ամենաբարձրն է այս ցուցանիշի հաշվարկման ողջ ընթացքում՝ սկսած 2011 թվականից:

2019-ին արդյունաբերական արտադրանքի ծավալն ավելացել է 9 տոկոսով, շինարարության ծավալը՝ 4.6, առեւտրի շրջանառությունը՝ 8.9, ծառայությունների ծավալը՝ 15, ներմուծումը՝ 10.8 տոկոս, իսկ արտահանման ծավալն ավելացել է 9.4 տոկոսով: Նվազում է տեղի ունեցել գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքի ծավալում՝ 4.2 տոկոսով:

«Անկեղծ ասած՝ այս տվյալների արդյունքներով 2019-ի համար ՀՆԱ-ի 8 տոկոս աճի հույս ունեմ: Ցուցանիշը կհրապարակվի փետրվարին»,- հավելեց վարչապետը:

Թեմայի վերաբերյալ ՀԺ-ն զրուցել է տնտեսագետ Հովհաննես Խաչատրյանի հետ:

- Պարո՛ն Խաչատրյան, 2019 թվականին 2018-ի համեմատ տնտեսական աճը կազմել է 7.8 տոկոս: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս ցուցանիշը:

- Այս պահին մենք ունենք ԱՎԾ հրապարակած Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը, որ 2019-ի համար իսկապես աճել է 7.8%-ով: Բուն ՀՆԱ իրական աճի տեմպը հավանաբար կլինի այս ցուցանիշից ոչ հեռու: Եթե դիտարկենք ավելի մեծ պատկերը, ապա 2014-2015 թթ. տարածաշրջանային արժութային շոկերից, երբ մեր գործընկեր երկրների արժույթները շատ ավելի կտրուկ արժեզրկվեցին, քան ՀՀ դրամը, Հայաստանը 2-3 տարվա շատ համեստ աճ ունեցավ, ինչը պայմանավորված էր մրցունակության կորստով: Գումարած դրան՝ այդ երկրների տնտեսությունների եւ սպառման մակարդակի ստագնացիան (լճացում): Այնուհետեւ ունենալով էականորեն ցածր գնաճ եւ ֆինանսական կայունության օրինակելի մակարդակ՝ միջնաժամկետում հայկական տնտեսությունը վերականգնեց մրցունակությունը: Վերջին տարիներին, փաստորեն, Հայաստանը մշտապես գլխավորում է (կամ նվազագույնը եռյակում է) հետխորհրդային եւ ռեգիոնալ երկրների ցուցակը՝ տնտեսության աճի առումով:

Մի կողմ թողնելով այս տարվա բարձր տնտեսական աճի խորքային պատճառների քննարկումը՝ պետք է պարտադիր հաշվի առնել, թե ինչ կառուցվածքային բարեփոխումներ են իրականացվում, որոնք իրենց ազդեցությունն են ունենալու միջնաժամկետում: Կոռուպցիայի ընկալման համաթիվը, Ժողովրդավարության ինդեքսը, երկրի վարկանիշը (Մուդիս, Ֆիչ) եւ մի շարք այլ ինդիկատորներ զգալի բարելավում են գրանցել վերջին մեկ տարվա ընթացքում: Այդ բարելավումների, ինչպես նաեւ ենթակառուցվածքներում ներդրումների, հանրային կառավարման որակի բարձրացումը դյուրացնում են բիզնես նախաձեռնությունները եւ նպաստում դրական սպասումներին՝ ներքին եւ արտաքին ներդրողների, սպառողների, զբոսաշրջիկների շրջանում:

- Հատկապես ո՞ր ոլորտում գրանցված աճն եք կարեւորում:

- Նախ, պղնձի գների գրեթե անփոփոխ մակարդակի եւ նոր հանքավայրերի բացակայության պայմաններում 9% արդյունաբերության աճը գնահատում եմ որպես մեծ ձեռքբերում: Մենք, ցավոք, չունենք հստակ առանձնացված տվյալներ զբոսաշրջության եւ ՏՏ ոլորտի վերաբերյալ: Ելնելով այս ոլորտներում ընկերությունների, զբաղվածների, ներդրումների, ՀՀ այցելությունների քանակի աճերից՝ կարող ենք ենթադրել, որ այս երկու ոլորտներում էլ ունենք երկնիշին մոտ աճ: Առհասարակ, մրցունակության գնահատման տեսանկյունից արտահանելի ոլորտների աճն ավելի կարեւոր է:

- Արդյունաբերության 9 տոկոս աճը, ծառայությունների ծավալի 15 տոկոսը աճը, առեւտրի շրջանառության 8.9 տոկոս աճը կարո՞ղ ենք արդյոք հեղափոխական ցուցանիշներ համարել, թե՞ դեռեւս հնարավորություն կա ավելի լուրջ արդյունքներ գրանցելու:

-  Ունենալով տպավորիչ աճի թվային արդյունքներ՝ ես, այնուամենայնիվ, կցանկանայի, որ տնտեսական հեղափոխության իրականացման ցուցիչ համարեինք այնպիսի գործակիցներ, ինչպիսիք են ՓՄՁ-ների տեսակարար կշիռը ՀՆԱ-ում, տեխնոլոգիական ստարտափերի քանակը, ֆինանսական եւ կապիտալի շուկաների որակական փոփոխությունները, վճարահաշվարկային ժամանակակից համակարգերի ներդրումը, տնտեսական վեճերի լուծման էֆեկտիվ եւ արդար պրակտիկաների ներդրումը, բոլոր տեսակի ենթակառուցվածքների ֆիզիկական հագեցվածությունն ու որակը, գլոբալ բրենդների մուտքը Հայաստան եւ, հակառակը, հայկական ընկերությունների ընդլայնումը երկրի սահմաններից դուրս, ռոբոտիզացված արտադրությունների ծնունդը Հայաստանում, տեխնոլոգիաների ներթափանցումն ավանդական ոլորտներ եւ ընդհանրապես արտադրողականության բարձրացումը: Շարքը կարելի է շարունակել: Վստահ եմ, որ թվարկվածների մեծամասնության դեպքում ունենք դրական տեղաշարժեր, բայց դրանք որպես թվային թիրախ մենք չենք տեսնում, իսկ աճի ցուցանիշները մյուս կողմից չափից շատ է քննարկվում:

- Վարչապետը 2019-ի համար ՀՆԱ-ի 8 տոկոս աճի հույս ունի: Ինչպիսի՞ն են ձեր սպասելիքները:

- Իհարկե, 8 տոկոսանոց կայուն աճ ապահովելու դեպքում վարչապետն աշխարհի տնտեսական պատմության մեջ կմնա՝ որպես տնտեսական հրաշք իրականացնող: Բայց մյուս կողմից, եթե այդպիսի հավակնոտ ծրագիր չփորձենք իրականացնել, կստացվի, որ ընդունում ենք լուզեր (անհաջողակ) ազգ լինելու փաստը: Այսպես ասենք՝ առաջիկա 10 տարում մեկ շնչին ընկնող պարիտետային ՀՆԱ-ով համաշխարհային միջինին հասնելու համար մեզ պետք է մոտ 7.8% աճ: Ինչքան ցածր լինենք 8 տոկոսից, այնքան միջին երկիր դառնալու մեր ժամկետները կհետաձգվեն: Առանց այն էլ ունեցել ենք կորսված տասնամյակ, եթե չասենք՝ անկախության բոլոր տասնամյակները: Ես հավատում եմ, որ դա հնարավոր է, մանավանդ վերը նշված ռեֆորմների առկայության դեպքում:

- Ինչպե՞ս է շարքային քաղաքացին զգում այդ տնտեսական աճը:

- Իրականում սա այն փուլն է, երբ հնարավոր է՝ յուրաքանչյուրս զգանք տնտեսական հեղափոխության ու աճի ծանրությունը, այլ ոչ թե տեսնենք արդյունքները: Ես նկատի ունեմ ավելի պատասխանատու եւ թափանցիկ հարկեր վճարելը, խաղի կանոններին խստորեն հետեւելը եւ, վերջապես, ավելի շատ ու ավելի արդյունավետ աշխատելը: Ցանկացած կառավարության համար խնդիր է, երբ աշխատավարձերն ու հետեւաբար սպառումն ավելի արագ են աճում, քան արտադրողականությունը:

- 2020 թվականի համար ի՞նչ կանխատեսում ունեք: Որքա՞ն կկազմի տնտեսական աճը: Արդյոք հնարավոր կլինի՞ 2019-ին գրանցված գյուղատնտեսության ոլորտի անկումը փոխել:

- Վերջապես Հայաստան են ներմուծվում տեխնոլոգիաներ, եւ իրական կապիտալ ներդրումներ են արվում գյուղոլորտում: Ոչ մի զարգացած տնտեսությունում գյուղատնտեսությունն աշխատուժի վրա հիմնված ճյուղ չէ: Ներդրումներ են պետք՝ շատ մեծ: Կան սուբսիդավորման ծրագրեր, բանկերն էլ են ավելի ակտիվ վարկավորում միջին ֆերմերային տնտեսություններին: Լավագույն փորձը վերջապես գալիս է լրացնելու մեր հազարամյա ու երեւի մի քիչ հնացած գիտելիքները: Հուսանք՝ արդյունքները չեն ուշանա:

Տպել
6291 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում