Հասարակության ներսում խնամքով փորվող խրամատները

25/01/2020 schedule19:40

ԱԱԾ նախկին տնօրեն Գեորգի Կուտոյանի մահվանը հաջորդած քարոզչական «առանց կանոնների մարտերը» բացահայտեցին փոխադարձ ատելության ու անհանդուրժողականության այն ահավոր մթնոլորտը, որն իշխում է Հայաստանի քաղաքական ու մերձքաղաքական շրջանակներում: Ահավոր տհաճ էր տեսնելը, թե ինչպես են «կողմերը» փորձում դիվիդենտներ քաղել այդ ողբերգությունից, մեղադրել միմյանց, ոչնչով չհիմնավորված «վարկածներ» ներկայացնել, եւ այլն:

Ինչո՞ւ այդպես եղավ: Պատճառները, ցավոք, խորն են եւ տասնամյակների պատմություն ունեն: Հիմնական պատճառներից մեկը երեւի այն է, որ հատուկ ծառայությունները միշտ էլ էական դերակատարում են ունեցել ներքաղաքական կյանքում եւ իրենց հիմնական գործառույթից զատ (գուցե նույնիսկ առաջնահերթության կարգով) զբաղվել են նաեւ ներքաղաքական հարցերով, ինտրիգներով, կարեւոր դերակատարում են ունեցել իշխանությունների ձեւավորման եւ պահպանման հարցերում, օրվա իշխանությունների քաղաքական հակառակորդների դեմ պայքարում, մի խոսքով՝ նաեւ ներքաղաքական գործիքի դեր են կատարել: Ու բնականաբար՝ ԱԱԾ որեւէ նախկին տնօրենի բռնի մահվան դեպքում հասարակությունն առաջին հերթին մտածում է ներքաղաքական «հետքի» մասին:

Եթե հատուկ ծառայությունները ներքաղաքական հարցերով չզբաղվեին եւ իրենց հիմնական գործը համարեին երկրի արտաքին անվտանգության ապահովումը՝ հասարակությունը, բնականաբար, առաջին հերթին «արտաքին հետք» կփնտրեր: Հատուկ շեշտում ենք՝ սա ընդհանուր դիտարկում է եւ կոնկրետ Կուտոյանին չի վերաբերում: Այսինքն՝ ԱԱԾ նախկին տնօրենի մահվան շուրջ առաջացած այս աղմուկի հիմնական պատճառներից մեկը համակարգային է:

Երկրորդ պատճառը երեւի այն է, որ Հայաստանում տասնամյակներ շարունակ արդարադատության ու իրավապահ մարմինների նկատմամբ հասարակության վստահության մակարդակը շատ ցածր է եղել ու հիմա էլ շարունակում է ցածր մնալ: Այսինքն՝ հասարակության որոշակի մասը (հատկապես քաղաքականացված հատվածը) թերահավատ է, որ դեպքը կբացահայտվի, բացահայտվելու դեպքում էլ՝ կասկածներ կմնան, որ իրավապահներն ինչ-որ բան այնուամենայնիվ թաքցնում են, անմեղ մարդկանց «գլխին սարքումեն», եւ այլն: Ընդորում, նման կասկածներ կմնան՝ անկախ նրանից, թե ինչպես կաշխատեն իրավապահները, եւ սրա համար հասարակությանը մեղադրել չարժե: Այս հասարակությունը քաղաքական չբացահայտված սպանություններ եւ «ուչաստկովիի գործեր» շատ է տեսել:

Իսկ վստահության պակասը միշտ է կասկածներ առաջացնում: Ինչպե՞ս են վարվում, օրինակ, հիվանդի հարազատներն ու բարեկամները, եթե անվերապահորեն հավատում են բժշկին: Ճիշտ է` հանգիստ սպասում են ախտորոշմանը: Իսկ եթե բժշկին չեն հավատում՝ մեկն ասում է «երեւի սխալ բան ա կերել», մյուսն ասում է «սաթրջան ա», երրորդը պնդում է, որ «թուղթ ու գիր են արել», չորրորդը հայտարարում է, որ բժիշկը պարզապես իր ընկերոջ ներկրած դեղերն է նշանակում, որովհետեւ դրանից փայ ունի... Այլ կերպ ասած՝ այս դեպքում նույնպես պատճառը համակարգային է:

Թե ինչպես պիտի հաղթահարել այս իրավիճակը՝ հասկանալի է:

Առաջին՝ եթե հասարակության մեծամասնությունը վստահում է իշխանություններին, ուրեմն պիտի վստահ լինի նաեւ, որ այս իշխանությունների օրոք հատուկ ծառայությունները ներքաղաքական գործընթացներին չեն մասնակցելու, եւ պետք է ամեն ինչ անել, որ դա դառնա անշրջելի: Երկրորդ՝ հասարակությունը պիտի կամաց-կամաց սովորի վստահել իրավապահ համակարգին եւ ներքին համոզվածություն ունենա, որ իշխանություններն այդ համակարգը չեն ծառայեցնելու սեփական քաղաքական շահերին, ինչպես դա եղել է շատ երկար ժամանակ: Հասկանալի է, որ սա հեշտ չի լինելու, խանգարողների պակաս էլ չի զգացվելու:

Բայց եթե սրան չհասնենք՝ հասարակության տարբեր հատվածների միջեւ խնամքով փորվող խրամատները գնալով միայն խորանալու են:

Տպել
3725 դիտում

Հայաստանին է վերադարձվել Աղավնաձոր բնակավայրին հարող՝ ընդհանուր 1 հա մակերեսով հողամասը. դատախազություն

Մանկապարտեզներում երկարօրյա խմբեր կգործեն նույնիսկ մեկ երեխայի համար (տեսանյութ)

Ղազախստանում բեռնատար գնացքը դուրս է եկել ռելսերից

Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի և 7 մարզի բազմաթիվ հասցեներ

Վրաերթ Երևանում. հետիոտնը տեղում մահացել է

«Լիվերպուլը» հաղթել է «Ատալանտային», բայց դուրս մնացել Եվրոպայի լիգայից

Լոռու մարզում պահեստ է հրդեհվել

Իսրայելը հրթիռային հարվածներ է հասցրել Իրանին. ինչ է հայտնի

«Օպել»-ը բախվել է մայթեզրին ու գլխիվայր շրջվել. ուղևորները տեղափոխվել են հիվանդանոց

Ովքեր ուզում են շարունակաբար ունենալ հաջողակ պետություն, պետք է ապահովեն այդ պետության մրցունակությունը․ Նիկոլ Փաշինյան

Քենիայում ռազմական ուղղաթիռ է կործանվել․ զոհերի թվում է երկրի պաշտպանության ուժերի հրամանատարը

3-ի փոխարեն 8 մասնաշենք․ Փոքր Վեդիի միջնակարգ դպրոցը շահագործման կհանձնվի մինչև տարեվերջ (տեսանյութ)

Մենք հիմա նստած ենք ռումբի վրա, դա պայթեցնելու վահանակը ռուսների մոտ է, Հայաստանը քայլ պիտի անի. Մեհրաբյան

Արտակարգ դեպք Երևանում․ «Էվոկաբանկ»-ի հաճախորդը իր տղայի և ընկերոջ հետ ծեծել են մասնաճյուղի կառավարչին ու աշխատակցին

ԳՐԵԿՈ-ն բարձր է գնահատել ՆԳՆ ոստիկանության բարեփոխումները․ զեկույց

Հրդեհ է բռնկվել Արթիկի անտառտնտեսության տարածքում․ ծառեր են ջերմահարվել

Թուրքիայում տեղի ունեցած երկրաշարժի հետևանքով ավերածություններ կան

Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ․ այն վարել է Նիկոլ Փաշինյանը

«Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի անցագրային կետում փաթեթ գցած քաղաքացին ձերբակալվել է

Բախվել են «Մերսեդես»-ն ու «Կամազ»-ը. մարդատարի 20-ամյա վարորդն ու նրա հասակակից 2 ուղևորները հիվանդանոցում են

ՀՀ ֆինանսների նախարարության պատվիրակությունը Վաշինգտոնում է․ ինչ հանդիպումներ են տեղի ունեցել

Կայծակի հարվածից Աբու Դաբիից Երևան թռչող ինքնաթիռի դիմապակին վնասվել է (տեսանյութ)

Ֆինլանդիան ժամանակավորապես կկրճատի փախստականների նպաստները

Բերդկունք ամրոցը կվերածվի արգելոց-թանգարանի

Կարևորվել է Ֆրանսիայի հետ տնտեսական փոխգործակցության խորացումը․ փոխվարչապետն ընդունել է Բրիս Ռոքֆոյին

Որտեղ է հայտնաբերվել քրեական պատմություններով հայտնի նորատուսցի Արայի տղայի «յաշիկը»

«Օբյեկտիվ չեք». Պետրոս Ղազարյանը դիմել է Մայր Աթոռի տեղեկատվական համակարգի տնօրեն Եսայի քահանա Արթենյանին

«Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան»-ն ակնկալում է, որ ԱՄՆ դեսպանը կնպաստի ԼՂ հայերի վերադարձի ժամկետների և միջոցների մատնանշմանը

Թուրքիայում 5․6 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

ԵԽԽՎ վերադառնալու համար Բաքուն պետք է որոշ պահանջներ կատարի․ Ադրբեջանի հարցով զեկուցող

ԱԽ քարտուղարը Բրիս Ռոքֆոյին է ներկայացրել հայ-ադրբեջանական բանակցային գործընթացի վերջին զարգացումները

Ֆրանսիան որոշել է մենակ չթողնել Հայաստանին Ադրբեջանի շարունակվող ագրեսիայի դեմ․ Աստրիդ Փանոսյան-Բուվե

ԲՏԱ փոխնախարարն ու ծրագրերի վարչության պետն այցելել են «Ինժեներական քաղաք», ծանոթացել շինաշխատանքներին

Վարչապետն ընդունել է Մարտին Շտիկելին․ ՀՀ կառավարության և «Fichtner»-ի միջև փոխգործակցությանն առնչվող հարցեր են քննարկվել

Արարատի մարզում բենզալցակայանի գործունեություն է դադարեցվել, այն ապամոնտաժվել է

Մինչև 1% cashback Wildberries-ում IDBank-ի քարտով վճարելիս

Նիկոլ Փաշինյանն ու Բրիս Ռոքֆոն Հայաստան-ԵՄ համագործակցությանը վերաբերող հարցեր են քննարկել

Բրյուսելյան հանդիպմանը գաղտնի օրակարգ չի եղել, Ադրբեջանական լրատվամիջոցներում հրապարակված թուղթը կեղծ է․ ԱԳՆ խոսնակ

Երևանում հաստաբուն ծառը կոտրվել և ընկել է ավտոմեքենաների վրա

ԵՄ-ն մեկնաբանել է Լեռնային Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահ զորքի դուրսբերման գործընթացը