Երևան
11 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
11 °C
Ղրղզստանում Նարինի մարզի Սոլթոն-Սարիի ոսկու հանքի շահագործման շուրջ ստեղծված իրավիճակը շարունակում է բարդանալ: Սեպտեմբերի 5-ին Ղրղզստանի խորհրդարանի՝ Ժոգորկու Կենեշի ընդդիմադիր «Օնուգուու– Պրոգրես» խմբակցության պատգամավոր Ալտինբեկ Ժունսուուլուն հայտարարեց, որ հանքը շահագործող չինական Չժոնգ Ջի Մայնինգ ընկերության լիցենզիան վերանայման կարիք ունի: Վերանայման կարիք, ըստ պատգամավորի, ունի նաեւ ընկերության հետ կնքված պայմանագիրը, քանի որ դրանում հաշվի չեն առնվել «ժողովրդի կարծիքը եւ շահը»:
«Եթե համաձայնագիրը չփոփոխվի հօգուտ տեղի բնակչության, ապա նրանք պատրաստ են ոտքի կանգնել», - ասել է ընդդիմադիր պատգամավորը:
Սոլթոն-Սարիի շուրջ կրքերը բորբոքվեցին ամառվա ընթացքում՝ գագաթնակետին հասնելով օգոստոսի սկզբին, երբ բախում տեղի ունեցավ տեղի բնակիչների եւ Չժոնգ Ջի Մայնինգ ընկերության աշխատակիցների միջեւ: Բնակիչները պահանջում էին հանքի տարածքից հեռացնել սարքավորումները եւ տեխնիկան, դադարեցնել գործողությունները հանքավայրում: Բախումների հետեւանքով չինական ընկերության մի քանի աշխատակից տեղափոխվեցին հիվանդանոց: Միջադեպից հետո հանքավայրի շահագործումը ժամանակավորապես դադարեցվեց:
Չժոնգ Ջի Մայնինգ ընկերությունը Ղրղզստանում հանքարդյունաբերությամբ է զբաղվում 2009թ.: Առաջին անգամ այս ընկերության դեմ տեղի բնակիչները դուրս էին եկել բողոքի 2011 թ.: Ընկերության դեմ ցույցերը կրկնվել են նաեւ 2015 եւ 2018 թթ.:
Մինչ հայկական իրականության հետ զուգահեռներ տանելը հարկ է փոքր-ինչ ավելի խոր ծանոթանալ «հակամարտության» նախապատմությանը եւ պայքարի մեջ օգտագործվող միջոցներին:
Տեղի բնակիչների բողոքի գլխավոր պատճառներից մեկն այն է, որ մինչեւ չինական ընկերության աշխատելը իրենք էին սեփական համեստ միջոցներով շահագործում հանքը: Իսկ չինական ընկերության մուտքից հետո շատերը զրկվեցին եկամտի աղբյուրից: Ամուլսարի դեպքում նման խնդիր չկա. մտահոգությունները բացառապես բնապահպանական են:
Սոլթոն-Սարիի օգոստոսյան ցույցերում եւս փորձ արվեց բնապահպանական երանգ հաղորդել բողոքին: Սոցիալական ցանցերի միջոցով ակտիվ մեղադրական քարոզչություն էր գնում, համաձայն որի՝ ոչխարների մասսայական անկման դեպքերը պայմանավորված են հանքի թունավոր արտանետումներով, ինչը, սակայն, հետագայում հերքվեց. անասնաբուժական փորձաքննությունը սատկած ոչխարների օրգաններում մակաբույծներ հայտաբերեց: Անգամ այդ դեպքում չինական ընկերությունը համաձայնեց փոխհատուցել կրած վնասները՝ դրական իմիջ ապահովելու համար:
Սոցցանցերում իրականացվող հակաչինական քարոզչությունից կարելի է դատել, որ հակամարտությունը զերծ չէ աշխարհաքաղաքական երանգից. ֆեյսբուքյան հակաքարոզչական խմբերից մեկը կոչվում է «Ոչ չինական զավթողականությանը»: Բարդ է պատկերացնել, որ Հայաստանում «ընդդեմ ամերիկյան զավթողականության» արշավ կսկսի: Դրա գլխավոր պատճառն իհարկե այն է, որ ոչ մի զավթողականություն էլ չկա, ինչպես նաեւ այն, որ առհասարակ զավթողականության դեմ պայքարողները աշխարհաքաղաքական առումով հակառակ ուղղությամբ են պայքարում:
Հարկ է նշել նաեւ, որ Ղրղզստանի փորձագիտական շրջանակներում, ինչպես նաեւ կառավարության որոշ անդամներ ցույցերի մասին խոսելիս հղում են կատարում «երրորդ ուժերին», որոնք իբր հետաքրքրված են իրավիճակի ապակայունացման մեջ, անգամ կազմակերպում են այդ ապակայունացումը: Ընդ որում՝ նրանք չեն հստակեցնում, թե խոսքն ում մասին է՝ ներքի՞ն, թե՞ արտաքին «երրորրդ ուժերի»:
Ներքին ուժերից ամենաակտիվը, թերեւս, նախկին նախագահ Ալմազբեկ Աթամբաեւն է, որը ձերբակալվել էր օգոստոսի 8-ին: Վերջինս, սակայն, որեւէ կերպ չի մեկնաբանել հանքավայրի շուրջ ստեղծված իրավիճակը: Հայաստանում եւս բարդ է պատկերացնել, որ նախկինում իշխանական, իսկ այժմ ընդդիմություն ներկայացող ուժերն ուղղորդեն բնապահպանական պայքարը, քանի որ այդ պայքարի անհրաժեշտությունն ինքնին առաջացել է իրենց իշխանության օրոք:
Ինչ վերաբերում է Ամուլսարի եւ Սոլթոն-Սարիի իրավիճակների ներկա փուլին, այստեղ արդեն զուգահեռները տեղին են. արտասահմանյան ընկերության գործունեությունը ժամանակավորապես դադարեցված է, մի կողմից կա հասարակական բողոք (անկախ բողոքի իրական պատճառներից), մյուսից՝ միջազգային դատական գործընթացի եւ խոշոր փոխհատուցման վտանգ:
Սակայն հնարավոր հանգուցալուծումները կրկին տարբերվում են: Եթե ղրղզական հանքի շահագործումը տեղի բնակիչներին հետաքրքրում է՝ որպես սեփական հարստացման աղբյուր, ապա Ամուլսարի դեպքում կարեւորը բնապահպանական անվտանգությունն է, ուստի Սոլթան-Սարիի դեպքում հետագա բողոքի ակցիաներից խուսափելու համար հարկավոր է հրաժեշտ տալ չինական ընկերությանը: Այս պարագայում եւս խնդիր կա. Չժոնգ Ջի Մայնինգը փոխկապակցված է չինական պետական կորպորացիաների հետ, եւ նրան լիցենզիայից զրկելը կարող է բարդացնել հարաբերությունները Չինաստանի հետ: Մեր դեպքում շահագործողի «ծագման երկիրը» կարեւոր չէ. այն ուղղակի պետք է չաղտոտի բնությունը: Որքանով է դա հնարավոր՝ միանգամայն այլ հարց է:
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդության ակցիաներ անել. բերման է ենթարկվել 96 ցուցարար
Թբիլիսիում հերթական ցույցն է ընթանում՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի
«Մարտական եղբայրության» անդամ Արման Պետրոսյանը կալանավորվել է
Որ որոշների լպիրշությունը կհասնի Ծիծեռնակաբերդում մանկահասակ երեխային ահաբեկել, վիրավորելուն՝ նորություն էր․ Ալեքսանյան
Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման գործընթացի սկիզբը․ Պետդեպարտամենտ
Չնայած սարսափներին, որոնց բախվում է հայ ժողովուրդը, տոկունության կամքը չի կոտրվել, ես միշտ կկանգնեմ ձեր կողքին․ Ադամ Շիֆ
Ողջունում ենք ՀՀ-Ադրբեջան սահմանային սյան տեղադրումն ու գործընթացի ուշագրավ զարգացումները․ Էստոնիայի ԱԳՆ
Կլիշեներից պետք է հրաժարվել, բայց ոչ՝ պատմական իրականությունից. Քոչինյանը՝ Էրդողանի հայտարարության մասին
Եվրոպական դատարանը երբեք չի վճռել, որ Հայաստանն օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը․ Եղիշե Կիրակոսյան
Հիշում ենք և պահանջում․ Կանադայի ԱԳ նախարարը գրառումն ավարտել է հայերենով
ՄԻՊ-ը բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ խոսել է մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրների և Տավուշի այցի մասին
Կարասինը պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ ԱԺ-ին՝ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ կապված
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ
Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել
Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս
Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել
Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն
109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան
Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին
Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին
Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ
Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ
Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել
Պաշտոնական Անկարան, խեղաթյուրելով պատմական փաստերը, ժխտել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և հայտարարություն տարածել
Արարատ Միրզոյանը ՀՀ բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Իմ մայրն այստեղ հաճախ էր գալիս՝ թոռան ձեռքը բռնած, իբրև իր ծնողների գերեզման, ո՛չ ծնող տեսավ, ո՛չ գերեզման․ Մանսուրյան
Բախվել են «Մերսեդես»-ը, «ՎԱԶ 2106»-ն ու տրակտորը․ պապը, տատը, նրանց դուստրն ու անչափահաս թոռները հիվանդանոցում են
Թուրքիան դեռ չի ճանաչել ցեղասպանությունը, և դա խայտառակություն է, բայց մենք հիշում ենք և չենք ների․ Ջամբասկի
«Լադանիվա» խմբի անդամներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդ, հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին (լուսանկարներ)
Եվրոն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 24-ին
5-րդ շարասյունը կասի «Бьет, значит любит», իմացի հերդ ա, դիմացի, Ցոլակ ջան. Խաչատրյանը՝ Մատվիենկոյի հայտարարության մասին
Ալիևի ներկայացուցիչը հայտարարել է, թե ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման իրական հնարավորություն կա
Պետք է աշխատենք հայ ժողովրդի եվրոպական բարեկեցիկ ապագայի համար. Ֆաբիո Մասիմո Կաստալդո
«Հողատու» են գոռում մի կնոջ ու մի աղջնակի ուղղությամբ, ովքեր որդի ու եղբայր են ուղարկել պատերազմ, որ հող պահեն. Սաֆարյան
Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ երկրի նախագահ Ասլան Բժանիա
