Այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում Հայաստանում, պայքար է հին ու նոր համակարգերի, ապագան կերտելու հին ու նոր մեթոդների միջեւ

Լուսանկարը՝ Նարեկ Ալեքսանյանի

Այնպես է ստացվել, որ Հայաստանի նոր իշխանություններն ինչ պրոբլեմների անդրադառնում են՝ վերջում նախկինների քննադատություն է ստացվում, ու տպավորություն է ստեղծվում, թե նրանք ապագային նայելու փոխարեն անցյալի դեմ են կռվում: Նախկիններն էլ իրենց հերթին դրանից ոգեւորվում են՝ իբր «տեսեք, իշխանությունների հիմնական հակառակորդը մենք ենք, հետեւաբար՝ ով իշխանություններից դժգոհ է, պիտի կանգնի մեր կողքին»:

Անընդհատ նախկիններին անդրադառնալն, իհարկե, օբյեկտիվ պատճառներ ունի. առանց բացառության բոլոր պրոբլեմների պատճառներն անցյալում են՝ Սեւանա լիճ, ենթակառուցվածքների մաշվածություն, ներդրումների պակաս, արտաքին քաղաքական պրոբլեմներ եւ այլն: Այդ պրոբլեմները լուծելու համար նախ պիտի խորքային պատճառները բացահայտել, ու քանի որ դրանք անցյալում են՝ հնարավոր չէ «հանգիստ թողնել նախկիններին» ու ամեն ինչ մաքուր էջից սկսել:

Բայց կա նաեւ երկրորդ պատճառը: Բանն այն է, որ այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում Հայաստանում, ըստ էության հենց հնի եւ նորի պայքարն է: Պայքար ոչ թե հին ու նոր իշխանությունների, այլ կառավարման հին ու նոր մոդելների, աշխարհընկալման հին ու նոր համակարգերի, հասարակության հին ու նոր վարքաբանության, սեփական ապագան կերտելու հին ու նոր մեթոդների միջեւ: Ընդ որում՝ այդ հինը միայն նախկին իշխանություններին չի վերաբերում, հաճախ այն հարյուրամյակների պատմություն ունի եւ պահպանվում է՝ ընդամենը կոսմետիկ փոփոխություններ կրելով: Ասենք՝ մի քանի հարյուր տարի առաջ Իսրայել Օրին ուզում էր եվրոպական իշխաններից մեկին համոզել, որ իր զորքով գա ու Հայաստանն ազատագրի, հետո հույս ունեինք, որ դա կանեն ամերիկացիները (Վիլսոնի քարտեզը մինչեւ հիմա սրբություն սրբոց է համարվում), ավելի ուշ հույս ունեինք, որ նույնը կանեն ռուսները, հիմա հույս ունենք, որ միջազգային հանրությունը նոր պատերազմ թույլ չի տա, իսկ ՀԱՊԿ-ը Ռուսաստանի գլխավորությամբ մեզ կպաշտպանի Թուրքիայից... Ընդ որում՝ այս մտածողությունը գրեթե միշտ ողբերգությամբ է ավարտվել, բայց մեր եզրակացությունները, որպես կանոն, սխալ են եղել՝ «ուրեմն լավ չենք համոզել», «պետք էր ավելի հարմար պահ ընտրել», «հո զոռով չի, հայի բախտ ունենք, բայց պետք է էլի փորձել» եւ այլն: Ու միշտ՝ օտարներին ապավինելով. «իրենց մութ պատերում մի բուռ ոսկի պահած, եւ ոչ մի, ոչ մի մեխ...»:  Իսկ նոր մտածողությունը ենթադրում է, որ պետք է ապավինել բացառապես սեփական ուժերին: Իհարկե՝ չբացառելով նաեւ դաշնակիցների աջակցությունը, բայց առանձնապես հույս չդնելով այդ աջակցության վրա:

Հին եւ նոր մտածողությունների տարբերությունն, ի դեպ, առկա է բոլոր ոլորտներում ու վերաբերում է ոչ միայն հին ու նոր իշխանություններին: Օրինակ՝ «ավանդական» մտածողությամբ հայ գործարարը համոզված է, որ հաջողության հասնելու համար պիտի կապեր փնտրի իշխանական վերնախավում «իսկ եթե չի ստացվում՝ ուրեմն պիտի ավելի հուսալի կապեր գտնի», «ավանդական» մտածողությամբ շարքային քաղաքացին մտածում է, որ պաշտոն ստանալու համար պիտի կաշառք տա, իսկ եթե չի ստացվում՝ ուրեմն պետք է ավելի շատ առաջարկել, եւ այսպես շարունակ: Իսկ նոր մտածողության կրողները պիտի ապավինեն բացառապես սեփական գիտելիքներին, կարողություններին ու նախաձեռնողականությանը՝ վստահ լինելով, որ իշխանություններն իրենց կողքին են:

Ի դեպ ՝ այնպես չէ, որ նախկին համակարգում աշխատածների մեջ նոր մտածողության անհրաժեշտությունը գիտակցողներ չկան կամ նոր իշխանությունների տարբեր օղակներում հին մտածողությամբ պաշտոնյաների պակաս կա: Ասենք՝ վարչապետը ելույթ է ունենում հինը մերժելու եւ նորի հրամայական անհրաժեշտության մասին,  ու չինովնիկներ կան, որ ասվածն ընկալելու փոխարեն լարված հետեւում են դահլիճին՝ «ծափահարելու ճիշտ պահը» բաց չթողնելու համար: Դա էլ է պրոբլեմ, որովհետեւ հինն ամենուրեք է, ու նորն արմատավորելը թավշյա հեղափոխության պես արագ չի լինելու:

Առավել եւս, որ խանգարողների պակաս չկա: Նրանց թվում է, որ եթե հինը վերադառնա՝ իրենց դեմքով է վերադառնալու: Նրանք դեռ չեն հասկացել, որ այսպես թե այնպես վերադարձ չի լինելու:

Տպել
7949 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանն ու Բրիս Ռոքֆոն Հայաստան-ԵՄ համագործակցությանը վերաբերող հարցեր են քննարկել

Բրյուսելյան հանդիպմանը գաղտնի օրակարգ չի եղել, Ադրբեջանական լրատվամիջոցներում հրապարակված թուղթը կեղծ է․ ԱԳՆ խոսնակ

Երևանում հաստաբուն ծառը կոտրվել և ընկել է ավտոմեքենաների վրա

ԵՄ-ն մեկնաբանել է Լեռնային Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահ զորքի դուրսբերման գործընթացը

Amio Visa Signature Business քարտ. երբ հնարավորությունները սահմաններ չունեն

Հայտնի է՝ Գեղարքունիքում ովքեր են բռնաբարել 13-այա աղջկան. նրանք 74 և 66 տարեկան տղամարդիկ են

Բացահայտվել է ավելի քան 13 կգ թմրամիջոցի մաքսանենգության դեպք․ հետախուզվողը հայտնաբերվել է, խմբի 2 անդամ կալանավորված է

Հայաստանում ԵՄ դիտորդական առաքելությունը ոչ մի օգուտ չի բերում Հարավային Կովկասին. Զախարովա

Դավիթ Տոնոյանի խափանման միջոցը փոխելու միջնորդությունը մերժվել է

Հայաստանին պետք է ռազմական օգնություն ցուցաբերել․ Ֆրենկ Փալոնը կոչով դիմել է ԱՄՆ-ին

13-ամյա երեխայի նկատմամբ սեքսուալ բնույթի գործողություններ են կատարվել․ 2 տղամարդ է կալանավորվել

«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը կարող է ներդաշնակորեն համադրվել բոլոր ենթակառուցվածքային ծրագրերին. Հայկ Կոնջորյան

Դոլարը կրկին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 18-ին

«Դինամո»-ում «Թաեքվոնդոյի» մարզիչը հայհոյել է ֆեդերացիայի նախագահին, ապա՝ ծեծի ենթարկել

Հայաստանն ու Չինաստանը համագործակցում են միջազգային հարթակներում. Հակոբ Արշակյան

Վենետիկի արվեստի միջազգային 60-րդ բիենալեին Հայաստանը կներկայանա պաշտոնական տաղավարով

16-ամյա տղան դանակահարել է 43-ամյա ոչ սթափ տղամարդուն. ձերբակալելիս պատանու մոտ թմրամիջոց է հայտնաբերվել

Ադրբեջանն էթնիկ զտումներ է իրականացրել Լեռնային Ղարաբաղի հայերի նկատմամբ․ Ջուդի Չու

ԼՂ-ում տեղակայված ռուս-թուրքական համատեղ մշտադիտարկման կենտրոնն ավարտում է իր գործունեությունը

ՔԿ զինվորական քննչական գլխավոր վարչության չորրորդ կայազորային բաժինը նոր ղեկավար ունի

Հայ ժողովուրդը կրկին ոտքի կկանգնի, ինչպես դա արեց Ցեղասպանությունից հետո․ ԱՄՆ կոնգրեսական

«Լունապարկում» 1 տարեկան երեխան ընկել է ատրակցիոնից, ծնողը մեղադրում է, որ նրան չեն ամրակապել

Ռուսաստանը Հայաստանից հստակ արձագանք է ակնկալում. Զախարովա

ԱՄՆ-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչմանն ու դատապարտմանը պետք է հետևեն իրական հետևանքներ․ Ադամ Շիֆ

«Ուշ ա». Լիլիթ Հովհաննիսյանն ու GASOIIA-ն ներկայացրել են տեսահոլովակի պրեմիերա

Խոշոր ավտովթար Կոտայքի մարզում. ուղևորը մահացել է, վարորդը՝ հոսպիտալացվել (լուսանկարներ)

Սամվել Վարդանյանը ճանաչվել է տուժող. վերջինիս բռնության ենթարկելու հաղորդման հիման վրա նախաձեռնվել է վարույթ

Մահվան ելքով վրաերթի հեղինակ դարձած և փախուստի դիմած վարորդը հայտնաբերվել է

Եղանակը կտաքանա ևս 2-3 աստիճանով. սպասվում է կարճատև անձրև և ամպրոպ

«Նուբարաշեն» ՔԿՀ տեսակցության եկած անձը մարիխուանայով փաթեթ է բերել

Մարդը, կոռուպցիայի ակունքին նստած, գնում ես, ժպտում են, ասում՝ ամեն ինչ նորմալ է, թող գնա մենք մեր գործն անենք. վարչապետ

Սիմոնյանն ու Լիտվայի վարչապետը քննարկել են անվտանգային և տնտեսական իրավիճակն Արևելյան Եվրոպայում և Հարավային Կովկասում

Կոնգրեսական Շերմանը կարևորում է ԼՂ տեղահանվածներին տրվող օժանդակության ընդլայնումը և Ադրբեջանին օգնության կրճատումը

ՀՀ կառավարությունը հաստատեց Դավիթ Գյուրջինյանի թեկնածությունը Բրյուսովի անվան բուհի ռեկտորի պաշտոնում

Որ հիվանդությունների դեպքում այսուհետ զինծառայությունը կլինի պարտադիր. մանրամասնել է Պապիկյանը

Կոստանյանն ու Ալ-Սայանը քննարկել են Հայաստանի և Սաուդյան Արաբիայի միջև ՏՏ ոլորտում համագործակցության հնարավորությունները

Կառավարությունը չի կարող մտնել ամեն դպրոց, ասի՝ երեխաները, ուսուցիչները, տնօրենը՝ այստեղ, գնդակը՝ այստեղ. Փաշինյան

Խաղաղապահների կարիքն այլևս չկա, որովհետև ոչ ոք չի վիճում, թե ում է պատկանում Ղարաբաղը. Ժուրավլյով

«Պորշ»-ից գողացել են համարանիշը, տեղադրել իրենց մեքենային, հագել ԱԱԾ աշխատակցի հագուստ. ՀՀ-ն ցնցած գործի նոր մանրամասներ

Խաղաղապահների դուրս բերումը վկայում է ռուս-ադրբեջանական առավել խորացող դաշնակցային հարաբերությունների մասին. Մարգարյան