Ովքեր են պայքարում անկախ դատարանների դեմ եւ ինչու է դիմադրությունը կատաղի

Սահմանադրական դատարանի նախագահի, դատավորների վեթինգի, անցումային արդարադատության եւ ընդհանրապես՝ դատաիրավական համակարգի բարեփոխումների շուրջ բարձրացված աղմուկը ոչ միայն չի դադարում, այլեւ միտումնավոր կերպով խեղաթյուրվում է գործընթացի բուն նպատակը։ Բոլոր նրանք, ովքեր արդարադատությունից վախենալու լուրջ հիմքեր ունեն, հարցն այնպես են ներկայացնում, թե վարչապետ Փաշինյանն ուզում է ամեն գնով լիակատար վերահսկողություն սահմանել նաեւ դատական համակարգի եւ Սահմանադրական դատարանի վրա, «իրենով անել» այդ իբր ներկայումս անկախ կառույցները եւ այդպիսով երկրում հաստատել իր միանձնյա իշխանությունը։

Այս գործընթացների օրինականության հարցերը թողնենք իրավաբաններին (տեսակետները տարբեր են, եւ մասնագիտական լուրջ վերլուծությունների կարիք կա) եւ անդրադառնանք հարցի քաղաքական կողմին։ Իսկապե՞ս կառավարության եւ իշխող քաղաքական ուժի նպատակն «անկախ» դատարանները վերահսկելի դարձնելն է։ Եվ արդյո՞ք անկախ են այդ դատարանները։ Օրինակ՝ կգտնվի՞ Հայաստանում մեկը, ով լրջորեն կհավատա, որ ՍԴ նախագահ Հրայր Թովմասյանը քաղաքականապես չեզոք է եւ կուսակցական կողմնորոշում չունի։ Այն նույն Հրայր Թովմասյանը, ով Սերժ Սարգսյանի կառավարության կազմում արդարադատության նախարար է եղել, իսկ հետո նրա պատվերով այնպիսի սահմանադրական փոփոխություններ է իրականացրել, որ «շեֆը» կարողանա նախագահական երկրորդ ժամկետի ավարտից հետո էլ մնալ պետության առաջին դեմքը։ Կամ գուցե Սահմանադրական դատարա՞նն է անկախ կառույց եղել։ Այն նույն Սահմանադրական դատարանը, որն ամեն կեղծված ընտրությունից հետո իշխանահաճո ձեւակերպումներ էր հորինում ու լեգիտիմացնում ընտրությունները, իսկ եթե բողոքողների թիվը մեծ էր լինում՝ ինչ-որ ձեւով լղոզում էր ու իշխանություններին ժամանակ շահելու հնարավորություն տալիս։

Դատարանների մասին ընդհանրապես չենք խոսում՝ երկար տարիներ այդ կառույցներին հնարավորություն էր տրված «մանր-մունր գործերով» փող աշխատել, իսկ ավելի ծանրակշիռ գործերով որոշումները հիմնականում կայացվում էին ըստ վերեւից իջեցված հրահանգների։ Սա չի նշանակում, թե ազնիվ դատավորներ ընդհանրապես չկային, բայց համակա՛րգն էր այդպիսին։

Պարզ ասած՝ խնդիրը ոչ թե «անկախ» դատարաններն իշխանություններից կախվածության մեջ դնելն է, այլ նախկին իշխանություններից կախվածության մեջ գտնվող դատարաններն իրապես անկախ դարձնելը։ Ու հասկանալի է, որ նախկինները պիտի կատաղի դիմադրություն ցույց տան։ Որովհետեւ նախ՝ կորցնելու են ազդեցությունն այսօր գործող դատարանների վրա, եւ երկրորդ՝ (սա նրանց համար ամենաահավորն է), անկախ դատարանները գործելու են բացառապես օրենքի սահմաններում, իսկ նախկինների գործունեության բազմաթիվ դրվագներ կամ վաղեմության ժամկետ չունեն, կամ նախատեսում են պետությանը հասցված վնասի ամբողջական փոխհատուցում։

Ինչ վերաբերում է վեթինգին, ապա դա ոչ թե նպատակ է, այլ ընդամենը գործիք, եւ ինչպես ցանկացած այլ գործիք՝ կարող է օգտագործվել ե՛ւ բարի, ե՛ւ չար նպատակներով։ Բայց «իսկ դատավորնե՞րն ովքեր են» հարցը արդիական է բոլոր ժամանակներում։ Վերջին հաշվով՝ մեր դատական համակարգի միակ պրոբլեմն այն չէ, որ դատավորները կաշկանդված են անցյալից եկած հազարումի կապերով, հիմնական պրոբլեմն այն է, որ դատարանների եւ դատավորների նկատմամբ հասարակության վստահությունը զրոյական է։ Իսկ այդ վստահությունը վերականգնելու լավագույն ձեւերից մեկը վեթինգն է։ Մարդիկ պիտի իմանան, թե ովքեր են արդարադատություն իրականացնողները, եւ դատարանների որոշումները պիտի ընկալվեն որպես անառարկելի ճշմարտություններ։

Հակառակ դեպքում «ճիշտն ու սխալը» կորոշվի բարիկադավորված փողոցներում կամ ավտոմատների կրակահերթերի տակ, իսկ դա պետականության կորստի ամենակարճ ճանապարհն է։ Մեծ հաշվով՝ իշխանություններն այսօր հենց դատարաններ ունենալու հարցն են լուծում։ Իսկ դիմադրողները դրա դեմ պայքարում են՝ իբր իրավական հարթությունում, «չդատարանների» միջոցով։

Տպել
13778 դիտում

ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ

Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել

Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս

Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել

Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն

109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան

Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին

Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին

Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին

Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ

Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ

Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել

Պաշտոնական Անկարան, խեղաթյուրելով պատմական փաստերը, ժխտել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և հայտարարություն տարածել

Արարատ Միրզոյանը ՀՀ բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Իմ մայրն այստեղ հաճախ էր գալիս՝ թոռան ձեռքը բռնած, իբրև իր ծնողների գերեզման, ո՛չ ծնող տեսավ, ո՛չ գերեզման․ Մանսուրյան

Բախվել են «Մերսեդես»-ը, «ՎԱԶ 2106»-ն ու տրակտորը․ պապը, տատը, նրանց դուստրն ու անչափահաս թոռները հիվանդանոցում են

Թուրքիան դեռ չի ճանաչել ցեղասպանությունը, և դա խայտառակություն է, բայց մենք հիշում ենք և չենք ների․ Ջամբասկի

«Լադանիվա» խմբի անդամներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդ, հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին (լուսանկարներ)

Եվրոն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 24-ին

5-րդ շարասյունը կասի «Бьет, значит любит», իմացի հերդ ա, դիմացի, Ցոլակ ջան. Խաչատրյանը՝ Մատվիենկոյի հայտարարության մասին

Ալիևի ներկայացուցիչը հայտարարել է, թե ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման իրական հնարավորություն կա

Պետք է աշխատենք հայ ժողովրդի եվրոպական բարեկեցիկ ապագայի համար. Ֆաբիո Մասիմո Կաստալդո

«Հողատու» են գոռում մի կնոջ ու մի աղջնակի ուղղությամբ, ովքեր որդի ու եղբայր են ուղարկել պատերազմ, որ հող պահեն. Սաֆարյան

Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ երկրի նախագահ Ասլան Բժանիա

Հայոց ցեղասպանության զոհերը երբեք չպետք է մոռացվեն․ Հունաստանի նախագահ

«Զինվորի տուն» վերականգնողական կենտրոնի տղաները այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա

Հայաստանում Լիտվայի դեսպանը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Հիշում ենք Հայոց ցեղասպանության ժամանակ կորսված կյանքերն ու վերահաստատում երբեք չմոռանալու մեր խոստումը․ Բայդեն

Մի քանի լայքի համար 7-8 տարեկան երեխայի մոտ ոհմակի նման հարձակվողներ, մի՞թե դուք եք սգացողը, բարոյականը. Հակոբյան

Վարչապետի տիկնոջն ու մանկահասակ դստերը թիրախավորողները զերծ են ամեն տեսակ սրբություններից. Չախոյան

Նոյեմբերյանում տեղի ունեցած բախումների և ԵԿՄ մեքենայով միջադեպի դեպքով քրեական վարույթ է նախաձեռնվել. կա 5 ձերբակալված

Մատվիենկոն հանձնարարել է հարցում ուղարկել Հայաստանի խորհրդարան՝ կապված Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ

Աննա Հակոբյանի Ծիծեռնակաբերդ այցի ժամանակ «Ազգային ժողովրդական բևեռի» անդամները սանձարձակ վարք են դրսևորել

Պատմության այս մռայլ էջը հիշեցնում է բռնության դեմ պայքարի անհրաժեշտության մասին․ Հաջա Լահբիբ

Քանի մարդ է ձերբակալվել Բագրատաշենի մոտ ցուցարարների ու ոստիկանների միջև բախման ընթացքում