Երևան
15 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
15 °C
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն այսօր դատաիրավական համակարգի վերաբերյալ իր ելույթում հստակ հայտարարեց՝ եկել է դատական համակարգում վիրահատական միջամտություններ իրականացնելու ժամանակը եւ ներկայացրեց արվելիքի օրակարգը՝ բաղկացած 5 կետից։ Այդ կետերից մեկը, ինչպես նշեց վարչապետը, Հայաստանում գործող բոլոր դատավորներին, այսպես ասած, vetting-ի ենթարկելն է: Այսինքն՝ հանրությունը պետք է ամբողջական տեղեկատվություն ունենա դատավորի ունեցած քաղաքական կապերի ու ծագումնաբանության, գույքային վիճակի, դատավորի կարգավիճակում եւ նախորդ շրջանում ծավալած գործունեության, անհատական եւ պրոֆեսիոնալ հատկանիշների մասին: Թեմայի շուրջ զրուցել ենք ԱԺ փոխնախագահ Լենա Նազարյանի հետ։
- Տիկին Նազարյան, վարչապետն այսօր հայտարարեց դատավորներին վեթթինգի ենթարկելու մասին։ Դատավորները հիմա էլ ներկայացնում են տարեկան հայտարարագիր, դրանից բացի՝ ինչպե՞ս է ստուգվելու նրանց գույքային վիճակը։
- Այսպես ասած, vetting-ն անցումային արդարադատության գործիքներից է եւ օգտագործվում է պաշտոնատար անձանց համապատասխանությունն իրենց զբաղեցրած պաշտոններին ստուգելու ժամանակ: Գույքային vetting-ի ենթարկվող պաշտոնյաները պետք է ներկայացնեն է՛լ ավելի մանրամասն հայտարարագիր եւ հայտնեն այս պահի դրությամբ իրենց ունեցած գույքի մասին: Ի տարբերություն տարեկան եկամուտների մասին հայտարարագրի՝ vetting-ի հայտարարագիրը միանգամյա է: Այս հայտարարագիրն էլ հիմք կլինի vetting-ի գործընթաց սկսելու համար: Այն պաշտոնյաները, տվյալ դեպքում դատավորները եւ գուցե նաեւ իրավապահ մարմինների ներկայացուցիչները, որոնք չեն ցանկանա հանրությանը հայտնել իրենց գույքի եւ դրա ծագման մասին տեղեկություններ, պետք է հեռանան համակարգից, քանի որ իրենց ոչ թափանցիկ եւ հաշվետու վերաբերմունքով ստվեր են գցում եւ գցելու դատական համակարգի անկախության վրա: Այս պահին պարզ չէ, թե որ մարմինն է ստուգելու հայտարարագիրը: Միջազգային պրակտիկայում հայտնի է, որ դա անում է կամ հանրային հեղինակություն ունեցող հանձնաժողովը, կամ էլ հակակոռուպցիոն մարմինը: Մեր դեպքում, ամենայն հավանականութամբ, կլինի երկրորդ տարբերակը։
- Ինչո՞ւ է պետք օգտագործել vetting-ն ընդհանրապես:
- Հայաստանում դատական համակարգի հանդեպ եղած հանրային անվստահությունն այն աստիճանի է, որ այս գործիքի կիրառումը դարձել է հրամայական: Ընդ որում՝ անվստահության վերաբերյալ հայտարարություններ հնչում են դատական գործընթացի՝ առանց բացառության բոլոր կողմերից: Այստեղ նույնիսկ արդեն կարեւոր չէ՝ դատարանի որոշումը օրինական է, թե անօրինական, հիմնավորված է, թե անհիմն, որովհետեւ, միեւնույն է, չկա վստահություն, եւ սա է առանցքային հարցը: Մինչդեռ, անկախ նրանից, թե ինչ որոշում է կայացնում դատարանը որեւէ մեկի մոտ նշույլ անգամ կասկած չպետք է մնա, որ դատարանը գործել է անկախ: Իսկ հիմա դատարանի որոշումից դժգոհները սկսում են տարբեր ազդեցություններ փնտրել, ինչն էլ խաթարում է արդարադատության հաստատումը: Փաստաբանները, պաշտպանները, դատախազները, քննիչները, մեղադրյալները՝ դատավարության գործընթացի բոլոր կողմերի մոտ կա կասկած, որ դատարանն անկախ չէ: Սա նման է խելագարության ու մշտապես լարված վիճակում է պահում հանրությանը: Ինձ բացարձակ միեւնույն է, թե որ գործով ինչ որոշում կկայացնի դատարանը. ինձ պետք է վստահություն, որ այն պրոֆեսիոնալ է եւ անկախ: Ու այս ամենի մեջ ինձ զարմացնում է դատավորական համայնքի օդերում լինելը, բացարձակ անտարբերությունն իրենց հանդեպ ունեցած այս ծայրահեղ աստիճանի անվստահության նկատմամբ: Այս ամբողջ փոփոխությունների ընթացքում այդ համայնքը բացարձակ անհաղորդ ու անմասնակից մնաց իրենց հանդեպ հնչած մեղադրանքների նկատմամբ: Վստահության կորուստը պետք է լիներ դատավորների համար առաջին մտահոգությունը, մինչդեռ ոմանց մտահոգությունը պատուհանից դատարան խցկվելն է: Ասենք թե պատուհանից ներս մտավ, հասավ իր աթոռին՝ չի՞ մտածում, որ իր որոշումը, ինչպիսին էլ լինի, շահարկվելու է ու չի՛ ընդունվելու:
Դատավորներից մեկն էլ, անունը չնշեմ, ասում է՝ վեթթինգ է, թե ինչ է, դատավորի համար ստորացուցիչ գործընթաց է…: Ես ուզում եմ հասկանալ՝ իսկապե՞ս ստորացուցիչ է հանրությանը հայտնել տիրապետած գույքի մասին տեղեկություն: Իմ կարծիքով՝ ստորացուցիչ է հանուն Հայաստանի Հանրապետության կայացրած որոշման հանդեպ տոտալ անվստահությունը:
- Իսկ ինչպե՞ս են բացահայտվելու դատավորների ունեցած քաղաքական կապերն ու ծագումնաբանությունը, ինչպե՞ս է հնարավոր ինֆորմացիա ձեռք բերել նրանց՝ նախորդ շրջանում ծավալած գործունեության, նրանց՝ նախկին կոռուպցիոն համակարգի ներկայացուցիչների հետ կապի եւ անհատական ու պրոֆեսիոնալ հատկանիշների մասին։
- Հայտարարագրի իմաստն այն է, որ այդ ամբողջ ինֆորմացիան տրամադրում են պաշտոնյաները, իսկ եթե կեղծում են հայտարարագրման ենթակա տվյալները, ապա պետք է է՛լ ավելի խիստ պատասխանատվության ենթարկվեն, քան հիմա է նախատեսված տարեկան եկամուտների մասին կեղծ տվյալներ տրամադրելու համար:
- Գաղտնիք չէ, որ Սերժ Սարգսյանն ու Ռոբերտ Քոչարյանը կոմպրոմատներ են ունեցել որոշ դատավորների վրա, եւ հավանական է, որ դրանց մասին որոշ նյութեր լինեն ԱԱԾ-ում։ Ինչպե՞ս է հնարավոր ձեռք բերել այդ նյութերը բացվելու են ԱԱԾ արխիվնե՞րը։
- Ես չգիտեմ՝ եղել են կոմպրոմատներ, թե չեն եղել: Ամեն դեպքում, իմ կարծիքով, դրանք որեւէ կերպ չպետք է օգտագործվեն: Ոչ մեկ չի ցանկանում կոմպրոմատների կամ քրեական հետապնդումների միջոցով մաքրել դատական համակարգը: Նման գործելաոճը հակասում է անցումային արդարադատության տրամաբանությանը եւ ուղղակի անընդունելի է: Անցումային արդարադատության իմաստն այն է, որ հնարավորություն է տրվում պաշտոնյաներին ինքնակամ որոշելու՝ արդյոք պատրաստ են, բացահայտելով իրենց գույքի եւ շահերի մասին տվյալները մնալ համակարգում, թե նախընտրում են չտրամադրել հայտարարագիր եւ հեռանալ համակարգից: Սա փափուկ ազդեցության գործիք է եւ ես կողմնակից եմ հենց այսպիսի մեթոդների: Անթույլատրելի են կոմպրոմատներն ու հետապնդումները: Այս գործընթացը լիովին օրինական է եւ նաեւ չի ստորացնում մարդկային արժանապատվությունը: Սա նախեւառաջ ինքնակամ գործընթաց է:
- Վարչապետը նաեւ ասաց, որ Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանի որոշումներով հաստատված՝ քաղաքացիների իրավունքների կոպիտ խախտումներով դատավճիռների հեղինակ բոլոր դատավորները պետք է հրաժարական տան, հեռանան կամ հեռացվեն պաշտոններից: Ըստ Ձեզ՝ այդ դատավորները ինքնակամ կհեռանա՞ն, ինքնակամ կմաքրե՞ն համակարգը, թե՞ միջամտություն պետք է լինի, եւ ինչպե՞ս է լինելու այդ միջամտությունը։
- Միջամտությունը լինելու է բացառապես օրինական հիմքով. ԱԺ-ում ընդունված օրենքի ուժով այդ դատավորները կհեռացվեն իրենց պաշտոններից: Ընտրության չափանիշն էլ պարզ է. օրինակ հայտարարագիր չներկայացնելը կամ Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանի որոշումներով հաստատված՝ քաղաքացիների իրավունքների կոպիտ խախտումներով դատավճիռների հեղինակ բոլոր դատավորները: Հասկանալի է, որ գուցե շատ դատավորներ չցանկանան հայտարարագիր տալ կամ որոշեն, որ դա ստորացուցիչ է եւ հեռանան: Շատ կարեւոր է զուգահեռ մտածել նաեւ նոր եւ պրոֆեսիոնալ կադրերի համալրման մասին: Ասեմ նաեւ, որ քննարկվում է դատավորների աշխատավարձերի բարձրացման հարցը՝ վեթթինգին զուգահեռ: Հիմա դատավորը ստանում է մոտավորապես 400.000 դրամ ու այն հանգամանքը, որ ոչ մի դատավոր չի բողոքում այս խնդրից, նույնպես տարօրինակ է՝ հաշվի առնելով նրանց չափազանց պատասխանատու եւ ծանրաբեռնված աշխատանքը:
- Մոտավորապես ի՞նչ ժամանակահատվածում է իրականացվելու վեթթինգը։
- Չեմ կարող ասել: Որքան որ պետք է:
- Անցումային արդարադատության հարցով ԱԺ լսումների օր է նշանակված արդեն։ Վարչապետն այսօր այս մեխանիզմի կիրառման խիստ անհրաժեշտության մասին խոսեց՝ նշելով, որ 1-2 ամսվա ընթացքում պետք է ամփոփվի վերջին ամիսներին արված աշխատանքը։ Ավելի կոնկրետ՝ ե՞րբ է ռեալ մեխանիզմի ներդրումը։
- Մեկ-երկու ամսվա ընթացքում պետք է ամփոփովի վերջին յոթ-ութ ամիսներին այս ուղղությամբ կատարված աշխատանքը։ Հնարավորինս արագ, բայց մտածված որոշումներ պետք է լինեն: Կոնկրետ ժամկետ չեմ կարող ասել:
Ովքեր ուզում են շարունակաբար ունենալ հաջողակ պետություն, պետք է ապահովեն այդ պետության մրցունակությունը․ Նիկոլ Փաշինյան
Քենիայում ռազմական ուղղաթիռ է կործանվել․ զոհերի թվում է երկրի պաշտպանության ուժերի հրամանատարը
3-ի փոխարեն 8 մասնաշենք․ Փոքր Վեդիի միջնակարգ դպրոցը շահագործման կհանձնվի մինչև տարեվերջ (տեսանյութ)
Մենք հիմա նստած ենք ռումբի վրա, դա պայթեցնելու վահանակը ռուսների մոտ է, Հայաստանը քայլ պիտի անի. Մեհրաբյան
Արտակարգ դեպք Երևանում․ «Էվոկաբանկ»-ի հաճախորդը իր տղայի և ընկերոջ հետ ծեծել են մասնաճյուղի կառավարչին ու աշխատակցին
ԳՐԵԿՈ-ն բարձր է գնահատել ՆԳՆ ոստիկանության բարեփոխումները․ զեկույց
Հրդեհ է բռնկվել Արթիկի անտառտնտեսության տարածքում․ ծառեր են ջերմահարվել
Թուրքիայում տեղի ունեցած երկրաշարժի հետևանքով ավերածություններ կան
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ․ այն վարել է Նիկոլ Փաշինյանը
«Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի անցագրային կետում փաթեթ գցած քաղաքացին ձերբակալվել է
Բախվել են «Մերսեդես»-ն ու «Կամազ»-ը. մարդատարի 20-ամյա վարորդն ու նրա հասակակից 2 ուղևորները հիվանդանոցում են
ՀՀ ֆինանսների նախարարության պատվիրակությունը Վաշինգտոնում է․ ինչ հանդիպումներ են տեղի ունեցել
Կայծակի հարվածից Աբու Դաբիից Երևան թռչող ինքնաթիռի դիմապակին վնասվել է (տեսանյութ)
Ֆինլանդիան ժամանակավորապես կկրճատի փախստականների նպաստները
Բերդկունք ամրոցը կվերածվի արգելոց-թանգարանի
Կարևորվել է Ֆրանսիայի հետ տնտեսական փոխգործակցության խորացումը․ փոխվարչապետն ընդունել է Բրիս Ռոքֆոյին
Որտեղ է հայտնաբերվել քրեական պատմություններով հայտնի նորատուսցի Արայի տղայի «յաշիկը»
«Օբյեկտիվ չեք». Պետրոս Ղազարյանը դիմել է Մայր Աթոռի տեղեկատվական համակարգի տնօրեն Եսայի քահանա Արթենյանին
«Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան»-ն ակնկալում է, որ ԱՄՆ դեսպանը կնպաստի ԼՂ հայերի վերադարձի ժամկետների և միջոցների մատնանշմանը
Թուրքիայում 5․6 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել
ԵԽԽՎ վերադառնալու համար Բաքուն պետք է որոշ պահանջներ կատարի․ Ադրբեջանի հարցով զեկուցող
ԱԽ քարտուղարը Բրիս Ռոքֆոյին է ներկայացրել հայ-ադրբեջանական բանակցային գործընթացի վերջին զարգացումները
Ֆրանսիան որոշել է մենակ չթողնել Հայաստանին Ադրբեջանի շարունակվող ագրեսիայի դեմ․ Աստրիդ Փանոսյան-Բուվե
ԲՏԱ փոխնախարարն ու ծրագրերի վարչության պետն այցելել են «Ինժեներական քաղաք», ծանոթացել շինաշխատանքներին
Վարչապետն ընդունել է Մարտին Շտիկելին․ ՀՀ կառավարության և «Fichtner»-ի միջև փոխգործակցությանն առնչվող հարցեր են քննարկվել
Արարատի մարզում բենզալցակայանի գործունեություն է դադարեցվել, այն ապամոնտաժվել է
Մինչև 1% cashback Wildberries-ում IDBank-ի քարտով վճարելիս
Նիկոլ Փաշինյանն ու Բրիս Ռոքֆոն Հայաստան-ԵՄ համագործակցությանը վերաբերող հարցեր են քննարկել
Բրյուսելյան հանդիպմանը գաղտնի օրակարգ չի եղել, Ադրբեջանական լրատվամիջոցներում հրապարակված թուղթը կեղծ է․ ԱԳՆ խոսնակ
Երևանում հաստաբուն ծառը կոտրվել և ընկել է ավտոմեքենաների վրա
ԵՄ-ն մեկնաբանել է Լեռնային Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահ զորքի դուրսբերման գործընթացը
Amio Visa Signature Business քարտ. երբ հնարավորությունները սահմաններ չունեն
Հայտնի է՝ Գեղարքունիքում ովքեր են բռնաբարել 13-այա աղջկան. նրանք 74 և 66 տարեկան տղամարդիկ են
Բացահայտվել է ավելի քան 13 կգ թմրամիջոցի մաքսանենգության դեպք․ հետախուզվողը հայտնաբերվել է, խմբի 2 անդամ կալանավորված է
Հայաստանում ԵՄ դիտորդական առաքելությունը ոչ մի օգուտ չի բերում Հարավային Կովկասին. Զախարովա
Դավիթ Տոնոյանի խափանման միջոցը փոխելու միջնորդությունը մերժվել է
Հայաստանին պետք է ռազմական օգնություն ցուցաբերել․ Ֆրենկ Փալոնը կոչով դիմել է ԱՄՆ-ին
13-ամյա երեխայի նկատմամբ սեքսուալ բնույթի գործողություններ են կատարվել․ 2 տղամարդ է կալանավորվել
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը կարող է ներդաշնակորեն համադրվել բոլոր ենթակառուցվածքային ծրագրերին. Հայկ Կոնջորյան
Դոլարը կրկին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 18-ին
