«Ահա թե ինչի ենք ընդունակ մենք»

07/02/2019 schedule15:10

Դատելով «Նիկոմաքյան էթիկա» կոչվող տեքստից` Արիստոտելը համարում է, որ երջանկությունը կախված է մարդուց: Երջանկությունը մարդու ունակությունների դրսևորման, ռեալիզացման մեջ է: Քանի որ մարդուն բնորոշել է որպես սոցիալական էակ, Արիստոտելը երջանկության հիմքում դրել է բարոյական նորմերից ելնող գործողությունը: Այսինքն` արարքը կարող է երջանկություն բերել միմիայն այն դեպքում, երբ այն հիմնված է առաքինությունների վրա և ուղղորդվում է մտքով: «Հռետորաբանություն» աշխատության մեջ նա նշում է 9 առաքինություններ` 1. Արդարություն, 2. Արիություն, 3. Խելամտություն, 4. Առատաձեռնություն, 5. Մեծահոգություն, 6. Անշահախնդրություն, 7. Համեստություն, 8. Խոհեմություն, 9. Իմաստնություն: Սրանցից յուրաքանչյուրը համապատասխան ծայրահեղ հակադիր հատկանիշների միջինն է կազմում: Օրինակ` վախկոտության և տաքգլուխ լկտիության ոսկե միջինը արիությունն է, վատնող շռայլության և դրան հակադիր ագահ ժլատության պարագայում ոսկե միջինը առատաձեռնությունն է և այլն:

Արիստոտելի` «ոսկե միջինի» մասին դրույթը փիլիսոփայական թեզերից ամենաշահարկվածներից է` հիմնականում ոչ արմատական գոլությունն ու միջակությունը ասվածին վերագրելու մոլորությամբ: Մինչդեռ խոսքը իրավիճակում կողմնորոշվելու և կամ կոնկրետ գործողության մեջ չափազանցի դրսևորումներից խուսափելու մասին է մտքի թելադրանքով: Միտքն է, որ մարդուն շահեկանորեն առանձնացնում է մյուս էակներից, պայմանավորում նրա հաջողությունները: Ուրեմն, ըստ այս մեծ անտիկ փիլիսոփայի, մարդու կյանքի նպատակին` երջանկությանը` որպես առավել բարիքի հասնելու ճանապարհը վարքագծի ոսկե միջինն է, որը տրվում է մտքով:  

Լուսանկարիչ, նկարիչ Սամվել Սևադա.

Այս գիշեր կրկին վերադարձավ երջանկությունը ինձանից հոգնած,

Շշնջաց ականջիս, ասաց` «Մնում եմ, էլ երբեք չեմ հեռանա քեզանից»...

Երդվեց ու ասաց` «Չեմ գնա»,- երջանկությունը ինձանից հոգնած:

Գլուխը կրծքիս խոնարհեց, շոյեց քնքնշորեն աչքերս` «Չեմ գնա, դու քնիր»,- ասաց:

 Լուսադեմին վեր թռա խաբկանքից շնչահեղձ, անձրևն էր ծեծում լուսամուտս,

Երջանկությունը հեռացել էր վաղուց` հողաթափերը դռանս մոռացած:

Դե ինչ, ես մանկուց ընդունել եմ դաժան օրենքը երազխաբության...

Անձնական երջանկություն.

Երջանկությունը հարյուր հազարավոր ակնթարթներ են իմ ապրած կյանքի համեմատ: Երջանկություն է, երբ մեկին մի փոքր նվեր ես տալիս, և նա ուրախանում է: Պատկերացնում եմ այն մարդկանց երջանկությունը, որոնք ի վիճակի են բարեգործություն անել: Չի կարող երջանիկ լինել միայն ինքն իր համար ապրող մարդը, նրան անծանոթ է այդ լուսավոր զգացումը. ես այդպես եմ կարծում: Տարբեր տարիքներում այդ քաղցր բառը, այդ աստվածատոր զգացումը տարբեր կերպ է արտահայտվել: Երբ երեխա էի, երջանկանում էի, որ մայրս գունավոր թելերի փայտե կոճերից ֆռռիկներ էր սարքում ու ես ներկում էի դրանք տարբեր գույներով և ամբողջ օրը պտտեցնում մեր տան փայտե հատակին: Պատանեկան երջանկությունս Լենինգրադի ջրաներկեր ու չինական վրձիններն էին: Դրանք բարձիս տակ էի քնում, որ սրտիս մոտ լինեն: Իններորդ դասարանում սիրո առաջին նամակն ստանա ու երջանկությունը ծածկեց ամեն տեսակ զգացումները: Ինստիտուտի առաջին կուրսում առաջին համբույրն ստացա, և դրանից գլխապտույտ եղավ ու երջանկությունից չքնեցի ողջ գիշեր: Երբ չափահաս էի, այդ զգացումն այցելում էր իմ գրած լավ բանաստեղծության, իմ նկարած լավ կտավի ստեղծման հետ: Հիմա, երբ տարիքս առել եմ ու ողջ օրը որևէ տեղս չի ցավում, ինձնից երջանիկ մարդ չեք գտնի: Բայց միևնույնն է` հավատում եմ նրա կենսատու զորությանը: Երջանկության ամեն մի կայծի հետ կյանքը հորդում է իմ մեջ, ու սկսում եմ երգել ու նոր երգեր գրել, նկարել ու ապրել, ապրել ու սիրել` անկախ տարիքից: Ի լրումն այս ամենի ասեմ, որ եթե երջանկությունը հարատևի, կյանքը կդառնա անհետաքրքիր ու անտանելի մի բան: Գաղտնիքը նրա անսպասելիության մեջ է ու դա հրաշք է, որ ապրում և ապրեցնում է մարդուն:

Մասնագիտական երջանկություն.

Ինձ համար ժամ ու պատարագ չկա աշխատելու, ստեղծագործելու, ստեղծելու, նորոգելու, կարդալու, սովորեցնելու համար: Ես 24 ժամ այդ պրոցեսների մեջ եմ: Ու դա իմ երջանկության դուռն է, որի բանալին ափիս մեջ է ու պինդ պահում եմ, որ չկորցնեմ. տարիները շատ բան են բերել ու տարել, բացի այն համոզմունքից և հաստատակամությունից, որը վաղուց ի վեր սովորություն է դարձել և կենսակերպ: Իմ երկար ու կարճ կյանքի ընթացքում չորս տասնյակից ավելի ցուցահանդեսներ եմ արել տարբեր երկրներում: Չորս հարյուրից ավելի ստեղծագործություններ վաճառվել են և գտնվում են տարբեր հավաքածուներում: 40 տարի է, ինչ զբաղվում եմ մանկավարժությամբ, հազարավոր պատանիներ ու աղջիկներ իմ տարբեր արվեստանոցներում շփվել են արվեստի հետ, սովորել են նկարել ու նրանցից շատերը եթե արվեստի մեջ չեն էլ մնացել, ապա սովորել են ճանաչել արվեստը: Չեմ պատկերացնոււմ, որ մի օր կտրվելու է կյանքիս թելը, ու ես էլ չեմ գրելու իմ ստիխները, էլ չեմ նկարելու իմ սիրած դիմանկաներն ու նատյուրմորտները, չեմ լուսանկարելու Հայաստան աշխարհի չքնաղ բնությունը: Ինձ համար երջանկությունն սկսվում է իմ արվեստանոցում` նկարակալի առջև, ապա շարունակվում է բնության մեջ, ուր ես համարյա ամեն օր եմ հայտնվում, շրջում եմ Հայաստանի բոլոր մարզերում, գյուղերում ու քաղաքներում, շփվում մարդկանց հետ, նկարում ու գրի առնում այն ամենը, ինչ տեսնում ու խոսում եմ մարդկանց հետ:

Երջանիկ երկիր, երջանիկ հասարակություն.

Մենք այս տարի ականատես եղանք համընդհանուր, ազգային, ժողովրդական բազմօրյա երջանկության աննախադեպ իրողությանը, որը որոշ ուժեր մտածված կամ գուցե անգիտությամբ գնահատեցին «էյֆորիա» տերմինով: Իրականում, երկար սպասված վիճակ էր, որը երջանկության, հպարտության արցունքներ բերեց: Դա մեծ փորձություն էր մեր ժողովրդի համար` իր նպատակների ու ձգտումներիի մեջ լինել հասկացված, լինել ազատ կամարտահայտող, լինել ինքնուրույն ու միասնական և վերջապես լինել երջանիկ հասարակություն, թեկուզ բառի ոչ բացարձակ իմաստով: Երջանիկ հասարակությունն ընդունակ է լավ արարքների: Ցավի, անհուսության, անիրավության ու անորոշության ուրվականը շալակած ժողովրդից մինչև երջանիկ ու պայծառ, ստեղծող ու իր կամքի տերը եղող հասարակություն դառնալու հեռանկարն ուժ տվեց, մարդկանց հանեց հրապարակներն ու փողոցները: Ահա թե ինչի ենք ընդունակ մենք: Կատարյալ հասարակություն դառնալու ձգտումը երջանկության նախադուռն է ժողովրդի համար, ինչին մենք ձգտում ենք, թեկուզ շատերի համար նշաձողը անհամեմատ ցածր կարող է լինել: Նկատի ունեմ, որ շատերի համար երջանկության խորհուրդը հիմնականում բարեկեցության մեջ է` սկսվում է բանկում ունեցած հաշվի չափաբաժնից ու ավարտվում մեքենայի «գոլդ» համարներով և ամանորյա սեղանի պարունակությամբ: Ժողովուրդը պետք է հստակ իմանա իր երջանկության վերջնական բանաձևը, որը պիտի ձևակերպի դեպի ապագա տանող առաջնորդը, եթե, իհարկե, ինքն ունի այդ բանաձևի բանալին ու կոդը: Հուսանք, որ այս անգամ ժողովուրդը չի խաբվի և երջանիկ աագա տանող ճանապարհն ավելի հարթ ու հաջողակ կլինի: Ամեն:

Մարինա Բաղդագյուլյան

Տպել
2794 դիտում

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից