Փորձված մեթոդով. ռազմավարություն «նեղ կռուգի» համար

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2006 թվականի հունվարի 18-ի համարում

Սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեն նկարելուց հետո Հայաստանի իշխանություններն անցել են երկրի համար հաջորդ կարեւոր ռազմավարական խնդրին՝ ազգային անվտանգության ռազմավարական նախագծի մշակմանը։ 2005 թվականի դեկտեմբերի 15-ին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի կարգադրությամբ ստեղծվել է Ազգային անվտանգության ռազմավարության նախագծի մշակման աշխատանքները համակարգող միջգերատեսչական հանձնաժողով, որի կազմը կրկին անգամ ապացուցում է, որ Հայաստանի իշխանությունները սեփականաշնորհել են ցանկացած ոլորտ, այդ թվում նաեւ ազգային անվտանգության հայեցակարգի մշակումը, ինչը, թվում է, թե պետք է լիներ ողջ քաղաքական դաշտը ներկայացնող ուժերի ու շահագրգիռ փորձագիտական կազմակերպությունների համատեղ աշխատանքը:

Բայց ոչ. ինչպես երկրի թիվ մեկ օրենքը՝ Սահմանադրությունը, սաղացվեց՝ հաշվի չառնելով խորհրդարանում եւ նրանից դուրս ներկայացված ընդդիմադիր քաղաքական ուժերի տեսակետը, այնպես էլ կգրվի, կմշակվի ազգային անվտանգության ռազմավարական ծրագիրը, որի կատարման սահմանված ընթացակարգը շատ է հիշեցնում սահմանադրական փոփոխությունների հանրային քննարկումները։ Եւ այսպես, ըստ  հանձնաժողովի գործունեության  կարգի, տվյալ հանձնաժողովը Հայաստանի Հանրապետության պետական մարմիններում եւ հասարակական-քաղաքական կազմակերպություններում կազմակերպելու է ազգային անվտանգության ռազմավարության վերաբերյալ քննարկումներ եւ հաշվի առնելով ստացված դիտողություններն ու առաջարկությունները՝ կազմակերպելու է ազգային անվտանգության ռազմավարության նախագծի լրամշակումը եւ ամփոփումը։

Իսկ ովքե՞ր են հանձնաժողովի անդամները, որոնք պետական մարմիններում կազմակերպելու են շահագրգիռ քննարկումներ՝ հայ ժողովրդի մասնակցությամբ։ Հանձնաժողովի նախագահն է ՊՆախարար Սերժ Սարգսյանը, անդամներ են՝ ՕԵԿ անդամ Մհեր Շահգելդյանը, ՄԱԿ նախագահ Գուրգեն Արսենյանը, ՀՀԿ պատգամավոր Սամվել Նիկոյանը, ՀՅԴ-ից՝ Հրայր Կարապետյանը, նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Գառնիկ Իսագուլյանն ու փոխնախարարների մի մեծ խումբ։ Ինչպես տեսնում եք, բացի պաշտպանության նախարարից, հանձնաժողովի լոկոմոտիվը հիմնականում սահմանադրական փոփոխությունների նախագծի քարոզչական նույն բրիգադն է՝ Գառնիկ Իսագուլյան, Սամվել Նիկոյան, Հրայր Կարապետյան, Մհեր Շահգելդյան, Գուրգեն Արսենյան կազմով:

Այսինքն, հերթական անգամ մի գործով, այն էլ՝ նման ռազմավարական նշանակության, զբաղվելու են հիմնականում ոչ պրոֆեսիոնալները, որովհետեւ դժվար է պատկերացնել, թե գյուղատնտեսության փոխնախարար Սամվել Ավետիսյանը կամ էլ առեւտրի եւ տնտեսական զարգացման փոխնախարար Գագիկ Վարդանյանը ի՞նչ կարող են տալ երկրի ազգային անվտանգության ռազմավարությանը: Ինչեւէ, հանձնաժողովի աշխատանքների մի ինչ-որ փուլում քարոզչական արդեն պրոֆեսիոնալ դարձած բրիգադը կրկին դուրս կգա հանրապետական մայրուղի՝ դպրոցներում, բուհերում, պոլիկլինիկաներում, ուսուցչանոցներում եւ հացի փռերում երկրի ազգային անվտանգության  ռազմավարական նախագիծ ներկայացնելու համար։

Բնականաբար, կլինեն նաեւ կամավորներ՝ մայր բուհի օրինակով, որոնք ինքնակամ սկզբունքով կկազմակերպեն քննարկումներ՝ նվիրված ՀՀ իշխանությունների գրած բարձր ու վսեմ ազգային անվտանգության ռազմավարության նախագծին: Եւ մինչեւ 2006 թվականի սեպտեմբերի 1-ը միջգերատեսչական այդ հանձնաժողովը նախագահ Քոչարյանին կներկայացնի  ժողովրդական լայն զանգվածների աջակցությունը ստացած ազգային անվտանգության ռազմավարության նախագիծը: Եւ քանի որ մեր պատկերացմամբ ազգային անվտանգության նախագծի մշակումը որեւէ օրենքով, օրենսդրական ակտով կամ էլ Սահմանադրությամբ ամրագրված չէ որպես իշխանական եւ մերձիշխանական ուժերի մենաշնորհ, երեկ փորձ արեցինք պարզելու, թե ինչու է հերթական անգամ ընդդիմությունն օտարվում նման կարեւորագույն խնդրից:

Նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Գառնիկ Իսագուլյանն այդ հարցի պատասխանը չուներ: «Եթե հետեւենք ընդդիմության վարքագծին, ապա ոչ թե մենք ենք նրանց օտարում որեւէ գործընթացի մասնակցելուց, այլ իրենք են իրենց դուրս դնում ցանկացած պրոցեսից: Պատճառը թերեւս այն է, որ ընդդիմությունը միշտ էլ մերժել է իշխանությունների կողմից կոնստրուկտիվ ցանկացած առաջարկ»,- ասում է Իսագուլյանը:   Մինչդեռ, «Ազգային վերածնունդ» կուսակցության նախագահ Ալբերտ Բազեյանը մեզ հետ զրույցում ուղղակի ափսոսանք հայտնեց, որ նման կարեւորագույն խնդրի մշակման գործում հերթական անգամ արհամարհվել է ընդդիմությունը:

«Մեզ այդ հանձնաժողովի աշխատանքներին մասնակցելու որեւէ առաջարկ չի եղել: Մինչդեռ, ես կարծում եմ, որ դա այն խնդիրն է, որին ընդդիմադիր կուսակցությունները, որպես երկրի քաղաքական դաշտը ներկայացնող ուժեր, անպայման պետք է ունենային իրենց մասնակցությունը»,- ասում է Ալբերտ Բազեյանը:  Այսպիսով, որեւէ մեկը չի կասկածում, որ երկրի ազգային անվտանգության ռազմավարության մշակումն ու ընդունումը կանցնի նույն «ադաբրյամսի» մթնոլորտում, ինչում անցավ սահմանադրական փոփոխությունների նախագծի քննարկումը:

Մարզային կլուբներ բերման ենթարկված դպրոցականներին եւ գյուղապետարանների աշխատավորական կոլեկտիվներին Գառնիկ Իսագուլյանը, Հրայր Կարապետյանի ու Սամվել Նիկոյանի հետ միասին կպատմեն ազգային անվտանգության ռազմավարության հայկական առանձնահատկությունների մասին, դահլիճից հարցեր չեն հնչի, բոլոր կմնան գոհ եւ  երկիրը կունենա ազգային անվտանգության ռազմավարություն: 

Նաիրա Զոհրաբյան