Ի՞նչն է խանգարում հայ-ադրբեջանական երկխոսությանը

Դեկտեմբերի 14-ին Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն ընդունել էր ռուսական մամուլի ներկայացուցիչներին: Շուրջ 4 ժամ տեւած զրույցի ընթացքում նա ծավալուն անդրադարձել է Հայաստանին՝ ինչպես ՀԱՊԿ-ի եւ ԵԱՏՄ-ի համատեքստում, այնպես էլ արցախյան խնդրի հետ կապված: Հատկապես ուշագրավ են Արցախի վերաբերյալ նրա հայտարարությունները: Լուկաշենկոյի խոսքով՝ Երեւանում անցկացված ՀԱՊԿ գագաթնաժողովներից մեկի ընթացքում նա առաջարկել էր Սերժ Սարգսյանին Ադրբեջանին հանձնել ազատագրված շրջաններից 5-ը, որոնք «միեւնույն է՝ դատարկ են»: Իսկ որպեսզի Բաքուն հնարավորություն չունենա շրջափակել Լեռնային Ղարաբաղի մնացած տարածքը՝ Լուկաշենկոն առաջարկել էր ռուսաստանցի եւ բելառուս խաղաղապահների տեղակայումն այդ շրջաններում: Սարգսյանը մերժել էր:

Դրանից բացի Լուկաշենկոն պատմել է, որ Ադրբեջանը պատրաստ էր 5 շրջանների հանձնման դեպքում խաղաղության գործընթաց սկսել, անգամ խողովակաշար անցկացնել: Խոսքը, հավանաբար Բաքու-Թբիլիսի-Էրզրում գազատարի մասին է, որը, ըստ Լուկաշենկոյի, կարող էր անցնել նաեւ Հայաստանով, եթե Սարգսյանը համաձայնվեր 5 շրջանների հանձնմանը: Լուկաշենկոյի խոսքից, սակայն, անհասկանալի է, թե կոնկրետ ինչին չի համաձայնվել Սարգսյանը՝ հող հանձնելո՞ւն, թե՞ խաղաղապահների տեղակայմանը: Իսկ տեւական ժամանակ շարունակվող Ադրբեջանի անզիջում դիրքորոշումն ընդհանրապես կասկածի տակ է դնում Լուկաշենկոյի հայտարարությունների առնվազն ստույգությունը, քանի որ, ըստ Լուկաշենկոյի, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը համաձայն է եղել առաջարկվող սցենարներին: Լուկաշենկոյի հայտարարությունների արժանահավատության դեմ է խոսում նաեւ Բելառուսի մինչ այդ որդեգրած չեզոք քաղաքականությունը Արցախի հարցում:

Հատկանշական է, որ այս հայտարարություններն արվում են հայ-ադրբեջանական բանակցությունների վերակենդանացման փորձերի ֆոնին: Իր այս քայլով Լուկաշենկոն, ըստ էության, տհաճ իրավիճակի մեջ է դնում Սարգսյանին, Ալիեւին եւ մասամբ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին, որոնք այժմ ինչ-որ կերպ պետք է արձագանքեն: Իսկ եթե Լուկաշենկոն փորձում է այդպիսով մեծացնել սեփական երկրի կշիռը՝ որպես հնարավոր միջնորդ, ապա արդեն ուշ է. միջնորդներ կան, իսկ դրանցից մեկը՝ Ռուսաստանի Դաշնությունը, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մյուս համանախագահներից առավել ակտիվ է տանում այդ դերը:

Այսպիսով, ստեղծվում է մի իրավիճակ, երբ Հայաստանն ու Ադրբեջանը, կարծես, պատրաստ են երկխոսություն սկսել, իսկ Բելառուսը խանգարում է՝ առաջարկելով սեփական միջնորդությունը, այն դեպքում, երբ Ռուսաստանն արդեն իսկ ինտենսիվ կերպով զբաղվում է դրանով: Բայց Բելառուսի` միջնորդ դառնալու նկրտումները միակ խանգարող հանգամանքը չեն:

Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ շփումներն իրոք հաճախակիացել են: Բարձրաստիճան պաշտոնյաների հանդիպումները, կարելի է ասել, պարբերական բնույթ են կրում: Արտաքին գործերի նախարարների մակարդակով վերջին հանդիպումը տեղի է ունեցել դեկտեմբերի 5-ին՝ Միլանում: Թե՛ Զոհրաբ Մնացականյանը, թե՛ Էլմար Մամեդյարովը դրական են գնահատել հանդիպման արդյունքները եւ հայտնել, որ հաջորդ հանդիպումը, հավանաբար, կկայանա հունվարին:

ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանն ու Իլհամ Ալիեւն էլ հանդիպել են հաջորդ օրը Սանկտ-Պետերբուրգում՝ ԱՊՀ երկրների ղեկավարների ոչ պաշտոնական հանդիպման շրջանակներում: Իհարկե, դա հեռու է Փաշինյան-Ալիեւ երկկողմանի հանդիպում, առավել եւս բանակցություններ կոչվելուց, սակայն սեպտեմբերի 28-ին Դուշանբեում «ոտքի վրա» ձեռք բերված պայմանավորվածությունների կատարումը խոսում է ցանկացած հանդիպման հեռանկարային կարեւորության մասին:

Նկատվում է նաեւ հռետորաբանության փոփոխություն: Եթե մինչեւ սեպտեմբերի 28-ի հանդիպումը եւ ձեռքբերված պայմանավորվածությունները Ալիեւը հանդես էր գալիս իրավիճակն ապակայունացնող ռազմատենչ հայտարարություններով, ապա դրանից հետո ավելի զուսպ է իր արտահայտություններում՝ չհաշված նոյեմբերի 5-ին Աղդամում արված հայտարարությունը, որում նա չէր բացառել «կարգավորման ցանկացած տարբերակ»:

Իսկ դեկտեմբերի 14-ին տեղի ունեցան միանգամից մի քանի իրադարձություններ: Նախ Ադրբեջանի սահմանապահ զորքերի հրամանատար Էլչին Գուլիեւն էր հայտարարել, որ հայ-ադրբեջանական սահմանի Իջեւան-Ղազախ հատվածում ԶՈւ ստորաբաժանումները կփոխարինվեն սահմանապահ զորքերի ստորաբաժանումներով: Հայկական կողմից այդ հատվածում հերթապահություն են իրականացնում ոստիկանության ներքին զորքերը:

Դրանից հետո Ալիեւը Թվիթերի իր միկրոբլոգում գրել էր, որ «2019 թվականը նոր լիցք կհաղորդի հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորման գործընթացին»: Քիչ անց Փաշինյանը եւս գրառում էր կատարել Թվիթերում:

«Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորումը մնում է մեզ համար գերակա առաջնահերթություն: Մենք կշարունակենք խաղաղ գործընթացը՝ ի նպաստ տարածաշրջանային խաղաղության եւ անվտանգության: Լուծումը պահանջում է բոլոր կողմերի իրական ջանքերը»,- գրել էր Փաշինյանը:

Այլ կերպ ասած՝ Ալիեւը ենթադրում է, որ Փաշինյանը եկող տարի ստիպված է լինելու երկխոսության մեջ մտնել, իսկ Փաշինյանն իր հերթին պնդում է, որ դրա համար անհրաժեշտ են Ալիեւի «իրական ջանքերը»: Սակայն այս երկխոսությունը դեռեւս բավարար չէ դրական միտում արձանագրելու համար: Ստեղծված իրավիճակը հուսադրող կլիներ՝ գոնե բանակցությունների ընթացքում խաղաղության պահպանման տեսանկյունից, եթե ձեւավորված լիներ փոխադարձ վստահության մթնոլորտը: Այսօր այդ մթնոլորտը չկա՝ անգամ հաշվի առնելով Դուշանբեի պայմանավորվածությունների կատարումը, եւ դրա պատճառը, թերեւս, ոչ այդքան քաղաքական է, որքան հասարակական. երկու երկրների հասարակությունների մոտ այս հարցով ձեւավորված են իրարամերժ պահանջներ եւ սպասումներ:

Տպել
2523 դիտում

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել