Ժողովրդին համազգային «ղումարբազության» մեջ ներքաշելը անարգանք է. տոտոների եւ վիվառոների հարցն՝ ԱԺ-ում

Ազգային ժողովի լիագումար նիստում քննարկվեց ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր Սամվել Ֆարմանյանի եւ Միհրան Հակոբյանի հեղինակած «Վիճակախաղերի մասին» ՀՀ օրենքը ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» օրենքի նախագիծը:

Հիմնական զեկուցող Սամվել Ֆարմանյանը նշեց, որ նախագիծը, ժողովրդական խոսքով ասած, վերաբերում է «տոտոներին եւ վիվառոներին», օրենսդրական լեզվով ասած՝ բուքմեյքերական ընկերությունների կամ տոտալիզատորների գործունեության օրենսդրորեն արգելմանը ՀՀ-ում: «Խոսքը վերաբերում է ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային բուքմեյքերական ընկերությունների գործունեության օրենքով արգելմանը ՀՀ-ում, ինչպես իրենց գրասենյակների, այնպես էլ վիրտուալ, ինտերնետ հարթակում գործունեության արգելմանը»,- ասաց Ֆարմանյանը:

Որպես կարճ հիմնավորում, պատգամավորը նշեց, որ տարատեսակ բուքմեյքերները ՀՀ-ում քաղցկեղ են, չարիք են եւ դրանց գործունեությունը պետք է օրենքով արգելել: «Կա համահայաստանյան համաձայնություն, 99,9 տոկոսն այդ հարցում ունի համաձայնություն: Սա վիճարկելի չի, իսկ ովքեր վիճարկում են, առաջարկում եմ ամենամարդաշատ հանրահավաքում ամենաբարձր վարկանիշ ունեցող քաղաքական ուժի կողմից այս հարցը դարձնել քննարկման առարկա»,- ասաց նա:

Ֆարմանյանը նշեց, որ ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը եւս, տարբեր առիթներով անդրադառնալով այս հարցին, նկատել է, որ մի ամբողջ ժողովուրդ ներքաշել համազգային «ղումարբազության» մեջ, ոչ միայն սխալ է տնտեսական զարգացման մոդելի տեսանկյունից, այլեւ անդառնալի կորուստներ է հասցնում մեր ժողովրդի բարոյական նկարագրին:

Պատգամավորն ասաց՝ լավատես է, որ այս մոտեցումը վաղը, երբ առաջին ընթերցմամբ կդրվի քվեարկության, իր արտացոլումը կստանա կողմ քվեարկելու տեսքով: ՀՀԿ-ական պատգամավորը նաեւ անդրադարձավ հարցին, թե ինչու է օրինագիծը քննարկման առարկա դարձել այսքան ուշացած: Նա նշեց, որ ինքն այս նախագծի շուրջ աշխատել է շուրջ հինգ տարի եւ բացառապես գործող տարբեր կառավարությունների խնդրանքով եւ թիմային սոլիդարությունից ելնելով՝ այս նախագիծը շրջանառության մեջ չի դրել:

«Ես կարծում եմ, որ յոթերորդ գումարման ԱԺ-ն կարող է իր միասնական դիրքորոշմամբ անել այն կարեւոր քայլը, որ բոլորս, առանց քաղաքական պատկանելիության, գիշերը կարողանանք հանգիստ քնել, քանի որ իր երեխային, ծանոթի երեխային կամ անծանոթին, փրկում է պոտենցիալ ճահճից»,- ասաց նա՝ հավելելով, որ ՀՀ-ն մոլախաղերի տեսակետից գտնվում է ռիսկային գոտում:

«Այն երկրում, որտեղ ապրուստի միջոցները քիչ են, այնտեղ նման խաղերը ծաղկում են ապրում»: Ըստ նրա՝ ՀՀ-ում տոտալիզատորների մատչելիությունը բացառիկ ՝ 100 տոկոս է, չկա բնակավայր, որտեղ հասանելի չլինի, նաեւ ինտերնետ հավելվածներից օգտվելով:

«Էլեկտրականության հետ կապված ցանկացած սարքավորում, ընդհուպ՝ լվացքի մեքենա կամ արդուկ, միացրեք եւ կտեսնեք իրենց գովազդները, չեմ խոսում հեռուստատեսության, կայքէջերի մասին, լավ, այս գովազդի շուկան, որ այսքան աճում է, ամեն տեղ իրենք են, այս միջոցները որտեղի՞ց են առաջանում: Պետությունը ներգործության անհրաժեշտություն ունի եւ պարտավոր է»,- ասաց նա:

Հաջորդ դիտարկումը տնտեսական կառուցվածքին էր վերաբերում: Նա երկրորդեց Նիկոլ Փաշինյանին, որ չի կարող իրեն հարգող պետությունը տնտեսական աճի հիմքում տեղադրել վիճակախաղերից ստացած արդյունքը: «Սա անարգանք է սեփական ժողովրդի նկատմամբ»,- ասաց նա:

Ֆարմանյանը նշեց, որ փաստարկները կարող է շարադրել մի քանի օր շարունակ: «Իմ խնդրանքն է «Ծառուկյան» դաշինքին, որն, իմ կարծիքով, իր գործունեությամբ ապացուցել է, որ բոլոր վճռորոշ հարցերում եղել է ժողովրդի կողքին, վաղն ամբողջական ներկայությամբ աջակցեք, որ այս վիվառոները երկրում չլինեն»,- ասաց նա՝ իր կոչ-խնդրանքն ուղղելով նաեւ ՀՅԴ-ին եւ ԵԼՔ-ին: «Ես լավատես եմ, որ հասկանալիորեն կիսելով կառավարության պատասխանատվությունը, միաձայն կլինեք եւ կողմ կքվեարկեք նախագծին»,- ասաց նա:

ԱԺ փոխնախագահ, «Ծառուկյան»  խմբակցության պատգամավոր Միքայել Մելքումյանը հարցերի ժամանակ նշեց, որ թեեւ հասկանում է Ֆարմանյանի մտահոգության առիթը, միեւնույն է, կարծում է, որ օրենքի նման շրջադարձային փոփոխությունը կարող է այլ խնդիրներ առաջ քաշել։ «Օրենքում գրել եք, որ պետք է վիճակախաղերի մասին օրենքը ուժը կորցրած ճանաչել։ 

Մինչ այս օրենքն ուժի մեջ մտնելն ինչ-որ կարգավիճակներ են եղել, որ երբ արգելենք, համոզված լինենք, որ արգելելով չի գնալու այլ դաշտ խնդիրը, այսինքն՝ ստվերային կամ այլ բնույթ չի կրի, որ հետո էլ սկսենք դրա դեմ պայքարել»,- ասաց Միքայել Մելքումյանը։

Ի պատասխան Մելքումյանի՝ Ֆարմանյանը հստակեցրեց, թե հնարավոր է։ Ըստ նրա՝ իր ներկայացրած օրենսդրական նախաձեռնությամբ վիճակախաղերն արգելելու պարագայում նման գործունեության ստվերային կազմակերպումը դիտվում է որպես  ծանրագույն տնտեսական հանցագործություն եւ քրեականացվում է։ «Այսինքն ՝ ցանկացած ոք, որը ՀՀ-ում ռիսկ կանի ստվերային կազմակերպել այդ գործընթացը, 3-6 տարի կփոխհատուցի ազատազրկմամբ։ 

Ինչ վերաբերում է հարցին, թե կարող է ստացվել, որ գումարները դուրս գան ՀՀ-ից, ասում եմ՝ ոչ, հնարավոր չէ, ճիշտ հակառակն է հնարավոր։ ԿԲ տվյալներով՝ ամեն տարի ՀՀ-ից արտերկիր միայն բանկային հաշիվներով 6․8 մլրդ դրամ է փոխանցվում։ Այս նախագծի ընդունման պարագայում 6․8 մլրդ չի փոխանցվելու եւ մնալու է ՀՀ-ում»,- շարունակեց Ֆարմանյանը։

Նախագծի հիմնական զեկուցողը նաեւ շեշտեց, որ օրենքի ընդունման պարագայում ՀՀ-ում ինտերնետ պրովայդերներն ունենում են օրենսդրական պարտավորություն՝ արգելափակելու նման կայքէջերի հասանելիությունը։ ԱԺ փոխնախագահն էլ արձագանքեց՝ ասելով, թե  համակարծիք է այն տեսակետի հետ, որ վիճակախաղերը խեղդում են հասարակությանը, կեղեքում են մարդկանց։ «Սակայն կարծում եմ, որ պետք է մանրակրկիտ ուսումնասիրել, որ նոր խնդիրներ չառաջանան այս վերափոխման գործընթացում»,- հավելեց Միքայել Մելքումյանը։

Սամվել Ֆարմանյան էլ ընդգծեց, որ օրենքը տեխնիկապես հնարավոր է կիրառել։ Նրա խոսքով՝ «Toto»-ների եւ «Vivaro»-ների լոբբիստները հայտարարում են, թե շատ ձեւեր կարող են շրջանցվել, սակայն իրականում օրենքը կիրառելի է նաեւ տեխնիկապես։ «Ասում են՝ հնարավոր է գտնել շրջանցելու եղանակ տարբեր ցանցերի միջոցով։ Բայց եթե 5, 1, 300 հոգի կարողանալու է դա անել, դեռ չի նշանակում, որ այդ խնդիրը չպետք է լուծել»,- եզրափակեց Սամվել Ֆարմանյանը։