Դոպլերից արդյունավետ սարք, ֆիզիկայի օրենքներին հակասող լամպ. հայ գիտնականների հայտնագործությունները

Այս տարի լրանում է Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի (ԳԱԱ) հիմնադրման 75-ամյակը: Ակադեմիային շնորհավորելու համար Երեւան են ժամանել բազմաթիվ գիտնականներ՝ աշխարհի տարբեր երկրներից:

Հոբելյանական միջոցառումների շարքում կազմակերպվել է նաեւ ցուցահանդես, որտեղ ներկայացվում են ԳԱԱ գիտահետազոտական կազմակերպությունների ուղղությունները, նվաճումները, ինչպես նաեւ գիտական հետազոտությունների կիրառական նշանակության արդյունքներն ու գիտատեխնիկական նախանմուշները:

Բնական գիտությունների բաժանմունքի տաղավարում ներկայացվող գիտական ձեռքբերումների շարքում էր մի տվիչ-սարք, որը ստեղծված է PSI ընկերության՝ հարթ կոճի տեխնոլոգիայով եւ կարող է կիրառվել օրինակ բժշկագիտության մեջ՝ փոխարինելով կամ լրացնելով հայտնի դոպլերին: Հայ գիտնականների ստեղծած սարքի միջոցով հնարավոր կլինի մագնիսական դաշտի ներթափանցմամբ հետազոտել մարդու օրգան-համակարգերը՝ հյուսվածքները, արյունատար անոթները առավել բարձր արդյունավետությամբ:

«Ինչպես գիտենք, կարելի է արյան շրջանառությունը հետազոտել գերձայնային տվիչներով՝ դոպլերի մեթոդով: Այնտեղ պարտադիր ոսկրային համակարգը՝ հյուսվածքը, խանգարում է, որ գերձայնը թափանցի գանգուղեղի անոթները զոնդավորելու համար: Օգտվում են բնական անատոմիական լուսանցքներից, որտեղից նյարդերն են դուրս գալիս, անոթներն են մտնում, եւ այդ անցքերից փորձում են ուղղել ճառագայթը դեպի հետաքրքրող հատվածներ, որպեսզի կարողանան ինֆորմացիա կորզել: Այս սարքի պարագայում ոսկրային համակարգը որեւէ պատնեշ չէ, այսինքն՝ մագնիսական դաշտը թափանցում է առանց որեւէ պրոբլեմի»,- ասաց նշված բաժանմունքի ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտի հոգեֆիզիոլոգիայի լաբորատորիայի ղեկավար Ալեքսանդր Խաչունցը՝ հավելելով, որ այս սարքը բավական պոտենցիալ ունի՝ ընդլայնելու հնարավորությունները:

Երկար տարիներ տեւած մշակումներն ամբողջությամբ ավարտված չեն: «Առաջին հերթին պակասում է ֆինանսավորումը: Այսպիսի մի հարց կա՝ դուք կարող եք ունենալ տասը դրամ եւ հավերժ անել մի հետազոտություն կամ ունենալ տասը միլիոն դրամ եւ անել այդ հետազոտությունը կես տարում: Այսինքն՝ ամեն ինչ կախված է, թե ինչ ներուժ կներգրավեք հետազոտությունների մեջ, ինչքան լավ մասնագետներ կներգրավեք, որպեսզի ավելի արագ եւ արդյունավետ լինի աշխատանքը: Այսօր կա նաեւ կադրային քաղց: Ես Հայաստանում փնտրել եմ «մակլաբի» ծրագրի բարձրակարգ մասնագետ՝ մեր ծրագրային հարցերը առաջ տանելու եւ չեմ գտել: Գիտության համար այդ ծրագիրը շատ հարմար է»,- նկատեց Ալեքսանդր Խաչունցը: PSI տեխնոլոգիան, նրա փոխանցմամբ, ունի տարբեր կիրառություն, այդ թվում՝ պաշտպանության, շենքերի սեյսմակայունության, ինքնաթիռների անվտանգության ապահովման եւ այլ ոլորտներում: Ի դեպ, մեր զրուցակից գիտնականը կարծում է, որ եթե ժամանակին այս տեխնոլոգիան արժանանար պատշաճ պետական ուշադրության ու հոգածության, դրա բերած եկամտի շնորհիվ Հայաստանը գուցե արտաքին պարտք էլ չունենար:

Բայց մինչ այդ, ԳԱԱ Ֆիզիկայի եւ աստղաֆիզիկայի բաժանմունքի տաղավարում արդեն իսկ ցուցադրվում էր դյուրակիր ռադիոլոկացիոն կայան, որը նախատեսված է մարդկանց եւ ընդհանրապես շարժվող օբյեկտների ու մեխանիկական միջոցների տեղաշարժի մասին ազդանշան ստանալու համար: Սարքն այդ շարժումը կարող է որսալ մինչեւ 3 կմ հեռավորության վրա եւ հաղորդել: «Համակարգը մշակվել եւ արտադրվել է ռադիոֆիզիկայի եւ էլեկտրոնիկայի ինստիտուտում՝ մեր մասնագետների ուժերով: Ամբողջ մշակումը մոտավորապես տասը տարի տեւեց, մենք սկսեցինք սերտորեն զբաղվել ռադիոլոկացիայով, արդյունքում ունեցանք այս արտադրանքը, որը մասամբ մատակարարել ենք նաեւ հայկական բանակին: Դա եղել է փորձնական որոշ խմբաքանակ: Հաջողության դեպքում, եթե շահագործման փորձարկումների արդյունքները լինեն դրական, հուսով ենք՝ հետագա զարգացում կունենա»,- ասաց ԳԱԱ վերոնշյալ ինստիտուտի տնօրեն Տիգրան Զաքարյանը:

«Ֆիզիկայի բոլոր օրենքներով այս լամպը չպետք է աշխատեր»,- Ֆիզիկայի եւ աստղաֆիզիկայի բաժանմունքի տաղավարում ներկայացված կարմիր լույսով լամպը ցուցադրելով՝ ասում է դրա հեղինակ, կիրառական պրոբլեմների լաբորատորիայի ղեկավար Ալեքսան Աբրահամյանը եւ բացատրում, որ լարումը չափազանց ցածր է: Լամպը, սակայն աշխատում է էլեկտրոնների արագացման եւ էներգիայի կուտակման շնորհիվ: Այն, ըստ նրա, կարելի է կիրառել ջերմոցներում: «Լամպն ունի մի քանի Վտ հզորություն, բայց օրինակ ջերմոցներում կանաչ տերեւը հենց այս տիրույթն է կլանում, մնացած լույսն իրեն պետք չէ: Հենց այդ կարմիր լույսն է վերցնում ռեզոնանսային հաճախության պատճառով: Այդպիսի լապմը, որ մի քանի Վտ հզորություն ունի, հավասարազոր է 100 Վտ-անոց մեծ լումինիսցենտային լամպերի կամ մի քանի շիկացման թելիկներով լամպերի»,- մանրամասնեց գիտնականը:

Հ.Գ. Գիտությունների ազգային ակադեմիայում ցուցահանդեսը բացվել է երեք օրով եւ կշարունակվի մինչեւ հոկտեմբերի 19-ը: Նախատեսվում է, որ այդ օրը ցուցահանդես են այցելելու Հայաստանի տարբեր ավագ դպրոցների աշակերտներ` ծանոթանալու գիտնականների ձեռքբերումներին:

Տպել
6783 դիտում

ՀՀ-ի համար սա խաղաղ և լեգիտիմ ճանապարհով տարածքային ամբողջականության վերականգնման գործընթացի սկիզբ է․ Խաչատրյան

2017-ին «Սևան ազգային պարկ»-ում առանձնապես խոշոր չափով հափշտակությունների, փողերի լվացման բազմադրվագ դեպքը բացահայտվել է

Վիճաբանության ժամանակ 38-ամյա տղան դանակի մի քանի հարված է հասցրել հորը․ վերջինս հիվանդանոցում մահացել է

Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասն ամբողջությամբ վերականգնվել է

Դոլարն ու եվրոն կրկին էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 20-ին

ՄԱԿ գլխավոր քարտուղարն ուշադիր հետևում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ձեռք բերած սահմանազատման համաձայնությանը և ողջունում

Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ)

Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է․ Հակոբ Արշակյան

Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման հիմք ընդունելու հայտարարությունը․ Բլինքեն

Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան

Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը

Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու

ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան

Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է

Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան

Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»

Այս բարդ գործընթացում պետք է լինենք առավել քան զգոն, տուրք չտանք մանիպուլյացիաներին ու կեղծ տեղեկատվությանը․ Մինասյան

Հուսադրող լուրեր կան Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի վերաբերյալ․ Կլաար

Ովքեր դեմ են փոխհամաձայնեցված սահմանազատմանը, փորձում են պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը, վերածել ծայրագավառի․ Չախոյան

Վարչապետը Զառի միջնակարգ դպրոցի աշակերտների հրավերով ներկա է գտնվել «Պապ թագավոր» ներկայացմանը

Եթե Ստեփանակերտում ոչ թե «քֆուրով» որոշում ընդունող, այլ ադեկվատ իշխանություն լիներ, կսահմաներ ԼՂ շփման գիծը․ Աթանեսյան

Մենք ԵՄ-ի հետ սկսում ենք սերտ համագործակցության նոր ճանապարհ․ Արարատ Միրզոյան

Խաղաղության գործընթացը հիմնականում բաղկացած է որոշումներից, որոնք դուրս են «հակամարտելու» տրամաբանությունից․ Թորոսյան

Շուտով հայտնի ուժերը «մետոձիչկաները» կստանան, ու 10 կոպեկանոց լացի նոր եթերաշրջանը կհամարենք բացված․ Ալեքսանյան

Հայաստանը կստանա հնարավորություն սահմանազատման գործընթացը կազմակերպել քաղաքակիրթ և լեգիտիմ ընթացքով․ Ղազարյան

Աշխարհի գավաթ․ մարմնամարզիկ Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր է նվաճել

Կողմերը կառաջնորդվեն Ալմա Աթայի 1991թ. հռչակագրով, մի բան, որից Ադրբեջանը արդեն տևական ժամանակ խուսափում էր․ Եղոյան

Հուսանք՝ այցից հետո կհայտնվի մեր հարաբերությունների զարգացման «ճանապարհային քարտեզ»․ Միրզոյանի հարցազրույցը Arab News-ին

Վկան գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ինչ է կատարվել Շենգավիթի քննչական բաժնում

Սահմանազատման հանձնաժողովների հրապարակած փաստաթղթում երկու բավականին դրական և հուսադրող միտում տեսա․ Արամ Սարգսյան

Առաջին անգամ կա հնարավորություն ունենալ սահմանազատված պետական սահման, որտեղ կտեղակայվեն սահմանապահներ. Հովհաննիսյան

Ողջունում ենք Հարավային Կովկասի վերաբերյալ «Մեծ յոթնյակի» երկրների ԱԳ ղեկավարների հայտարարությունը․ Արարատ Միրզոյան

Սեփական տան լոգարանում հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի ջոկատի հրամանատարի 31-ամյա տեղակալի դին

Եթե հայ-ադրբեջանական հանձնաժողովի ձեռք բերած պայմանավորվածությունը կյանքի կոչվի, կլինի լուրջ հաջողություն. Իոաննիսյան

Հանձնաժողովների պայմանավորվածության մեջ չափազանց կարևոր է Ալմա-Աթայի սկզբունքի շուրջ համաձայնությունը. Խանդանյան

Կապան-Քաջարան ճանապարհահատվածում հարկադիր քարաթափում է իրականացվել

«Մեծ յոթնյակը» պետք է հրաժարվի Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ հավասարական մոտեցումներից․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան

Տավուշի մարզի ոչ մի սանտիմետր չի կարող տրվել որևէ մեկին, ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը պաշտպանված է․ Կոնջորյան

Պետք է արդյունավետ հավասարակշռություն գտնենք արհեստական բանականության ընձեռած հնարավորությայն և ռիսկերի միջև. Ջուլհակյան

Պապոյանը ՀԱՀ ընկերություններին հրավիրել է մասնակցելու Հայաստանում պետական աջակցությամբ իրականացվող տնտեսական ծրագրերին