Այս պահին գոյություն ունեցող սցենարը հրաժարականն է. Նիկոլ Փաշինյան

ՀՀ վարչապետի հրաժարականին, Ազգային ժողովի լուծարմանն ու արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների անցկացմանը շատ քիչ ժամանակ է մնացել: Վերջին մի քանի օրերի ընթացքում վարչապետի եւ քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչների միջեւ տեղի ունեցած բանակցությունների եւ երկխոսության արդյունքում ձեռք են բերվել որոշակի պայմանավորվածություններ, ինչից էլ ենթադրելի է, որ հանգուցալուծումը հեռու չէ:

Այս շրջանում ինտրիգը շարունակում է մնալ այն, թե Ազգային ժողովը իրավունքի ուժով արձակելու համար ինչ տարբերակներ են ընտրվելու: Հավանական ճանապարհները, որ քննարկվում են, երկուսն են՝ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականը եւ Սահմանադրությունում համապատասխան փոփոխությունները, որով հնարավոր կլինի խորհրդարանը ցրել պատգամավորների որոշմամբ:

Քաղաքական վերջին զարգացումներից հետո կարող ենք ենթադրել, որ արտահերթ ընտրությունները տեղի են ունենալու Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի պարագայում: Նման ենթադրություն անելու համար կա առնվազն երկու ուշագրավ հանգամանք: Նախ այն, որ հոկտեմբերի 8-ին «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանի եւ վարչապետի միջեւ ստորագրվեց հուշագիր: Փաստաթղթի համաձայն՝ ԲՀԿ-ն վարչապետի հրաժարականի դեպքում չի առաջադրելու նոր թեկնածու եւ չի սատարելու որեւէ այլ թեկնածուի: Արդեն հոկտեմբերի 9-ին հայտարարությամբ հանդես եկավ «Հանրապետական» կուսակցությունը, որից պարզ դարձավ, որ նրանք եւս վարչապետի թեկնածու չեն առաջադրելու: Բացի այս նաեւ ՀՀԿ-ի 17 եւ ԲՀԿ-ի մեկ պատգամավոր ստորագրությամբ հաստատեցին՝ կողմ են, որ Ազգային ժողովի արտահերթ ընտրությունները տեղի ունենան դեկտեմբերին:

Նիկոլ Փաշինյանը իր հրաժարականի պարագայում խորհրդարանի արձակման տարբերակի հետ կապված հոկտեմբերի 8-ին լրագրողների հետ զրույցում ասել էր, որ դա վերջնական տարբերակ չէ: «Տեսնում եմ, որ շատ մեծ հանրային անհանգստություն կա դրա կապակցությամբ: Ես չեմ ուզում նմանվել այն իշխանություններին, որոնց հանրությունը երկար տարիներ պահանջում է հրաժարական տալ, եւ նրանք համառորեն հրաժարական չեն տալիս, եւ հիմա էլ, եթե հանրությունը պահանջում է հրաժարական չտալ, եւ իշխանությունը համառորեն չի տալիս, պետք է այնպես անենք, որ այս իրավիճակը լինի բոլորին հասկանալի՝ իր բոլոր նրբություններով»,- նշել էր վարչապետը եւ միաժամանակ հայտնել, որ հրաժարականն անհրաժեշտ է «բարիկադային ռեժիմից» աշխատանքային ռեժիմին անցնելու համար:

Ի դեպ, հոկտեմբերի 10-ին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Ազգային ժողովում հանդիպել է ԱԺ նախագահ Արա Բաբլոյանի եւ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Վահրամ Բաղդասարյանի հետ: Նրանք քննարկել են ՀՀԿ-ի այն հայտարարությունը, որ ՀՀԿ-ն վարչապետի թեկնածու չի առաջադրելու: Հանդիպումից հետո Նիկոլ Փաշինյանը լրագրողների հետ զրույցում նշեց, որ արտահերթ ընտրությունների հետ կապված որեւէ սցենարային փոփոխություն չի եղել: Այսինքն՝ ընտրությունները տեղի են ունենալու 2018 թվականի դեկտեմբերին: Լրագրողի հարցին՝ պատրաստվո՞ւմ է հրաժարական տալ, որից հետո երկու անգամ վարչապետ չի ընտրվի եւ խորհրդարանը կլուծարվի, Նիկոլ Փաշինյանը պատասխանեց. «Այո, ըստ էության, այս պահին գոյություն ունեցող սցենարը դա է»: Լրագրողի դիտարկմանը՝ ե՞րբ է պատրաստվում հրաժարականը ներկայացնել, վարչապետն արձագանքեց. «Դա մի քիչ հաշվարկի հարց է»:

Նիկոլ Փաշինյանի ճեպազրույցից մի քանի ժամ անց նրա մամուլի խոսնակ Արման Եղոյանը «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում պատասխանելով այն հարցին, թե արդեն հստակեցվա՞ծ է, որ վարչապետի հրաժարականը վերջնական տարբերակն է, նշեց. «Վարչապետի հրաժարականն ամենահավանական տարբերակն է»:

Վարչապետի խոսնակը որեւէ հստակ օր չնշեց, թե Նիկոլ Փաշինյանը երբ է պատրաստվում հրաժարական տալ: Սակայն նշեց, որ առաջիկա շաբաթների ընթացքում չի բացառվում նման որոշում կայացվի: «Եթե ընտրությունները պետք է կայանան դեկտեմբերին, ապա հրաժարականը մոտավորապես պետք է լինի սպասվող շաբաթների ընթացքում, եթե ընտրությունները կայանալու են հրաժարականի ճանապարհով: Օրվա ճշտությամբ կդժվարանամ ասել»,- նշեց նա:

Որպես այդպիսին վարչապետի հրաժարականի դեպքում վտանգ ինչ-որ չափով կարող է հանդիսանալ ԱԺ կանոնակարգ օրենքում տեղի ունեցած վերջին աղմկահարույց փոփոխությունը: Սակայն, այն ընդունվել է ԱԺ-ի մեծամասնության կողմից, բայց չի հաստատվել ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանի կողմից: Նախագահի օգնական Հասմիկ Պետրոսյանը «Հայկական ժամանակ»-ին փոխանցեց, որ նախագահն օրենքը պետք է հաստատի 21 օրվա ընթացքում, որի ժամկետը դեռ չի լրացել: Նրա խոսքով՝ այս պահին իրավաբաններն աշխատում են վիճահարույց օրենքի դրույթների ուսումնասիրության վրա:

Անդրադառնալով արտահերթ ընտրությունների անցկացման գործընթացին՝ նշենք, որ վարչապետի հրաժարականից հետո երկու անգամ՝ յոթօրյա ժամկետներում Ազգային ժողովը պետք է գումարի հատուկ նիստ, որի ընթացքում փորձի ընտրել վարչապետ: Այս նիստերում վարչապետ չընտրվելու դեպքում Ազգային ժողովը լուծարվում է իրավունքի ուժով: Սահմանադրության 92-րդ հոդվածի 2-րդ կետի համաձայն՝ ԱԺ արտահերթ ընտրությունն անցկացվում է ԱԺ-ի արձակվելուց ոչ շուտ, քան 30, եւ ոչ ուշ, քան 45 օր հետո: Սահմանված այս ժամկետներից ենթադրվում է, որ Նիկոլ Փաշինյանը կարող է հրաժարական տալ ամենաուշը հոկտեմբերի վերջին:

Ի դեպ, իշխանական կուլիսներում արդեն ընտրությունների օր է նշվում դեկտեմբերի 9-ը եւ ենթադրվում է, որ Ֆրանկոֆոնիայի գագաթնաժողովին հաջորդող օրերին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հրաժարական կտա: