Նախիջեւանը կներգրավվի Ադրբեջանի հետ լայնամասշտաբ պատերազմում. Սաֆարյան

Վերջին օրերին Հայաստանում քաղաքական ու փորձագիտական քննարկումների թիրախում հայ-ադրբեջանական սահմանի նախիջեւանյան հատվածի իրադարձություններն էին կամ դրանց ադրբեջանական քարոզչական իմիտացիան: Ադրբեջանական իշխանություններին մոտ կանգնած եւ իրենց բնույթով քարոզչական գործունեություն իրականացնող լրատվամիջոցները, Հայաստան-Նախիջեւան սահմանին Գյուննութ ավերակ բնակավայրի հարավային արվարձանի գերեզմանատեղիներին, հայկական կողմի թույլտվությամբ, մի խումբ ադրբեջանցիների այցելությունը ներկայացրել էին որպես իրենց զինված ուժերի փայլուն կատարած ռազմավարական նշանակության գործողության արդյունք:

Այդ հաղորդագրություններում ասված էր ամեն ինչ, որը հատկապես 2016 թ.-ի ապրիլյան ռազմական գործողություններից, Լելե-Թեփե տակտիկական նշանակության բարձունքի ու շուրջ 800 հեկտար տարածքի կորստից հետո, կարող էր մտահոգել ՀՀ բնակչությանը: «Վերադարձվել է Գյուննութ լքված գյուղը», «Գյուննութ սարն ազատագրվել է», «վերահսկողության տակ են անցել ռազմավարական դիրքեր», «11 000 հեկտար տարածք», «կառուցվել է 50 կմ թիկունքային ճանապարհ» եւ վերջապես «Երևան-Գորիս-Ստեփանակերտ ճանապարհը վերահսկողության տակ վերցվել»: Հայաստանի ՊՆ-ն «նախիջեւանյան կրքերը» թուլացնելու համար կազմակերպել էր ռազմական-քաղաքական փորձագետների, բլոգերների ու լրագրողների այցը Հայաստան-Նախիջեւան սահմանային դիրքեր՝ տեղում ստուգելու ադրբեջանական քարոզչամիջոցներով շրջանառության մեջ դրված լուրերը: Սահմանային դիրքեր այցելած փորձագետներից Ստյոպա Սաֆարյանը մեր հարցազրույցում մանրամասն ներկայացրեց իրավիճակը:

- Պարոն Սաֆարյան, ի՞նչ իրավիճակ էր տիրում Հայաստան-Նախիջեւան սահմանագծում ձեր այցելության ժամանակ: Ի՞նչ տեսաք, իրավիճակն իսկապես անհանգստացնո՞ղ է:

- Մեր այցի նպատակը այն թեզերի հերքումը կամ հաստատումն էր, որ այս օրերին տարածում էր ադրբեջանական քարոզչամեքենան: Մասնավորապես, ասվում էր, որ ազատագրել են Գյուննութ սարը եւ այնտեղ դիրքավորվել, հաստատվել են Հայաստանի զինված ուժերի դիրքերի նկատմամբ ռազմավարական առավելություն ունեցող դիրքերում, օկուպացիայից վերադարձել են Գյուննութ գյուղը, կառուցել են շուրջ 50 կմ թիկունքային ճանապարհ, եւ իբր վերահսկողության տակ են վերցրել Երեւան-Գորիս-Ստեփանակերտ ճանապարհը, նաեւ 11000 հեկտար տարածք: Ուրեմն, գտնվել ենք Գյուննութ սարի վրա, որ իրենք «ազատագրել են» ու դիտարկել այն բլրակները, իսկ դրանք անգամ բլրակներ էլ չեն, այլ ալիքաձեւ ռելիեֆ, որի վրա մի քանի կրակակետեր են ստեղծել: Դրանք ոչ ռազմավարական դիրքեր են, ոչ էլ որեւէ կերպով կարող են գերիշխել հայկական դիրքերին: Այդ կրակակետերն ամբողջությամբ հայկական դիրքերի վերահսկողության տակ են, եւ տեղում իրավիճակին ծանոթանալով, հասկացանք, որ դրանց հետագա գոյությունը կախված է հայկական կողմի ցանկությունից: Չեմ պատկերացնում, որ այդ կրակակետերը դառնան լուրջ դիրքեր:

- Համոզվա՞ծ եք, որ հայկական ստորաբաժանումները կարող են ցանկացած պահի չեզոքացնել այնտեղից եկող վտանգը:

- Միանշանակ, քանի որ դրանք մեր տեսադաշտում են: Եւ ոչ միայն տեսադաշտում, այլ մեր դիրքերի տակ են, ներքեւում են: Խոսել, որ դրանք լուրջ ռազմավարական նշանակություն ունեն ու կարող են էական ազդեցություն ունենալ ուժերի բալանսի վրա, սուտ կլինի: Իհարկե, ադրբեջանական կողմը փորձ կկատարի որոշակի լարվածություն հաղորդել, սակայն ճնշելը նրանց շատ հեշտ է, քանի որ անգամ չեն կարողանում գլուխները բարձրացնել կրակակետերից: Գյուննութ գյուղն ինչպես անմարդաբնակ եղել է, այնպես էլ կա: Այն գյուղ անվանել էլ չի կարելի, քանի որ եղած տներից միայն մի քանի ավերակներ են մնացել: Ապագայում եւս այդ գերեզմանատեղին այցելելը կախված է լինելու հայկական կողմի բարի կամքից: Իսկ դատելով այն բանից, թե ինչպես ներկայացրեց Բաքվի քարոզչամեքենան տրված թույլտվությունը, կարծում եմ՝ հաջորդ անգամ բարի կամքի նման դրսեւորում չի լինի:

- Նշվում էր 50 կմ թիկունքային ճանապարհի կառուցման մասին: Կայի՞ն կառուցված նոր կոմունիկացիաներ:

- Ինչ-որ ճանապարհներ երեւում էին, սակայն հետո պարզվեց, որ դրանք ԽՍՀՄ ժամանակաշրջանից մնացած կոմունիկացիաներ են, որոնք կապված չեն նույնիսկ կրակակետերի հետ: Ենթադրում եմ, որ նոր ճանապարհների կառուցման մասին հայտարարություններն արվում են, որպեսզի այն ներառեն ինչ-որ հաշվետվությունների մեջ, ցույց տան՝ գործ են կատարել եւ ֆինանսներ դուրս գրեն: Չէի ասի, որ ընդհանրապես բան չի կատարվել, որոշակի աշխատանքներ սահմանային գծի ադրբեջանական կողմում ընթանում են: Բայց 50 կմ թիկունքային ճանապարհի կառուցման մասին լուրերն ընդհանրապես իրականության հետ կապ չունեն: Ինչ վերաբերում է 11000 հեկտար տարածք վերահսկողության տակ վերցնելու մասին հայտարարություններին, սա ուղղակի մեծագույն բլեֆ է, ինչը նույնիսկ նկատել էին որոշ ադրբեջանցի սթափ վերլուծաբաններ ու դիվանագետներ: Գիտեք, դա Երեւանի կեսն է: Այժմ ադրբեջանական դիրքերն են վերահսկողության տակ: Անլուրջ եւ տարօրինակ է՝,գտնվելով վերահսկողության տակ՝ խոսել վերահսկելու մասին:

- Դուք այցելեցի՞ք այն դիրքերը, որտեղ ոչ այդքան երկար ժամանակ առաջ հաստատվել էին հայկական զորամիավորումները:

- Այո, մենք եղանք այդ դիրքերում: Այդ դիրքերը ժամանակին առաջ էին տարել հայկական զորամիավորումները: Նախիջեւանի Սադարակ կամ Հեյդարապատ քաղաքը գտնվում է հայկական ուժերի վերահսկողության տակ: Այնպես որ խոսել, թե ադրբեջանցիներն այնտեղ որեւէ բան են վերահսկում, սուտ է:

- Պարոն Սաֆարյան, ամեն դեպքում, Նախիջեւանում կա նաեւ Թուրքիայի ընդգծված ազդեցությունը: Լուրեր կան սպառազինության կուտակման մասին: Ի՞նչ վտանգավոր գործընթացներ են տեղի ունենում հայկական կողմի համար: Արդյո՞ք հնարավոր պատերազմի դեպքում Նախիջեւանը կարող է լուրջ գլխացավանք դառնալ Հայաստանի համար:

- Երբ դիտարկում ենք տեղանքն ու հայկական կողմի դիրքային գերիշխող վիճակը, կարծում եմ՝ հնարավոր պատերազմի դեպքում Նախիջեւանը կարող է գլխացավանք դառնալ Բաքվի համար: Ալիեւը, կարծում եմ, դա լավ է պատկերացնում: Ես գրեթե կասկած չունեմ, որ լայնամասշտաբ պատերազմի դեպքում Նախիջեւանի հատվածը կամա թե ակամա ներգրավվելու է մարտական գործողություններում: Թերեւս, դա էր պատճառը, որ 2016 թ.-ի ապրիլին Ալիեւը գնաց լոկալ պատերազմի սցենարով, որպեսզի Նախիջեւանի հատվածում ստատուս-քվոն պահպանվի: Նախիջեւանն Ալիեւի «աքիլեսյան գարշապարն է» եւ շատ խոցելի իր համար: Ալիեւն արդեն տեւական ժամանակ է, որ փորձում է լուծել Նախիջեւանի հարցը՝ ձգտելով հասնել նրան, որ Թուրքիան որոշակի ռազմա-քաղաքական պարտավորությունների մեջ մտնի: Եթե դա 2016 թ.-ին ռուս-թուրքական դիմակայության շրջանում տեսականորեն պատկերացնելի էր, ապա այժմ դա անհնար է, երբ Մոսկվան ու Անկարան համատեղ լուրջ նախագծեր են իրականացնում, իսկ Թուրքիան լուրջ կախվածության մեջ է ՌԴ-ից՝ Սիրիայում, Ատոմակայանի ու «Թուրքական հոսքի» կառուցման հարցերում: Թուրքերը միշտ խուսափել են Նախիջեւանում ռազմական ներկայություն ունենալուց, լավագույն դեպքում փորձել են բավարարել Բաքվի ցանկությունները խորհրդատվություն ու որոշակի սպառազինություն տրամադրելու տարբերակով:

Նախիջեւանը բավականին նուրբ տարածք է: Մի կողմից Թուրքիային էլ ձեռնտու է, որ Ադրբեջանը Նախիջեւանի հարցում լինի իրենից կախվածության մեջ: Թուրքիան գուցե նաեւ մտածում է, թե ինչու պետք է այդ տարածքը պատկանի Ադրբեջանին, այլ ոչ իրեն: Սակայն Թուրքիան լուրջ տեղաշարժեր այս ուղղությամբ չի կատարում՝ հասկանալով ռուսական գործոնի ազդեցությունը: Այս համատեքստում Ալիեւը լավ հասկանում է նաեւ մեկ այլ բան, որ եթե ՀԱՊԿ, հայ-ռուսական միավորված զորախմբի կամ ՀՕՊ համակարգի գործառույթները ֆորմալ չեն տարածվում Արցախի ուղղությամբ, սակայն Նախիջեւանի հարցում դրանք լիովին կարող են գործի դրվել: Հայաստանն այս հնարավորությունը կարող է օգտագործել ամբողջությամբ՝ ուղղակի առաջնորդվելով առկա պայմանագրերով: Ուստի, կարծում եմ, այս քարոզչական գործողությունների ակունքում Ալիեւի վախերն են:

- Ճի՞շտ են այն տեղեկությունները, որ հայկական կողմի ու Նախիջեւանի զորամիավորումների հրամանատարությունների միջեւ հաստատված կոմունիկացիա կա եւ որոշակի հարցերում փոխըմբռնում:

- Այո, որոշակի կոմունիկացիա կա եւ այն դուր չի գալիս Բաքվին: Մեր այցի ժամանակ տեղի հայ բարձրաստիճան սպաները խոսում էին, որ այս տարածքում կողմերի միջեւ մշտապես եղել է կոմունիկացիա, ինչը մշտապես ցանկալի չի համարվել Բաքվում: Թերեւս, գերեզման այցելելու միջադեպը, որի համար տեղի ադրբեջանական հրամանատարությունը խնդրել էր, սակայն Բաքվում ներկայացվեց լուրջ ռազմավարական ձեռքբերում, արվեց այն բանի համար, որպեսզի վերացվի այդ կոմունիկացիան, քանի որ այն իր վերահսկողությունից դուրս է: Հենց միայն այդ կոմունիկացիայի փաստը ցույց է տալիս, որ Նախիջեւանը չափազանց կախված է Հայաստանից, ինչը չկա մյուս տարածքներում:

Տպել
9466 դիտում

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից