Երևան
14 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
14 °C
Լուսանկարում՝ Ադրբեջանի ՊՆ Զաքիր Հասանով, Վրաստանի ՊՆ Լեւան Իզորիա և Թուրքիայի ՊՆ Նուրեթթին Ջանիքլի.
Մարտի 28-ին Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը մեկնել է Թուրքիա, որտեղ մարտի 31-ին կմասնակցի Ադրբեջանի, Թուրքիայի եւ Վրաստանի պաշտպանության նախարարների եռակողմ հանդիպմանը:
Թեեւ հանդիպման օրակարգում քննարկվելիք հարցերը չեն հրապարակվում, ամենայն հավանականությամբ կողմերը քննարկելու են տարածաշրջանային անվտանգության, համատեղ զորավարժությունների եւ Թուրքիայի մասնակցությունը վրացական ու ադրբեջանական ԶՈւ-ի ամրապնդման գործում: Այդպիսին են եղել նախորդ եռակողմ հանդիպումների գլխավոր թեմաները:
Չի բացառվում նաեւ, որ եռակողմ, կամ մինչ այդ տեղի ունեցող թուրք-ադրբեջանական երկկողմ հանդիպումների ընթացքում մանրամասն քննարկվի նաեւ Աֆրինի գրավման թեման: Բանն այն է, որ նախօրեին ադրբեջանամետ կայքերից մեկում տեղեկություններ էին տարածվել, որ Աֆրինի պաշտպանության գիծը կազմակերպված էր Արցախի պաշտպանական գծի մոդելով եւ Հասանովին միգուցե հետաքրքրեն Աֆրինի պաշտպանության ճեղքման մարտավարական մանրամասները:
Եռակողմ ռազմական համագործակցության սկիզբ կարելի է համարել 2012 թ., երբ վրացական զինված ուժերն առաջին անգամ մասնակցեցին թուրք-ադրբեջանական համատեղ զորավարժություններին: Դրանից երկու տարի անց՝ 2014 թ. պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց տարին երկու անգամ պաշտպանության նախարարների մակարդակով հանդիպումներ կազմակերպել եւ ամենամյա համատեղ զորավարժություններ անցկացնել:
Թուրք-վրաց-ադրբեջանական ռազմական եռակողմ համագործակցությունը թեեւ ուղղակիորեն չի վնասում հայ-վրացական հարաբերություններին, սակայն բացասական ֆոն է ստեղծում դրանց համար: Եռակողմ հանդիպումներից հետո հնչող հայտարարություններում հաճախ շեշտվում է կողմերի՝ տարածքային ամբողջականության սկզբունքի փոխադարձ ճանաչումը, ինչը բնականաբար հասցեագրված է Արցախին, Հարավային Օսեթիային եւ Աբխազիային: Այս առումով Վրաստանին մեղադրել, թերեւս, չի կարելի. նա փորձում է իր կորցրած տարածքների հարցում ստանալ նաեւ հարեւանների աջակցությունը, իսկ Հայաստանը այդ հարցում չի կարող արտահայտել Թբիլիսիի համար ցանկալի դիրքորոշում: Այդուհանդերձ հայ-վրացական հարաբերությունները շարունակում են մնալ բարեկամական:
Բացի Վրաստանի քաղաքական հետաքրքրվածությունից եւ թուրք-ադրբեջանական համատեղ՝ Հայաստանին տարածաշրջանային ծրագրերի լուսանցքում թողնելու ձգտումից, այս եռակողմ հարաբերություններին կյանք են հաղորդում երեք երկրների համատեղ էներգետիկ եւ տրանսպորտի ոլորտներում համագործակցությունը, ներառյալ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղին եւ Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղը:
Մեծ դեր են խաղում նաեւ Վրաստանի տնտեսությունում առկա թուրքական եւ ադրբեջանական լծակները: Գաղտնիք չէ, որ Ադրբեջանը Վրաստանի գլխավոր տնտեսական գործընկերներից է, իսկ պետական SOCAR նավթային ընկերությունը՝ Վրաստանի առաջատար ներդրողներից մեկը:
Թուրքիայի ներգրավվածությունը վրացական տնտեսության մեջ եւս մեծ է: Վրաստանի ընդդիմադիր ազգային-պահպանողական ուժերը խոսում են անգամ երկրի ոչ միայն տնտեսական, այլեւ քաղաքական ինքնիշխանության հնարավոր կորստի մասին: Նման մտավախությունների պատճառ է հանդիսանում Թուրքիայի կողմից Աջարիայի տնտեսական «էքսպանսիան»: Այս դեպքում էլ Վրաստանը չի կարող հակադրվել, քանի որ Թուրքիան հանդիսանում է ՆԱՏՕ-ի անդամ եւ ինչ-որ առումով Բրյուսելում Վրաստանի լոբբիով է զբաղված: Ըստ էության, պաշտոնական Թբիլիսին՝ Աբխազիայի եւ Հարավային Օսեթիայի հետ հաշտության գալու բոլոր կամուրջներն այրեց հենց ՆԱՏՕ-ին միանալու որոշումը կայացնելուց հետո, եւ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի հետ հարաբերություններում ցանկացած ձախողում իմաստազրկելու է այդ որոշումը:
Հաշվի առնելով Վրաստանի այս պատանդային վիճակը, ինչպես նաեւ մասնակից երկրների նախընտրելի երկարաժամկետ հեռանկարների տարբերությունները առնվազն արտաքին վեկտորի առումով՝ կարելի է ենթադրել, որ եռակողմ համագործակցությունը, այդ թվում ռազմական ոլորտում, չի վերածվի լիարժեք երկարաժամկետ ռազմաքաղաքական դաշինքի: Վրաստանը հույսեր է կապում Եվրոպայի հետ, Էրդողանի Թուրքիան՝ պարտություններ կրելով Եվրոպական միությանն անդամակցելու հարցում, նեոօսմանիզմի քաղաքականություն է վարում, իսկ Ադրբեջանը, չլուծված հակամարտության պայմաններում փորձում է արտաքին քաղաքականության առումով հավասարակշռություն պահպանել, իհարկե այնքանով, որքանով դա չի վնասում Թուրքիային:
Ընդհանուր առմամբ թուրք-վրաց-ադրբեջանական ռազմական եռակողմ համագործակցությունն ուղղված է սեփական էներգետիկ եւ տրանսպորտային ոլորտների համագործակցության պաշտպանությանը: Այդուհանդերձ, Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ ցանկացած երկրի ռազմական համագործակցությանը պետք է վերաբերվել առնվազն զգոնությամբ:
Վլադիմիր Մարտիրոսյան
Հոդվածը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի մարտի 29-ի համարում:
2-6 ժամ լույս չի լինի Երևանի և 8 մարզի բազմաթիվ հասցեներում
Մենք սգում ենք նրանց համար, ովքեր սպանվեցին Հայոց ցեղասպանության ժամանակ․ Սամանթա Փաուեր
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդության ակցիաներ անել. բերման է ենթարկվել 96 ցուցարար
Թբիլիսիում հերթական ցույցն է ընթանում՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի
«Մարտական եղբայրության» անդամ Արման Պետրոսյանը կալանավորվել է
Որ որոշների լպիրշությունը կհասնի Ծիծեռնակաբերդում մանկահասակ երեխային ահաբեկել, վիրավորելուն՝ նորություն էր․ Ալեքսանյան
Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման գործընթացի սկիզբը․ Պետդեպարտամենտ
Չնայած սարսափներին, որոնց բախվում է հայ ժողովուրդը, տոկունության կամքը չի կոտրվել, ես միշտ կկանգնեմ ձեր կողքին․ Ադամ Շիֆ
Ողջունում ենք ՀՀ-Ադրբեջան սահմանային սյան տեղադրումն ու գործընթացի ուշագրավ զարգացումները․ Էստոնիայի ԱԳՆ
Կլիշեներից պետք է հրաժարվել, բայց ոչ՝ պատմական իրականությունից. Քոչինյանը՝ Էրդողանի հայտարարության մասին
Եվրոպական դատարանը երբեք չի վճռել, որ Հայաստանն օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը․ Եղիշե Կիրակոսյան
Հիշում ենք և պահանջում․ Կանադայի ԱԳ նախարարը գրառումն ավարտել է հայերենով
ՄԻՊ-ը բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ խոսել է մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրների և Տավուշի այցի մասին
Կարասինը պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ ԱԺ-ին՝ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ կապված
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ
Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել
Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս
Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել
Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն
109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան
Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին
Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին
Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ
Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ
Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել
Պաշտոնական Անկարան, խեղաթյուրելով պատմական փաստերը, ժխտել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և հայտարարություն տարածել
Արարատ Միրզոյանը ՀՀ բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Իմ մայրն այստեղ հաճախ էր գալիս՝ թոռան ձեռքը բռնած, իբրև իր ծնողների գերեզման, ո՛չ ծնող տեսավ, ո՛չ գերեզման․ Մանսուրյան
Բախվել են «Մերսեդես»-ը, «ՎԱԶ 2106»-ն ու տրակտորը․ պապը, տատը, նրանց դուստրն ու անչափահաս թոռները հիվանդանոցում են
Թուրքիան դեռ չի ճանաչել ցեղասպանությունը, և դա խայտառակություն է, բայց մենք հիշում ենք և չենք ների․ Ջամբասկի
«Լադանիվա» խմբի անդամներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդ, հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին (լուսանկարներ)
Եվրոն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 24-ին
5-րդ շարասյունը կասի «Бьет, значит любит», իմացի հերդ ա, դիմացի, Ցոլակ ջան. Խաչատրյանը՝ Մատվիենկոյի հայտարարության մասին
Ալիևի ներկայացուցիչը հայտարարել է, թե ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման իրական հնարավորություն կա
Պետք է աշխատենք հայ ժողովրդի եվրոպական բարեկեցիկ ապագայի համար. Ֆաբիո Մասիմո Կաստալդո
