Երևան
13 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
13 °C
Մի քանի օր առաջ լրացավ ԱՄՆ նախագահի պաշտոնում Դոնալդ Թրամփի ընտրության մեկ տարին: Թրամփի մեկամյակի, համաշխարհային քաղաքականության վրա նրա ազդեցության եւ հայ-ամերիկայն հարաբերությունների մասին է «Հայկական ժամանակ»-ը զրուցել քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանի հետ.
- Պարոն Սարգսյան, լրացավ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի նախագահության առաջին տարին։ Ի՞նչ արտաքին մարտահրավերներ այսօր ունի ԱՄՆ-ն եւ արդյո՞ք ճիշտ է այն կարծիքը, որ Թրամփը տապալել է ԱՄՆ արտաքին քաղաքականությունը։
- Հանուն արդարության պետք է նշենք, որ արտաքին քաղաքական մարտահրավերների առյուծի բաժինը Թրամփը ժառանգել է։ Աֆղանստանի պատերազմը ԱՄՆ պատմության ամենաերկարատեւ պատերազմն է։ սիրիական ճգնաժամը, արաբական գարունների հետեւանքները, Իրաքի խնդիրը, Իսլամական Պետության ստեղծումն ու համաշխարհային ահաբեկչությունը նույնպես Թրամփի «ձեռքբերումները» չեն։ Կորեական ճգնաժամը, իսրաելա-պաղեստինյան խնդիրն ու Իրան-ԱՄՆ հարաբերությունները ավելի հին են, քան Թրամփի քաղաքական կարիերան։ ԱՄՆ-Ռուսաստան «երկրորդ սառը պատերազմը» առավելապես Օբամայի նախագահության վերջին տարիներին սրված հարաբերությունների արդյունք է։ Ուկրաինայի, Վրաստանի, նույնիսկ ԱՄՆ ընտրություններին Ռուսաստանի հնարավոր ներգործությունը դժվար թե հնարավոր լինի կապել Թրամփի նախագահության, նրա գործունեության, կամ անգործության հետ։ Կուբայի, Իրանի հարաբերությունները Վաշինգտոնի հետ նույնպես Թրամփի աշխատանքի արդյունք չեն։ Չնայած Օբաման փորձեց դրանք կարգավորել՝ Թրամփի բնորոշմամբ՝ «խայտառակ» զիջումների գնով։ Հիշատակված բոլոր մարտահրավերներին փորձել են դիմակայել ԱՄՆ տասնյակ նախագահներ, ովքեր, ինչպես տեսնում ենք, առանձնապես մեծ հաջողություններ չեն արձանագրել։ Այդ առումով Թրամփին մեղադրել արտաքին քաղաքականության տապալման մեջ, առնվազն արդար չէ։
- Արդյո՞ք Երուսաղեմը Իսրայելի մայրաքաղաք ճանաչելը եւ ԱՄՆ դեսպանությունը այնտեղ տեղափոխելը արտաքին քաղաքական ճիշտ հաշվարկ էր։
- Ինչպես տեսանք, ԱՄՆ նախագահի կողմից Երուսաղեմի ճանաչման հետեւանքները այդքան էլ ահասարսուռ չէին, որքան կանխատեսում էին որոշ փորձագետներ։ ՄԱԿ-ում եղան քննարկումներ, ԱՄՆ որոշումը քննադատվեց, նույնիսկ բոյկոտվեց, սակայն դրանից ոչինչ չփոխվեց եւ ըստ տեղեկությունների, հաջորդ տարի ԱՄՆ-ն արդեն դեսպանություն կունենա Երուսաղեմում։ Պարզապես ԱՄՆ-ն իրականացրեց իր ռազմավարական դաշնակցի խնդրանքը, փոխարենը հնարավորություն ստանալով իրականացնել տարածաշրջանային իր քաղաքականությունը հենց Իսրայելի ձեռամբ։
- Պարոն Սարգսյան, Թրամփն այդքան էլ մեծ ժողովրդականություն չի վայելում ոչ ԱՄՆ-ում, ոչ էլ արտերկրում, մասնավորապես՝ ԱՄՆ դաշնակից երկրներում, ինչպիսիք են Մեծ Բրիտանիան, Գերմանիան, Ֆրանսիան եւ այլն։ Արդյո՞ք սա չի նշանակում ԱՄՆ ազդեցության թուլացում ամբողջ աշխարհում։
- Թրամփն ամերիկացի ժողովրդի կողմից ընտրված օրիանական նախագահ է։ Նրա լեգիտիմության վերաբերյալ որեւէ վերապահում չկա։ Թրամփը ներկայացնում է իր ժողովրդին եւ ամերիկացիներն են որոշել, թե ով պետք է ներկայացնի իրենց՝ արտաքին աշխարհում։ Հետեւաբար՝ ցանկացած օտարերկրյա պետություն, որքան էլ վերապահում ունենա Թրամփի անձի նկատմամբ, պարտավոր է հաշվի նստել գերտերության ժողովրդի ներկայացուցչի հետ։ Պետք է նաեւ ի նկատի ունենալ, որ Թրամփի վարկանիշը, ըստ տարբեր հարցումների տատանվում է 38-42% շրջանակներում, ինչը ցածր ցուցանիշ է, սակայն Թրամփը դեռ երեք տարի ունի առջեւում։ Միաժամանակ Թրամփի օրոք ամերիկյան տնտեսության մեջ դրական տեղաշարժեր են նկատվում, ինչը շարքային ամերիկացին տեսնում եւ գնահատում է։
- Պարոն Սարգսյան, մեր տարածաշրջանում ի՞նչ գործընթացներ կարելի է սպասել Թրամփի նախագահության տարիներին։
- Երկու զուգահեռ գործընթացներ կան կապված Հայաստանի եւ ԱՄՆ գործակցության հետ։ Դա բնականաբար երկկողմ հարաբերություններն են, որոնցում այժմ որոշակի լճացում է նկատվում եւ «բազմակողմ» ձեւաչափ, որն ասելով նկատի ունեմ ԱՄՆ-ի ներգրավվածությունը որպես Մինսկի խմբի համանախագահ պետություն։ Երկկողմ հարաբերոթյունները, բնականաբար չենք կարող բնութագրել «դաշնակցային» կամ «ռազմավարական» տերմիններով։ Հայ-ամերիկյան հարաբերություններն առավելապես կարելի է բնութագրել՝ որպես բարեկամական, թեկուզեւ գործընկերային, բայց որոշ վերապահումներով։
«Դաշնակցային» կամ «ռազմավարական» եզրույթներով կարող ենք բնութագրել հարեւան Վրաստանի, Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի հետ հարաբերությունները։ Չնայած երկկողմ հարաբերությունների լարմանը, ԱՄՆ-ն եւ Թուրքիան ռազմավարական դաշնակիցներ ու ՆԱՏՕ-ի անդամ պետություններ են։ Վրաստանը այդ առումով տարածաշրջանում ԱՄՆ ամենավստահելի եւ նվիրված գործընկերն է։ ԱՄՆ-Ադրբեջան ռազմավարական գործակցությունը պայմանավորված է ադրբեջանական էներգետիկ ռեսուրսներով, ինչպես նաեւ Ադրբեջանի դերակատարությամբ Աֆղանստանի ռազմավարության իմպլեմենտացիայի համատեքստում, որպես ռազմական գործողությունները սպասարկող մարտավարական աշխարհագրական հարթակ, մասնավորապես՝ ավիացիային սպսարկելու համար։ Ինչ վերաբերում է ԱՄՆ-ին՝ որպես Մինսկի խմբի համանախագահ, ապա սա լավագույն հարթակն է պայթունավտանգ այս գործընթացներից մշտապես տեղյակ լինելու եւ բանակցություններում ներգրավված լիենելու համար։ Վստահ եմ, որ ԱՄՆ-ն շարունակելու է ակտիվ ներգրավված լինել, որպես Մինսկի խմբի համանախագահ։
- Իսկ ի՞նչ կարող է անել Հայաստանը, Ձեր կողմից ձեւակերպված «լճացումից» դուրս գալու համար։
- Նախ պետք է հասկանանք այդ լճացման պատճառները։ Այսօր մենք հետաքրքիր չենք ամերիկացիների համար։ Չունենք մեծ շուկա, բնական պաշարներ, նավթ, գազ, աշխարհագրական բարենպաստ դիրք, կամ ազդեցություն այս կամ այն պետությունների վրա։ Բնականաբար նախկինում էլ էր այդպես, սակայն Հայաստանը տասնյակ միլիոնավոր դոլարների օգնություն էր ստանում, բայց տարեց տարի այդ օգնության ծավալը մոտենում է զրոյին։ Այսինքն՝ մենք պետք է հասկանանաք, թե ինչ համագործակցության եզրեր կարող ենք ունենալ ԱՄՆ-ի հետ։ Կարծում եմ այժմ առավել քան կարեւոր է աշխատել ամերիկյան ներդրումների ներգրավման ուղղությամբ եւ բիզնես կապերի ստեղծման եւ խորացման վրա։ Հակառակ պարագայում հայ-ամերիկյան քաղաքական օրակարգը կշարունակի մնալ խղճուկ եւ լճացված։ Այլ հնարավորություն է միջազգային խաղաղապահ առաքելություններում Հայաստանի ակտիվացումը, ինչի մասին ամերիկացիները բացահայտ ասում են։
«ՀԺ»
Հարցազրույցը հրապարակվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի հունվարի 26-ի համարում:
ԱԺ պատգամավորի նկատմամբ խուլիգանություն կատարած երիտասարդին մեղադրանք է առաջադրվել, վերջինս ձերբակալվել է
Ոչ իշխանության ժամանակ խելք հավաքեցին, ոչ ընդդիմության մեջ են պիտանի, շարունակեք քֆուր հավաքել. Սաֆարյան
Հրդեհ Արտենի գյուղում. տարհանվել են քաղաքացիներ
Վանաձոր-Ալավերդի-ՀՀ պետական սահմանի մի հատվածում ջրագիծը վթարվել է, ջուրը լցվում է ճանապարհի վրա (տեսանյութ)
ԱՄՆ-ը չի ցանկանում Իրանի հետ պատերազմ, սակայն հնարավոր բոլոր ձևերով կպաշտպանի Իսրայելին. Քիրբի
Հրդեհ Լոռու գյուղերից մեկում. այրվել է անասնագոմն ու կուտակված անասնակերը
Եթե իրավապահները չաշխատեն, իրենց մեթոդով կխոսենք հետները՝ պադեզդներում ծեծելուց մինչև զուգարանում մարդ սպանելը. Մկրտչյան
Ընթացքի մեջ են «Մերգելյան» զբոսայգու վերականգնման ու բարեկարգման աշխատանքները (տեսանյութ)
ԱՄՆ քաղաքացու նկատմամբ Պռոշյան փողոցում զինված ավազակային հարձակում կատարողը հայտնաբերվել է
Ամասիայի «Սնղ» հանդամասի գետում ավտոմեքենա է արգելափակվել
Ձերբակալվել է «Քրեակատարողական բժշկության կենտրոն»-ի բուժքույրը․ ինչ է հայտնաբերվել նրա ներքնազգեստից (լուսանկար)
Եկեղեցուն դուր չի գալիս «զուգընկեր» տերմինը՝ դրա ետևում տեսնելով նաև միասեռականներին. իրականում ում է այն վերաբերում
Տաջիկստանը վիզային ռեժիմ է սահմանել Թուրքիայի քաղաքացիների համար
Անչափելի է զգացողությունը, որն ունենում է այն մարդը, ով տալիս է այդ գումարը․ կայացել է «Իմ քայլ»-ի բարեգործական ընթրիքը
Քննչական գործողությունները կատարելուց հետո Սամվել Վարդանյանին տեղափոխելու են ՁՊՎ. Ռուբեն Մելիքյան
Կողմերը տեխնիկապես շատ մոտ են «Խաղաղության պայմանագրին», պակասում է Ադրբեջանի քաղաքական կամքը․ Գերմանիայում ՀՀ դեսպան
«Կիա»-ն բախվել է քարե պարսպին․ 32-ամյա վարորդը հիվանդանոցում է, մեքենայում գտնված վերջինիս մայրը մահացել է
Սևանից՝ Չկալովկային հարող հատվածից, 184 հատ խեցգետնաորսիչ է դուրս բերվել
Թեհրանում Իտալիայի հյուպատոսությունը ժամանակավորապես փակ կլինի
Լճկաձոր բնակավայրի սողանքային գոտում վաղը քարաթափման աշխատանքներ կիրականացվեն
Տեղի կունենա Երևանի ավագանու նիստը․ ինչ հարցեր են օրակարգում
Շղթայական ավտովթար ԱՄՆ դեսպանատան դիմաց
ՄԻՊ-ը Վեսա Հակկինենի հետ հանդիպմանն ընդգծել է բռնի տեղահանված անձանց իրավունքների երաշխավորման անհրաժեշտության մասին
Ղազախստանի նախագահը Մատենադարանին է նվիրել Ալմա-Աթիում ծնված էդուարդ Ղազարյանի քանդակներից մեկը
Թուրքիայի և ԱՄՆ-ի օդային ուժերը համատեղ զորավարժություններ են անցկացրել․ օգտագործվել են F-16 կործանիչներ
Վարչապետի որոշմամբ կստեղծվի Ֆրանկոֆոնիայի խաղերի ազգային կոմիտե․ ովքեր են կազմում
Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կկատարվի Ազատության պողոտա-Վարշավյան փողոց խաչմերուկում
ԷՖԵՍ ապահովագրական ընկերությունը 2024թ. մայիսի 29-ին կամփոփի իր գործունեության 9 ամիսը
ՀՅԴ անդամ Գագիկ Սարգսյանը կմնա կալանավորված
Լեպսը համերգի ժամանակ վերցրել և շպրտել է իրեն նկարող երկրպագուի հեռախոսը (տեսանյութ)
Մեր հանրության մեջ դեռ քիչ չեն այն լածիրակները, ովքեր սովոր չեն, որ ԱԺ պատգամավորը ավտոբուսով է երթևեկում. Խաչատրյան
Ծեծկռտուք Վրաստանի խորհրդարանում «Օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքի քննարկման ժամանակ (տեսանյութ)
Մկրտության արարողության մասնակիցները ռեստորանի հարակից տարածքում հայհոյել և փոխադարձ հարվածներ են հասցրել միմյանց
Հակոբ Ասլանյանի նկատմամբ խուլիգանական վարքագիծ դրսևորած անձը ձերբակալվել է
Ինչ-որ վարձու խառնակիչ, անհայրենիք իրեն նվիրյալ է կարծում, մեզ էլ՝ դավաճան. Ասլանյան
Գևորգ Պապոյանն Ավստրալիայի դեսպանին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ն ու դրա կարևորությունը Հայաստանի համար
3 պատերազմի մասնակից 69-ամյա մարդը նրանց ընկալմամբ «ժեխ բիձա» է․ Ալեքսանյանը՝ Ասլանյանի հետ տեղի ունեցած միջադեպի մասին
Կասկած չունեմ, որ մեր երկրների հարաբերությունները մշտապես կլինեն բարեկամական․ Տոկաևը ՀՀ նախագահին հրավիրել է Ղազախստան
Որոշները, կարծես, ձգտում են հնին` ազատությունը խառնելով ամենաթողության հետ․ Հովհաննիսյանը՝ Ասլանյանի հետ կատարվածի մասին
Միասին ընթրել են՝ օգտագործելով նաև ոգելից խմիչք, այնուհետև՝ վիճաբանել․ սպանվել է Ավանի 60-ամյա բնակիչը
