Եթե ապագա վարչապետի անունն այսօր հայտարարվի, մինչեւ ապրիլ նրան «կուտեն». Իսկանդարյան

Իշխող Հանրապետական կուսակցության առաջնորդ Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց Հայաստանի նախագահի պաշտոնում ՀՀԿ-ի թեկնածուի անունը: Այդ անձը Մեծ Բրիտանիայում ՀՀ դեսպան Արմեն Սարգսյանն է, որը հայտնի է բրիտանական կառավարական շրջանակներում եւ միջազգային խոշոր կորպորացիաների հետ իր սերտ կապերով ու բիզնես շահերով: Մարտի 2-ին Ազգային ժողովը կընտրի նոր նախագահ, որով եւ ֆորմալ առումով կավարտվի խորհրդարանական համակարգի անցման շրջափուլը: Այդ ժամանակ էլ տեղի է ունենալու նոր կառավարության ձեւավորումը եւ վարչապետի նշանակումը: Ինչո՞ւ հենց Արմեն Սարգսյանին իշխող կուսակցությունն առաջադրեց նախագահի պաշտոնում, ի՞նչ փոփոխություններ են սպասվում Հայաստանի կառավարման համակարգում մոտ ապագայում, հնարավոր են արդյո՞ք այս գործընթացում ճգնաժամեր, հեռանում է արդյո՞ք Սերժ Սարգսյանը քաղաքականությունը, թե՞ ոչ: Այս հարցերին «ՀԺ»-ի հետ զրույցում պատասխանեց Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը:

- Պարոն Իսկանդարյան, հայտնի է, որ նոր Սահմանադրությամբ Հայաստանի չորրորդ նախագահն ունենալու է հիմնականում ներկայացուցչական ֆունկցիաներ: Այնուամենայնիվ, ինչո՞ւ հենց Արմեն Սարգսյանի թեկնածությունն առաջադրեց ՀՀԿ-ն:

- Ձեր հարցի մեջ կա նաեւ պատասխանի մի մասը: Եթե նախագահն ունենալու է միայն ներկայացուցչական գործառույթներ, ապա պետք է լինի մարդ, որը կարող է այդ գործառույթներն իրականացնել: Այլ կերպ ասած, կարող է ներկայացնել Հայաստանն արտերկրում: Պարոն Սարգսյանը տարիներ շարունակ ներկայացնում է Հայաստանն արտասահմանում: Մյուս կողմից, մենք խոսում ենք շատ փորձառու մարդու մասին: Նա քաղաքականությունում եղել է ամենասկզբից, երբ ձեւավորվում էր անկախ Հայաստանի Հանրապետությունը: Բացի այդ, նա գիտնական է եւ ունի վերլուծական լուրջ կարողություններ, որը եւս կարեւոր է այդ պաշտոնը ստանձնողի համար: Տեսեք, այն, որ նա արտերկրից, այսպես ասած, դրսից է հրավիրվում, որպես նախագահի թեկնածու, Հայաստանի պարագայում այս հանգամանքն ավելի շատ դրական է ընկալվում, քան բացասական: Նույնը, եթե հիշում եք, տեղի ունեցավ Կարեն Կարապետյանի պարագայում, երբ նրան նշանակեցին վարչապետի պաշտոնում: Հաշվի առնելով, ներքին հակասությունները, համակարգից դուրս մարդիկ հաճախ ավելի ընդունելի են, քան նրանք, որ գործում են ներսում: Տվյալ պարագայում, սա առավելություն է: Իսկ վերջինը, որ կասեմ այս հարցի շուրջ, այն է, որ «պահեստայինների նստարանը» եւս շատ մեծ չէ: Արմեն Սարգսյանին վերջին մի քանի տարիների ընթացքում մի քանի անգամ նման առաջարկներ եղել են, գոնե նման լուրեր պտտվում էին:

- Արմեն Սարգսյանն ավելի շատ ընկալվում է, որպես «մարդ Արեւմուտքից» կամ «Արեւմուտքի մարդ», որն, ըստ այդմ, ավելի ջանասիրաբար է աշխատելու հենց արեւմտյան ուղղությամբ՝ ուժեղացնելով ՀՀ-ի արտաքին քաղաքականության արեւմտյան վեկտորը: Դուք կիսո՞ւմ եք այդ կարծիքը:

- Գիտեք, ես հակված չեմ նման պրիմիտիվ կերպով մեկնաբանել քաղաքական ինստիտուտների գործունեությունն ու նպատակադրումը: Նախագահն ինստիտուտ է: Անկախ նրանից, թե մարդը որտեղ է ծնվել, ինչպես է կնքվել ու ինչ լեզուների է տիրապետում, երբ նա ընտրվում է նախագահի պաշտոնում, պետք է իրականացնի իր վրա դրված պարտականությունները: Նրա հիմնական գործառույթն է լինելու արտերկրում, այդ թվում՝ Արեւմուտքում ներկայացնել երկիրը: Յուրաքանչյուր անձ, որ նշանակվում է այդ պաշտոնում, պետք է նման գործառույթներ իրականացնի: Մարդուն համարել արեւմտամետ, քանի որ նա ապրել կամ ծնվել է այս կամ այն երկրում, կարծում եմ, տվյալ պարագայում այդքան էլ ճիշտ չէ: Այնպես, ինչպես Կարեն Կարապետյանը «Ռուսաստանի մարդը» չէ, նույնպես էլ Արմեն Սարգսյանը՝ Արեւմուտքի կամ Մեծ Բրիտանիայի: Նախագահի պարտավորություններն ավելի լայն են, քան ինչ-որ մի երկրի կամ կենտրոնի հետ համագործակցությունը:

- Կոպիտ ասած, որ նա կարող է լոբբինգ անել Արեւմուտքի բիզնես կամ քաղաքական շահերը ՀՀ-ում:  Հարցի իմաստն այս էր:

- Կարծում եմ, Հայաստանի չինովնիկների գործառույթն է հենց իր երկրի շահերը լոբբինգ անել արտերկրում, ոչ թե հակառակը:

- Ճիշտ եք, այդպես պետք է լինի, սակայն որքանո՞վ է Ձեր ասածը համապատասխանում իրականությանը:

- Իրականությունն ավելի բարդ է, քանի որ, եթե որոշ կազմակերպությունների կամ կորպորացիաների շահերը համընկնում են ՀՀ շահերի հետ, ապա այդ շահերը լոբբինգ են արվում երկրի ներսում: Լինում է նաեւ հակառակը, որ այդ շահերը չեն համընկնում, ու լոբբինգը տապալվում է: Ամեն դեպքում, կոնսենսուս է ձեւավորվում, որի հիման վրա կառավարող շրջանակները որոշումներ են կայացվում:

- Արմեն Սարգսյանի թեկնածության առաջադրումը, ըստ Ձեզ, պարզություն մտցնո՞ւմ է երկրի քաղաքական կյանքում, թե՞ ոչ: Այլ կերպ ասած, Սերժ Սարգսյանը կհեռանա՞ քաղաքականությունից, թե՞ ապրիլից հետո կստանձնի վարչապետի պաշտոնը:

- Վարչապետի հարցն ինձ համար ամբողջությամբ պարզ է եւ այն կապված չէ անձերի հետ: Հակված չեմ խոսել անձերի մասին, ես հոգեբան չեմ, քաղաքագետ եմ: Հայաստանում ապրիլից հետո փոխվելու է կառավարման համակարգի կառուցվածքը: Այն դառնալու է ոչ անձնակենտրոն: Իրավիճակը, երբ կա ՀՀԿ, որն ունի առաջնորդ, մեծամասնություն ԱԺ-ում եւ ձեւավորում է կառավարություն, նշանակում վարչապետ, իրականում ամբողջությամբ տարբեր է լինելու այն մեկ կենտրոնից կառավարվող համակարգից, որն ունենք այժմ: Փոխվում է կառավարման սխեման: Այսինքն՝ այդժամ արդեն հատկապես իշխող կուսակցության ներսում պետք է մարդկանց համոզել: Նրանց չեն հրամայելու, այլ համոզելու են, որ վարվեն այս կամ այն կերպ: Այն հանգեցնելու է որոշակի վերաբաշխումների, այդ մարդկանց համոզելու համար ինչ-որ բան պետք է զիջել, որ ձեւավորվի համաձայնություն: Սա նոր իրավիճակ է, այն հանգեցնելու է անգամ իշխող կուսակցությունում խաղի կանոնների փոփոխության: Այժմ կուսակցական ֆունկցիաներն ու պատգամավորն այդքան դերակատարություն չունեն, որքան կունենան ապրիլից հետո: Համակարգը նոր ձեւով է ինստիտուցիոնալացվում, այն դառնում է ոչ անձնակենտրոն: Այս առումով սահմանադրական փոփոխությունների իմաստը հենց իշխանության փոխանցման հարցում անձնակենտրոնությունից խուսափելն է: ՀՀ-ում իշխանության փոխանցման յուրաքանչյուր էտապում քաղաքական լարվածությունների պակաս չի զգացվել՝ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանից՝ Ռոբերտ Քոչարյանին, Քոչարյանից՝ Սերժ Սարգսյանին: Մարդիկ ընկալում էին գործընթացը որպես անձի իշխանության փոփոխություն: Այսուհետ այդպես չի լինելու: Ուստի, ապրիլից հետո, ով է լինի վարչապետ, նրա ընտրությունը տեղի է ունենալու ՀՀԿ-ում առաջնորդների կոնսենսուսի պայմաններում: Սրա նպատակն է խուսափել հեղափոխություններից ու լարումներից:

 - Եթե ամեն ինչ կարգին է ու խնդիրն անձի հետ կապ չունի, ապա ինչո՞ւ է Սերժ Սարգսյանը մինչեւ օրս պահում ինտրիգը, չի հայտնում ապագա վարչապետի անունը, անգամ հրաժարվում է ասել՝ հեռանո՞ւմ է քաղաքականությունից, թե՞ մնում:

- Լավ հարց է: Բանն այն է, որ եթե այսօր հայտարարվի ապագա վարչապետի թեկնածուն, ապա մինչեւ ապրիլ ամիս այդ մարդուն «կուտեն» ուղղակի: Կսկսեն շրջանառվել կոմպրոմատները, գործի կդնեն սեւ PR-ը: Այժմ վարչապետի պաշտոնի համար դեռեւս քաստինգ է հայտարարված: Տարբեր խմբեր պայքարում են վարչապետի պաշտոնի համար: Բոլորն էլ ունեն իրենց հակառակորդները, եւ դա բնական է: Ուստի, ինտրիգը Սերժ Սարգսյանը պահելու գրեթե մինչեւ վերջին օրը: Այո, իշխանություններում կան խմբեր, որոնք հետաքրքրված են, որ այդ պաշտոնը ստանձնի Սերժ Սարգսյանը: Նրանք էլ հենց շշուկներ են տարածում, որ Սարգսյանը չի հեռանա: Կարեն Կարապետյանի կողմնակիցները հակառակ շշուկներ են տարածում եւ այլն: Այժմ երկու հնարավոր տարբերակ կա: Կամ հենց ինքը՝ Սերժ Սարգսյանը, դեռեւս չգիտի, թե ինչ որոշումը է լինելու վարչապետի անձի հետ կապված, կամ եթե գիտի, ապա այլ մարդ դրա մասին տեղյակ չէ: Եթե անգամ տեղյակ են մի քանիսը, ապա ես նրանց սեղանների տակ չեմ նստում, չեմ գաղտնալսում, որպեսզի իմանամ այդ տեղեկությունը: 

- Քաստինգում կա ժյուրի, որի ղեկավարը տվյալ պարագայում Սերժ Սարգսյանն է: Կարող է լինել այնպես, որ ժյուրիի ղեկավարն ինքն իրեն ընտրի վարչապետ:

- Քաստինգը քաղաքական է, ուստի այստեղ ժյուրին ու մասնակիցը երբեմն համընկնում են: Հնարավոր են տարբեր սցենարներ: Սակայն սա կարեւոր չէ: Կարեւոր է այն, որ համակարգն է այլ կերպ աշխատելու:

- Համակարգը Սերժ Սարգսյանի գլխավորությամբ, եւ առանց Սերժ Սարգսյանի, տարբեր կարող է լինել կամ տարբեր կերպ գործել:

- Ոչ, համամիտ չեմ: Չգիտեմ՝ ինչ դերակատարություն կունենա Սերժ Սարգսյանը 10-20 տարի հետո, ինչ կլինի այդ ժամանակ, բայց կարեւոր է այն, որ համակարգն այլ կլինի ու այլ կերպ կգործի: Մոլդովայում ժամանակին Սնեգուրի ու Լուչինսկիի շահերի արդյունքում երկիրը դարձավ խորհրդարանական: Այժմ նրանք երկուսն էլ որպես ակտուալ քաղաքական գործիչներ չկան, սակայն կա Մոլդովայի խորհրդարանական քաղաքական համակարգն իր խնդիրներով: Նույն Ղրղըզստանում Ակաեւի հեռացումը եւ խորհրդարանական համակարգի ձեւավորումը հետաքրքիր է այժմ միայն պատմաբաններին: Սակայն այդ համակարգը կա, գործում է, ունի իր թերությունները: Հայաստանում էլ այդպես է: Ժամանակին ՀՀ առաջին Սահմանադրությունը 1996 թ. գրվեց այնպես, որ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը մնա իշխանության եւ նախագահության երկրորդ ժամկետը հասցնի իր ավարտին: Ստացվե՞ց դա, իհարկե՝ ոչ: Այնուհետեւ Սահմանադրությունը փոփոխվեց 2005 թ.-ին այնպես, որ Քոչարյանն իշխանության որոշակի կառուցվածքային փոփոխության պայմաններում երկրորդ նախագահական ժամկետից հետո շարունակի փաստացի իշխել: Ո՞ւր է այժմ Քոչարյանը:

Տպել
4603 դիտում

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա