ՏՄՊՊՀ-ն բացառում է չարաշահումները բենզինի եւ դիզելային վառելանյութի շուկաներում

Ի պատասխան վերջին օրերին սեղմված բնական գազի, դիզելային վառելանյութի եւ բենզինի գնային բարձրացումների վերաբերյալ ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների կենտրոնի կողմից իրականացված ուսումնասիրությունների` ՀՀ տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովը պարզաբանում է տարածել, որում, մասնավորապես, նշված է.

«ՀՀ հարկային օրենսգրքով, որը ուժի մեջ է մտել 2018 թվականի հունվարի 1-ից, սահմանվել է դիզելային վառելանյութի ակցիզային հարկի նվազեցում՝ մասնավորապես նախկին օրենսդրությամբ 1 տոննա դիզելային վառելանյութի համար վճարվում էր 10% ակցիզային հարկ, բայց ոչ պակաս, քան 1 տոննայի համար 35 000 դրամ, իսկ գործող նոր օրենսդրությամբ 1 տոննա դիզելային վառելանյութի համար սահմանված է 13 000 դրամ ակցիզային հարկ՝ հետեւաբար 1 տոննա դիզելային վառելանյութի համար ակցիզային հարկի գումարը նվազել է առնվազն 22 000 դրամով:

Սակայն դիզելային վառելանյութի 1 տոննայի համար ակցիզային հարկի 22 000 դրամով նվազեցումը չի ենթադրում, որ 1 լիտր դիզելային վառելանյութի վաճառքի գինը կնվազի 22 դրամով, քանի որ որոշ տնտեսագետներ եւ վերլուծաբաններ հաշվի չեն առել բենզինի եւ դիզելային վառելանյութի խտության գործակիցը: Այսպես. դիզելային վառելանյութի եւ բենզինի ձեռքբերումները, փոխադրումը, հարկերի հաշվարկը իրականացվում է տոննայով, իսկ մանրածախ շուկայում այն վաճառվում է լիտրով՝ հետեւաբար ճշգրիտ հաշվարկներ իրականացնելու համար անհրաժեշտ է տոննայից կամ կիլոգրամից անցում կատարել լիտրի: 1տոննա բենզինը համարժեք է 1320-1335 լիտրի, 1 տոննա դիզելային վառելանյութը համարժեք է 1195-1210 լիտրի: Հետեւաբար, 1 լիտր դիզելային վառելանյութի մասով ակցիզային հարկի նվազեցումը 22 դրամի փոխարեն կազմում է շուրջ 18 դրամ (22 000/1 200):

Մյուս կողմից անհրաժեշտ է հաշվի առնել այն խիստ կարեւոր փաստը, որ մինչեւ 2018 թվականի հունվարի 1-ը դիզելային վառելանյութի ներմուծումը եւ իրացումը ԱԱՀ-ով չի հարկվել, իսկ դրանից հետո, ՀՀ նոր հարկային օրենսգրքով սահմանված փոփոխություններով պայմանավորված, դիզելի ներմուծումը եւ իրացումը հարկվում է ԱԱՀ-ով: Եթե այս ապրանքատեսակի վաճառքի նախկին գինը կազմում էր 380-390 դրամ, որից 18 դրամի չափով նվազեցվում է ակցիզային հարկը, այսինքն՝ կազմում է մոտ 372 դրամ (390-18), ապա ձեւավորված նոր գնին նաեւ պետք է ավելացնել ԱԱՀ՝ 20%-ի չափով, որի արդյունքում կստացվի մոտ 446 դրամ (372+20%):

Հանձնաժողովի կողմից մշտապես կատարվող ուսումնասիրությունների արդյունքները փաստում են, որ բացի վերոնշյալ գործոններից, դիզելային վառելանյութի եւ բենզինի գնագոյացման վրա ազդում են նաեւ արտարժույթի փոխարժեքի տատանումները, ձեռքբերման գների եւ տեղափոխման գների փոփոխությունները: Հանձնաժողովի կողմից բենզինի եւ դիզելային վառելանյութի շուկաներում իրականացված ուսումնասիրություններով ոլորտում գործունեություն իրականացնող տնտեսվարող սուբյեկտների միջեւ հակամրցակցային համաձայնության դեպքեր չեն բացահայտվել:

Բենզինի եւ դիզելային վառելանյութի շուկայում ներկայումս գործունեություն են իրականացնում «Ֆլեշ» ՍՊԸ, «Սի ՓԻ ԷՍ Օիլ Քորփորեյշն» ՍՊԸ եւ «Մաքս Պետրոլ» ՓԲ ընկերությունները: Նշյալ ընկերությունները բենզինի եւ դիզելային վառելանյութի ձեռք են բերում ՌԴ-ից, (հիմնականում «Ռոսնեֆտ» եւ «Լուկօիլ» ընկերություններից), Բուլղարիայից եւ Թուրքմենստանից, այսինքն՝ ներկրման երկրների աշխարհագրությունը հիմնականում նույնն է»:

Երեւան քաղաքում գործող բենզալցակայանների մեծ մասը պատկանում է «Ֆլեշ» եւ «Սի Փի Էս» ընկերություններին՝ հետեւաբար նույն երկրից, նույն մատակարարներից եւ մոտավորապես համադրելի ծախսեր իրականացնող ընկերությունների բենզալցակայաններում հեղուկ վառելիքի սակագինը թանկանում է համադրելի ժամանակահատվածներում: Մյուս կողմից մայրաքաղաքում գործունեություն իրականացնող այլ բենզալցակայանները բենզինը եւ դիզելային վառելանյութը ձեռք են բերում հիմնականում վերոնշյալ երկու ընկերություններից եւ գործում են տվյալ ընկերությունների առեւտրային նշանի ներքո: Հարկ է նաեւ նշել, որ մայրաքաղաքում առկա են որոշ բենզալցակայաններ, որոնք բենզինը եւ դիզելային վառելիքը գերիշխող ընկերությունների կողմից իրացվող գնից ավելի թանկ կամ ավելի էժան գնով են վաճառք իրականացնում: Մարզերում պատկերը այլ է. որոշ մարզերում գները համապատասխանում են Երեւան քաղաքի գներին, որոշ մարզերում էլ գինը թանկ է՝ հաշվի առնելով առաքման ծախսերը: Հետեւաբար այն պնդումը, որ բոլոր բենզալցակայաններում բենզինի եւ դիզելային վառելանյութի վաճառքի գները նույնն են եւ այստեղ հակամրցակցային համաձայնության տարրեր կան, հիմնավորված չեն եւ չեն համապատասխանում իրականությանը:

Միաժամանակ, ՀՀ Մրցակցային մարմինը պատրաստակամ է բաց եւ թափանցիկ համագործակցության բոլոր այն շահագրգիռ կողմերի հետ, ովքեր ունեն կոնկրետ փաստեր՝ մրցակցային չարաշահումների վերաբերյալ»:

Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ Սերժ Սարգսյանը հունվարի 10-ին, խորհրդակցություն էր անցկացրել` հանրապետությունում առանձին ապրանքատեսակների գների բարձրացման եւ դրա հետեւանքների հնարավոր մեղմմանն ուղղված լուծումների քննարկման նպատակով: 

Խորհրդակցությանը մասնակցել են պատասխանատու գերատեսչություններն ու անձինք: Սարգսյանը հանձնարարականներ էր տվել՝ հանրությանը հստակ պարզաբանելու համար այս կամ այն ապրանքատեսակի թանկացման պատճառների մասին, ՏՄՊՊՀ-ին պատվիրել  ուսումնասիրել հատկապես հացահատիկի ու ալյուրի շուկաներում գնագոյացումը, ներկայացնել պատճառներն ու առաջարկությունները:

Քիչ ուշ ՏՄՊՊՀ-ն տեղեկացրել է, որ արդեն իսկ սկսվել են հիշյալ շուկաներում ուսումնասիրություններ կատարել՝ գնաճի հետ կապված;

Մեր նախորդ հրապարակումներում մի քանի անգամ ներկայացրել ենք շուկայում առկա թանկացումներին հացի, մսամթերքի, ծխախոտի ու խմիչքների շուկաներում:

Իսկ հունվարի 19-ին՝ ժամը 17․00-ին, ԵԼՔ դաշինքը բոլորին հրավիրում է երթի՝ ընդդեմ թանկացումների: