Մի կաթիլ պարզ ջուր պղտոր օվկիանոսում. ի՞նչ կտա գյուղացուն կառավարության սուբսիդավորումը

Երեկ կառավարության նիստի ժամանակ ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը մի քանի նախադասությամբ ամփոփ նկարագրեց, թե գյուղատնտեսության ոլորտում որն է կառավարության վարած քաղաքականությունը:

«Եվս մեկ անգամ ուզում եմ բոլորի ուշադրությունը հրավիրել գյուղատնտեսության ոլորտում մեր վարած քաղաքականության վրա: Ուղղակի արձանագրենք ինչ ենք անում՝ գյուղտեխնիկայի տրամադրման վարկի տոկոսը սուբսիդավորում ենք, որ օգտատերը վճարի ընդամենը 2 տոկոս, կաթիլային համակարգ դնողը՝ վճարում է ընդամենը 2 տոկոս, ինտենսիվ այգի կազմողը վճարում է վարկի ընդամենը 5 տոկոսը, հակակարկտային ցանց օգտագործողը՝ 2 տոկոս: Այս գործիքակազմով մենք տրամադրվող վարկի շեմը բարձրացնում ենք մինչեւ 10 միլիոն՝ տալիս ենք 5 տոկոսով, իսկ սահմանամերձ գյուղերում եւ կոոպերատիվներին՝ 3 տոկոսով: Մենք համոզված ենք, որ գյուղատնտեսությունը կարող է լինել ժամանակակից, շահութաբեր, լավ բիզնես: Մենք սրանով ուզում ենք զարկ տալ, որպեսզի այս ալիքը բարձրանա, հաջող օրինակներ առաջանան, հետագայում իրենք, արդեն շուկայի պահանջարկից եւ առաջարկից ելնելով, կարող են ինքնուրույն առաջ շարժվել»,- երեկ կառավարության նիստում հայտարարեց վարչապետը:

Առաջին հայացքից ամեն ինչ նորմալ է: Նույնիսկ՝ շատ լավ: Որպեսզի լավ բերք ստանաս, անպայման պետք է ունենաս կաթիլային ոռոգում: 21-րդ դարում դա այլեւս չի քննարկվում: Ուզում ես ունենալ կաթիլային ոռոգո՞ւմ, խնդրեմ՝ կառավարությունը սուբսիդավորում է վարկի տոկոսները, եւ վարկը ստանում ես 2 տոկոսով: Ու վե՞րջ, բոլոր հարցերը լուծվեցի՞ն: Տեսականորեն այո, գործնականում ոչ այնքան:

Վերցնենք ամենատարածված բանջարեղենի՝ լոլիկի մշակությունը: Մեկ հեկտար լոլիկի դաշտում  կաթիլային ոռոգման համակարգ ներդնելու ընդհանուր ծախսը կազմում է մոտ 2.7-3 միլիոն դրամ: Մեկ հեկտարից Հայաստանում հավաքվում է միջինը 27-35 տոննա լոլիկ: Լոլիկի մեծածավալ իրացման գինը, այսինքն մթերման գինը կարող է առավելագույնը հասնել 50-60 դրամի: Այսինքն, մեկ հեկտարից ստացված բերքից ընդհանուր հասույթը կկազմի լավագույն դեպքում 2 միլիոն դրամ: Դա նշանակում է, որ առաջին տարում կաթիլային համակարգ ներդրած գյուղացին իր ստացած հասույթից պետք է փակի բոլոր այն ծախսերը որոնք անում էր մինչեւ կաթիլային ոռոգման համակարգ ներդնելը (հողային աշխատանքներ, գյուղտեխնիկայի ծախսեր, բուժումներ, պարարտացումներ...), ու դրան գումարի նաեւ կաթիլային ոռոգման համակարգի համար վերցրած վարկի մի ինչ- որ մասի մարումը: Ամենապարզ հաշվարկը ցույց է տալիս, որ մեկ հեկտարի հաշվով գյուղացու մաքուր եկամուտը չի կարող անցնել 600-700 հազար դրամը: Այդ գումարը բաժանում ենք 12 ամսվա, ու կստացվի, որ կաթիլային համակարգով լոլիկ մշակող գյուղացին ամսական իր աշխատանքի դիմաց կստանա 50-55 հազար դրամ: Երկու հեկտար ունենալու դեպքում՝ 100 հազար դրամ, 3 հեկտար ունենալու դեպքում՝ 150 հազար դրամ...: Արդյո՞ք ամսական 150 կամ նույնիսկ 200 հազար դրամը մոտիվացիա է կաթիլային ոռոգմամբ լոլիկ աճեցնելու ու խոպան չգնալու համար: Թերեւս ոչ այնքան: Որպեսզի լոլիկի արտադրությունը լինի բիզնես, գյուղացուն դրդի անընդհատ զարգացնելու ու արդիականացնելու, պետք են մեծ հողատարածքներ, որոնք հագեցված են կաթիլային համակարգով: Իսկ դա մեծ ներդրումներ է պահանջում: Հակակարկտային ցանցերի հաշվարկները ավելի դաժան են: 

Ճիշտ նույնն է հաշվարկը վարունգի, դեղձի, ծիրանի համար: Ըստ էության՝ ոչ մի տարբերություն: Այլ կերպ ասած, կաթիլային ոռոգման համար պահանջվող վարկի արդյունավետությունը կախված է նրանից, թե որքանով է մեծ հողատարածքը: Մեծ հողատարածքների դեպքում ծախսերը լրիվ արդարացված են, եւ հողագործությունը դառնում է եկամտաբեր բիզնես: Այնպես չէ, որ այսօր Հայաստանում չկան խոշոր հողատերեր: Կան: Նրանք աղքատ չեն, կաթիլային համակարգ ներդնելու համար էժան վարկի կարիք, մեղմ ասած, չունեն: Բայց կաթիլային համակարգ համառորեն չեն ներդնում: Ինչո՞ւ: Չգիտե՞ն որ դրա արդյունավետությունը բարձր է: Իհարկե գիտեն: Բայց ամբողջ խնդիրն այն է, որ նրանցից շատ շատերի համար իրենց  հողատարածքները եկամտի միակ աղբյուրը չեն: Նրանք իրենց ունեցած պաշտոնում մի խոշոր «գործարք» կանեն ու այնքան եկամուտ կստանան, որ մի 20 տարի այդ հողատարածքից չէին ստանա: Իսկ դա նշանակում է որ  Հայաստանում հարյուր հազարավոր հեկտար հողատարածքներ գտնվում են ոչ արդյունավետ սեփականատերերի ձեռքում եւ հանդիսանում են «քնած» կապիտալ: Գյուղատնտեսական ժամանակակից տեխնոլոգիաներ ներդնելու համար վարկային բարենպաստ պայմաններ ստեղծելը անհրաժեշտ, բայց ամենեւին ոչ բավարար պայման է գյուղատնտեսության զարգացման համար: Դա մի կաթիլ է միայն: Զուգահեռ պետք է ստեղծվեն մեխանիզմներ, որոնց շնորհիվ հողը կանցնի արդյունավետ սեփականատիրոջ: Օրինակ, չմշակվող կամ անարդյունավետ օգտագործվող հողատարածքների սեփականատերերին կարելի է հարկել լրացուցիչ՝ շատ բարձր հարկով: Ու այդ դեպքում սեփականատերը կամ ստիպված կլինի արդյունավետ մշակել հողը, կամ օտարել այն: Իսկ օրինակ մեկ հա-ից բարձր բերքատվություն ապահովող սեփականատիրոջը ընդհանրապես ազատել հողի հարկից:

Սա, իհարկե, կոշտ ու ոչ պոպուլյար քայլ է, սակայն առանց նմանատիպ մեխանիզմների Հայաստանում գյուղատնտեսությունը կշարունակի մնալ միջնադարյան մակարդակում:

Տպել
17608 դիտում

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան