Վարչապետի անհասանելի «վերջնանպատակը»

 

«Ապագային ուղղված մեր վերջնանպատակն է ունենալ անկախ, անվտանգ, արդար եւ խելացի Հայաստան»,- օրերս Հայաստանի եւ Համաշխարհային բանկի գործընկերության 25- ամյակին նվիրված համաժողում ունեցած ելույթում հայտարարեց ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը:

Այնպես ստացվեց, որ այդ ելույթը վարչապետը ունեցավ իր պաշտոնավարման մեկ տարին լրանալու օրերին: Առաջին անգամ չէ, որ Կարապետյանը հայտարարում է այդ «վերջնանպատակի» մասին: Բայց արդեն մեկ տարի է այնքան էլ հասկանալի չէ, թե որոնք են այն քայլերը, որոնցով Հայաստանը պետք է գա այդ «վերջնանպատակին»:

«Մեր ապագան կառուցելու, մեր անվտանգությունն ապահովելու համար անհրաժեշտ է ունենալ զարգացած, մրցունակ եւ նորարար տնտեսություն»,- նույն ելույթում ասաց Կարեն Կարապետյանը:

Այն, որ զարգացած, մրցունակ եւ նորարար տնտեսությունը մեր անվտանգության կարեւորագույն երաշխիքներից է, 100 տոկոսանոց ճշմարտություն է: Խնդիրն այն է, թե ինչ է պետք անել այդպիսի տնտեսություն ունենալու համար:

Ըստ Կարապետյանի՝ պետք է անել հետեւյալը: «21-րդ դարի այսպիսի տնտեսությունը պետք է զարգանա շնորհիվ դինամիկ թվայնացման, միջավայրին անընդհատ խելացի կերպով ադապտացվելով: Դա հնարավոր կլինի միայն ժամանակակից, գլոբալ առումով մրցունակ, բարձր որակավորում ունեցող, մոտիվացված աշխատուժի առկայության դեպքում: Ապագա Հայաստանի հիմքը պետք է դրվի հենց դպրոցից եւ շարունակվի անընդհատ»,- ասաց նա: Այս մտքերը նույնպես առաջին անգամ չէ, որ բարձրաձայնում է: Ու հենց այս մի քանի նախադասությունից պարզ է դառնում, որ նրա նշած «վերջնանպատակը» անհասանելի է մեզ համար:

Ի՞նչ ասել է մրցունակ տնտեսություն: Դա այն տնտեսությունն է, որի թողարկած ապրանքներն ու ծառայությունները էժան են ու որակյալ, այսինքն՝ մրցունակ են համաշխարհային շուկայում: Կարեն Կարապետյանը համոզված է, որ Հայաստանում կարող է չլինել ներքին մրցակցություն, բայց տնտեսությունը կարող է լինել մրցունակ: Այսինքն, իշխանությունը բոլոր եկամտաբեր ոլորտները քվոտաներով բաժանում է մի խումբ օլիգարխների միջեւ, տնտեսության այդ ոլորտները մոնոպոլիզացնում է ու օլիգոպոլացնում, իսկ մեծ ներդրումներ պահանջող, ժամանակակից ու թանկ տեխնոլոգիաներ ներդնելու, բարձր ինտելեկտուալ աշխատուժի կարիք ունեցող ոլորտները ազատ է թողնում այն հույսով, որ հեսա ներդրումները կգան, միանգամից գերժամանակակից հսկայական արդյունաբերական համալիրներ կկառուցվեն ու կսկսենք միլիարդավոր դոլարների գերտեխնոլոգիական ապրանքներ արտադրել ու արտահանել:

Հույսերը չեն արդարանում տարիներ շարունակ, ներդրումները ուղղվում են հիմնականում հանքարդյունաբերության ոլորտ, որը գրավիչ է նույնիսկ քաղաքացիական պերմանենտ պատերազմների մեջ ապրող աֆրիկյան ու լատինաամերիկյան երկրներում: Ու ստացվում է այնպես, որ երկրի ներդրումային ռեսուրսը կենտրոնացած է մոնոպոլիաների ու օլիգոպոլիաների մոտ, եւ դրանք ներդրվում են միայն հենց այդ կլանների վերահսկողության տակ գտնվող ոլորտներում: Իսկ այն նորարարական, բարձր տեխնոլոգիական ոլորտները, որոնց զարգացումը պետք է սկսվի փոքր մասշտաբների, բայց զգալի ներդրումներ պահանջող արտադրությունների կազմակերպման շնորհիվ, մնում են ներդրումների կարոտ: Ու սա մի անանցանելի պատ է, որը հնարավոր չի լինում հաղթահարել տարիներ շարունակ:

Ի՞նչը կարող է քանդել այդ պատը: Միայն ու միայն մրցակցությունը: Իրական, դաժան եւ իշխանության կողմից խստորեն պաշտպանվող տնտեսական մրցակցությունը: Միայն այդպիսի մրցակցության արդյունքում արհեստականորեն օլիգոպոլացված ոլորտներում կհայտնվեն գործարարներ, որոնք մրցունակ են ոչ թե իշխանության կողմից իրենց նվիրած քվոտաների, այլ ագրեսիվ, գրագետ ու արհեստավարժ մենեջմենտի շնորհիվ: Միայն այդ դեպքում տնտեսության մեջ պահանջարկ կառաջանա «բարձր որակավորում ունեցող, մոտիվացված աշխատուժի» նկատմամբ: Միայն այդ դեպքում ներկայումս օլիգոպոլացված ոլորտների ձեռնարկությունները կարող են արդիականանալ ու մրցունակ արտադրանք թողարկել: Հակառակ դեպքում Հայաստանում գործող շաքար ու ալյուր արտադրող գործարանները չեն կարող այնպիսի արտադրանք թողարկել, որը կարտահանվի: Հենց հիմա էլ դրանք աշխատում են միայն ներքին շուկայի վրա եւ շահութաբեր են միայն այն պատճառով, որ այլ տնտեսվարողներ այդ շուկաներում ուղղակի չկան:  Իսկ այս իրավիճակը անցած մեկ տարում փոխել Կարեն Կարապետյանին չի հաջողվել:

«Ապագա Հայաստանի հիմքը պետք է դրվի հենց դպրոցից»,- արտահայտությունը, որը նույնպես 100 տոկոսանոց ճշմարտություն է, ապագայի նշված տեսլականը ընդհանրապես դարձնում է ֆանտաստիկա: Այդ ո՞ր դպրոցներում պետք է դրվի «Ապագա Հայաստանի» հիմքը: Մեր այն դպրոցներում, որտեղ տնօրենների պաշտոնները բաժանում է ՀՀԿ-ն եւ որտեղ նշանակումը կախված է ոչ թե մասնագիտական ունակություններից, այլ ընտրությունների ժամանակ ընտրազանգվածը մոբիլիզացնելու շուստրիությունից: Այս իրավիճակն էլ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը փոխել չի կարողացել: Իրավիճակի զավեշտն այն է, որ «մոբիլիզացնող» տնօրեններն ու Կարեն Կարապետյանը մասնավորապես այս տարվա գարնանը նույն գործն էին անում, նույն թիմում: Ոչ գործնականում, ոչ տեսականորեն, ոչ էլ ամենագեղեցիկ երազներում, նմանատիպ դպրոցները չեն կարող «Ապագա Հայաստանի հիմքը» դնել: Դրանք կարող են դնել միայն այնպիսի Հայաստանի հիմք, որը կա այսօր: Այնպիսի Հայաստանի, որտեղ հերոսի կերպարը թաղային հեղինակությունն է, «տուն պահող» կաշառակեր պաշտոնյան, կիսագրագետ օլիգարխը...: Իսկ այդպիսի Հայաստանը նույնիսկ ամենամեծ ցանկության դեպքում «անկախ, անվտանգ, արդար եւ խելացի» համարել հնարավոր չէ: Ոչ մի կերպ հնարավոր չէ:

Տպել
4425 դիտում

Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին

Արաբկիրում կառուցապատող ընկերությունը հարկեր չվճարելու նպատակով պայմանագրերում պակաս է նշել բնակարանների իրական արժեքը

Սպառնացել է վնասել մեքենան, ավելի ուշ կրակել է ավտոտեխսպասարկման կետի ուղղությամբ․ 32-ամյա տղամարդը կալանավորվել է

Ռուբլին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 29-ին

Հայաստանն ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության հետ անվտանգային հարցեր չի քննարկելու. Ստանո

Ինչո՞ւ ադրբեջանական լրատվամիջոցը չի հրապարակել Արայիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցը

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ