Միեւնույն է՝ ձնագունդը գլորվում է. զեղումներ պուտինյան թեմաներով

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի մայիսի 22-ի համարում

Երեկ Մատենադարանի մոտ ընդդիմության հրավիրած հերթական հանրահավաքի ներկաների թվից կարելի է արձանագրել, որ ինչպիսի գործողություններ էլ որ իրականացնում են իշխանությունները, որքան էլ որ զանգվածային են ձերբակալությունները, որքան էլ ամուր են փակվում Երեւան եկող ավտոմայրուղիները, միեւնույն է՝ ընդդիմության հրավիրած հանրահավաքներին մասնակցում է 10 հազարից ավելի մարդ: Եւ այս դեպքում հազար մարդ ավել կամ պակասը որեւէ էական դեր չի խաղում հանրահավաքի հաջող ընթացքի վրա: Չնայած մայիսի 14-ին հայտարարվել էր, որ մայիսի 21-ին հանրահավաքը շարունակվելու է դեպի Բաղրամյան պողոտա երթով, սակայն երեկվա հանրահավաքում եւս որոշվեց վճռական գործողությունները հետաձգել երկու շաբաթով՝ մինչեւ հունիսի 4-ը:

Հանրահավաքը վարող Ալբերտ Բազեյանը դա բացատրեց նրանով, որ մայիսի 25-ին վերջին զանգն է, մայիսի 26-ին՝ Սարդարապատի, 27-ին՝ Բաշ-Ապարանի հերոսամարտերի, 28-ին՝ Անկախության տարեդարձերը: Իսկ մինչ հաջորդ հանրահավաքը, ընդդիմության ներկայացուցիչները հանդիպումներ կկազմակերպեն մարզերում՝ պահանջելով նաեւ, որ ազատ արձակվեն բոլոր քաղբանտարկյալները: Այդ ընթացքում կազատվեն 10 օրյա վարչական կալանքի ենթարկված ընդդիմության ակտիվիստները: Պետք է նկատի ունենալ, որ հանրահավաքի ավարտին Ալբերտ Բազեյանը հստակ խոստացավ, որ հունիսի 4-ից ընդդիմությունն սկսելու է շարունակական բողոքի ակցիաներ՝ չընդհատվող հանրահավաքներ, երթեր, ցույցեր, նստացույցեր:

Իսկ երեկվա հանրահավաքի հիմնական թեման աշխարհաքաղաքական էր, եւ ելույթ ունեցողների գրեթե մեծ մասն անդրադառնում էր այն հարցին, թե արդյո՞ք Ռոբերտ Քոչարյանն իրոք ունի Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի աջակցությունը, այդ աջակցությունը կօգնի՞ նրան պահելու իշխանությունը, թե՞ ընդհակառակը՝ կաշխատի ի վնաս նրա: Մասնավորապես իր պրոռուսական հայացքներով հայտնի դեմոկրատական կուսակցության ղեկավար Արամ Գասպարի Սարգսյանը երեկ արդեն խիստ քննադատաբար էր մոտենում Հայաստանի ինքնիշխանությունը զոհելու միջոցով սեփական իշխանությունը պահելու Ռոբերտ Քոչարյանի ճիգերին, եւ նույնիսկ կասկածի տակ առավ ռուսական աջակցության արդյունավետությունը. «Եթե կարծում է, որ Պուտինն իրեն պետք է պաշտպանի, ապա թող հիշի Աջարիայի օրինակը»:

Սակայն պարոն Սարգսյանը, այնուամենայնիվ, փորձեց իր պաշտպանության տակ վերցնել ՌԴ նախագահին՝ կասկած հայտնելով, որ նա կարող էր պաշտպանել Ռոբերտ Քոչարյանին. «Ես համոզված եմ, որ նա Պուտինին անհարմար վիճակի մեջ դրեց երեկվա իր հայտարարությամբ: Որովհետեւ ես չափազանց լուրջ եմ վերաբերվում Վլադիմիր Պուտինին, որ ենթադրեմ, թե նա կարող էր Ռոբերտ Քոչարյանին ասել, որ լավ չես աշխատում, բայց գնա աշխատի, մինչեւ ժամանակը կգա՝ կասեմ»: Գրեթե նմանատիպ կարծիք արտահայտեց ՀԿԿ առաջին քարտուղար Ռուբեն Թովմասյանը, որը, պատասխանելով մեր այն հարցին, թե որքանով կօգնի Պուտինի աջակցությունը Քոչարյանին, ասաց. «Ես չեմ հավատում, որ նա կարող էր աջակցել ժողովրդի կողմից մերժված մարդուն»:

Իսկ «Ազգային միաբանություն» կուսակցության նախագահ Արտաշես Գեղամյանը ուղղակի հանրահավաքում ռուսերեն ճառ արտասանեց ուղղված Վլադիմիր Պուտինին, որում բացատրում էր, որ Ռոբերտ Քոչարյանը վարում է հակառուսական քաղաքականություն, որի արդյունքում թշնամանում են հայ եւ ռուս ժողովուրդները: Պարոն Գեղամյանը հիշեցրեց նաեւ Գենադի Սելեզնյովի 1999 թվականին ասված այն խոսքերը, որ հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության արդյունքում սպանվեցին բացառապես Ռուսաստանի բարեկամ քաղաքական գործիչները: Իսկ մեզ հետ զրույցում պարոն Գեղամյանը ասաց. «Ես ողջունում եմ այն փաստը, որ Պուտինը աջակցել է Քոչարյանին, որովհետեւ ընդդիմության համար այլեւս պարզ է, թե իշխանափոխությունից հետո ուր է փախչելու Քոչարյանը»:

«Հանրապետություն» կուսակցության առաջնորդ Արամ Սարգսյանը եւս մեզ հետ զրույցում ողջունեց այն իրողությունը, որ Պուտինը աջակցում է Քոչարյանին, բայց՝ մի փոքր այլ պատճառաբանությամբ. «Շեւարդնաձեի եւ Աբաշիձեի օրինակը ցույց է տալիս, որ Պուտինը ում աջակցում է՝ նրանք առնվազն մեկ-երկու ամիս հետո հեռացվում են իշխանությունից»: Ավելին, հանրահավաքում ունեցած իր ելույթում Արամ Սարգսյանը, ի հակադրություն Պուտինի աջակցության, հիշեցրեց, որ փոխվել է այլ երկրների եւ միջազգային կազմակերպությունների դիրքորոշումը: Մասնավորապես, պարոն Սարգսյանն ընթերցեց մայիսի 18-ին ԱՄՆ պետքարտուղարության ընդունած զեկույցի այն հատվածը, որտեղ կասկածի էին ենթարկվում 2003 թվականի նախագահական ընտրությունների արդյունքները:

Նաեւ զուգահեռներ անցկացրեց 2003 եւ 2004 թվականների ԵԽ դիրքորոշումներում եղած տարբերությունների մեջ՝ ցույց տալով, որ եվրոպական երկրները եւս փոխել են իրենց վերաբերմունքը Քոչարյանի իշխանության նկատմամբ՝ նրա իշխանությունը համարելով այլեւս անօրինական: «Ես վստահ եմ, որ օտարերկրյա ղեկավարները գիտեն, թե ինչ է ուզում ընդդիմությունը»,-հայտարարեց պարոն Սարգսյանը, իսկ ավելի ուշ այն երկրների նախագահների համար, ովքեր դա չեն հասկացել (նկատի ունենալով, թերեւս, Վլադիմիր Պուտինին) հայտարարեց, թե ընդդիմությունը ցանկանում է, որ հարգվեն գործող Սահմանադրության նորմերը: 

Ավետիս Բաբաջանյան