ԵԱՏՄ ձեւավորում է միասնական գազային շուկա. Ինչպե՞ս է վաճառվելու գազը

Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի նավթի եւ գազի հարցերով խորհրդատվական կոմիտեն վերջերս հաստատեց ԵԱՏՄ տարածքում ընդհանուր գազային շուկայի ձեւավորման ծրագիրը: Այն ինչ վրաբերում է գազի շուկային, արտահանմանը, տարանցման կամ ներկրման խնդիրներին շատ զգայուն է ընկալվում «կապույտ վառելիքից» բավականին մեծ կախվածություն ունեցող Հայաստանում: Ուստի, հարց է առաջանում՝ ինչ է նշանակում միասնական գազային շուկա ասվածը հատկապես Հայատանի, Բելառուսի եւ Ղրղզստանի, այն է՝ ԵԱՏՄ անդամ այն պետությունների համար, որոնք հանդիսանում են գազի ներկրող: Արդյոք ձեւավորվելու է գնագոյացման, գազի եւ տարանցման սակագների սահմանման մեկ համակարգ: Ու ամենակարեւորը, միասնական շուկայում գազը վաճառվելու է դոլարով, ինչպես հիմա, թե ազգային արժույթներով, կամ գոնե միայն ռուբլով:

Փորձագետների կարծիքով, եթե այս հարցերին բավարարող պատասխան է տալու միասնական գազային շուկայի ձեւավորումը, ապա այն միանշանակ դրական նախաձեռնություն է հատկապես գազ ներկրող ԵԱՏՄ պետությունների համար: Սակայն հաշվի առնելով այն, թե գազի եւ նավթի միջազգային գների կտրուկ անկումից հետո, ինչպիսի բարդ վիճակում են հայտնվել Ռուսաստանն եւ Ղազախստանը, ապա փորձագետների մի մասը կասկածում է, որ առաջիկայում հնարավոր կլինի հասնել միության շրջանակներում գազի գնի ռոբլիով գոյացման, սահմանման եւ արտահանման հեռանկարին: «Հայաստանի տնտեսության կախվածությունը գազից բավականին մեծ է: Հայաստանում էլեկտարէներգիայի գեներացման 40 տոկոսն ապահովում են ՋԵԿ-երը, որոնք աշխատում են հենց գազով: Այս ուղղությունը գնալով զարգանում է երկրում, նշանակում է մեծանալու է նաեւ գազի կարեւորությունը», - նշում է էներգետիայի հարցերով փորձագետ Վահե Դավթյանը՝ հավելելով, որ ԵԱՏՄ-ի գազի շուկայի միասնական վերազգային մեխանիզմենրի ներդրումը միայն կուժեղացնի ներկրող անդամ-պետությունների էներգետիկ անվտանգության երաշխիքները:

Էներգետիայի հարցերով մեկ այլ փորձագետ Արմեն Մանվելյանի կարծիքով, միասնական գազային շուկայի ձեւավորումը գլոբալ խնդիր է լուծում նույն Ռուսաստանի համար, քանի որ այժմ գազի սակագների որոշման միասնական շուկա գոյություն չունի: Հենց այդ պատճառով, ԱՄՆ-ում այն կարող է արժենալ 120 դոլար 1000 խմ-ի դիմաց, իսկ Ճապոնիայում՝ 500 դոլար: «Սակայն վերջերես ԱՄՆ-ը եւ Եվրամիությունը միասնական գազային շուկա ձեւավորելու քայլեր են կատարում: Ուստի ՌԴ-ի համար, որպես գազի խոշորագույն արտահոնղներից մեկի, կարեւոր է ունենալ վերահսկելի գազային բիրժա, որտեղ կվորոշվի այդ վառելիքի գինը», - մեզ հետ զրույցում նշում է Մանվելյանը՝ հավելելով, որ այս նախաձեռնությունը թե՛ ԵԱՏՄ անդամե մյուս պետությունների, թե՛ Ռուսաստանի համար կլինի հաջողակ, եթե գազն այդ շուկայում վաճառվի ռուբլիով:

Շուրջ մեկ ամիս առաջ Սերժ Սարգսյանի Մոսկվա կատարած այցի արդյունքերով մամուլի ասուլիսին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայ-ռուսական առեւտրի համատեքստում հայտարարեց, որ Հայաստանի հետ կարող են առեւտուր անել ազգային արժույթներով: Հենց այդ ժամանակ էլ փորձագետները շեշտը դրացին գազի գնի վրա: Հայաստանը տարեկան շուրջ 300 մլն դոլարի գազ է ներմուծում Ռուսաստանից: Տնտեսական ռեցեսիայի մեջ գտնվող Ռուսաստանը, որի ազգային արժույթը երկու անգամ արժեզրկվեց էներգակիրների գների կտրուկ անկման հետեւանքով, արտարժույթի, հատկապես դոլարի մեծ կարիք ունի: Ուստի փորձագետները կասկածում են, որ գազի միասնական շուկայի ձեւավորման պարագայում հնարավոր կդառնա էներգակիրներ ձեռք բերել ազգային արժույթներով կամ գոնե միայն ռուբլով:

«Հայաստանի տնտեսությունը մեծ կախվածություն գազի ներմուծումից: Գազը, ինչպես եւ նրա գինը մեզ համար ունի ռազմավարական նշանակություն: Այս իմաստով միասնական գազային շուկան, եթե ձեւավորվի այնպես, որ գազի գնի հիմքում դրվի ռուբլին, ապա այն դրական հեռանկարներ կբացի անդամ պետությունների համար, հակառակ պարագայում՝ այս նախաձեռնությունը մեծամասամբ կիմաստազրկվի», - նշում է փորձագետ Արմեն Մանվելյանը՝ միեւնույն ժամանակ հավելելով, որ կողմերին դժվար կլինի համաձայնության հասնել էներգակիրների առեւտրի հարցում ազգային արժույթի անցնել: «Ու սա կլինի գազային միասնական շուկայի ձեւավորման հիմնական խոչընդոտը: Եթե այդ շուկայում գերիշխելու է դոլարը, ապա, կրկնում եմ, այն իմաստազրկվում է: Միակ դրական բանը որ կարող է լինել, ապա այն, որ գազի գնագոյացման միասնակ համակարգ կարող է ներդրվել եւ այդ գրծընթացը կդառնա ավելի հասկանալի մեզ համար», - եզրափակեց նա:

Ազգային էներգետիկ անվտանգության հիմնադրամի (Մոսկվա) առաջատար փորձագետ Իգոր Յուշկովը եւս կիսում է այն կարծիքոը, որ Ռուսաստանի համար անդամ պետությունների գազային շուկաների ինտեգրացիան այդքան էլ ձեռնտու չէ: «Ռուսաստանը գնում է այս ռիսկին, քանի որ էներգետիկ շուկաների միավորումը եվրասիական ինտեգրացիայի գլխավոր տարրեից է: Ինտեգրացիայի շրջանակներում ենթադրվում է գազի սակագների ունիֆիկացիա, ինչպես նաեւ անդամ պետությունների միջեւ գազի փոխանակումների ազատ համակարգի ներդրում: Այսինքն՝ կոպիտ ասած Ղրղզստանը կարող է ղազախական գազ ներկրել եւ վաճառել Բելառուսին նույն Ռուսաստանի տարածքով: Ինչ վերաբերում է սակագներին, ապա այժմ դրանք տարբեր են. Հայաստանում եւ Բելառուսում գազն ավելի թանկ արժե, քան Ռուսաստանում: Ուստի դրանք պետք է ունիֆիակցվեն: Ռուսաստանը մի կողմից պետք է սակագները նվազեցնի այդ երկրների համար, իսկ մյուս կողմից իր ներքին սպառողի համար այն բարձրացնի: Ստացվում է այս նախաձեռնությունն ավելի քան շահեկան է միության շրջանակներում գազ ներկրող պետությունների՝ Հայաստանի, Բելառուսի եւ Ղրղզստանի համար», - նշում է նա:

Տպել
5941 դիտում

Կան ուժեր, որոնք ուզում են, որ Հայաստանի ինքնությունը կամ պետականությունը զարգանա ֆորպոստի տրամաբանությամբ․ Փաշինյան

Թուրքիայի ԱԳՆ-ն ողջունել է Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման հանձնաժողովների ձեռք բերած համաձայնությունը

Վերին Ծաղկավանի անտառում շունը ընկել է մոտ 15 մ խորության ձորը

Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտին են հանձնվել Սողոմոն Թեհլիրյանին առնչվող բացառիկ ընտանեկան մասունքներ

Չհանդիպելու պլաններ չունենք․ Փաշինյանը՝ ՌԴ նախագահի հետ հանդիպման հավանականության մասին

Հասանովը խորհրդակցություն է հրավիրել և հանձնարարել Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև սահմանազատումն արդյունավետ իրականացնել

Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության Լոռու մարզի նախաձեռնող խմբի նիստ․ վարչապետը ելույթ է ունեցել

ԱՄՆ դեսպանատան հարևանությամբ «BMW» է այրվել

Վարչապետը երկրորդ անգամ այցելել է Վանաձորի N 27 և N 23 հիմնական դպրոցների մարզադահլիճներ (տեսանյութ)

37-ամյա կինը շենքում գտնվող տղային իր փոխանցելիս ընկել է հորը

Օդի ջերմաստիճանը չի փոխվի․ կարճատև անձրևներ կլինեն, տեղ-տեղ նաև կարկուտ կտեղա

Պատրաստվում ենք դե յուրե արձանագրել Արծվաշեն էքսկլավի, իրենց տեսակետից անկլավի՝ ՀՀ-ի մաս լինելը․ վարչապետ

Որպես անհետ կորած որոնվող 56-ամյա տղամարդը հայտնաբերվել է Ջրվեժի ձորում. մարմինը եղել է կենդանիների կողմից հոշոտված

Սահմանը հանձնվելու է սահմանապահներին, ինչ վերաբերում է պաշտպանության ապահովմանը, դա արդեն ուրիշ խնդիր է․ Փաշինյան

Ոսկեպարում ըստ էության արձանագրվել է այն, ինչ մենք պայմանավորվել ենք ոսկեպարցիների հետ․ Նիկոլ Փաշինյան

Որոշումը նվազեցնելու է անվտանգային ռիսկը, որը կա Բաղանիս-Կիրանց-Ոսկեպար հատվածում և ՀՀ սահմանի ողջ երկայնքով․ վարչապետ

Խնդիրները և թերությունները շտկված են․ վարչապետը երկրորդ անգամ է այցելել Մեդովկայի նորակառույց դպրոց (տեսանյութ)

3 նոր ժայթքում՝ անցած 24 ժամում․ Ինդոնեզիայում Ռուանգ հրաբուխը կրկին անհանգիստ է (տեսանյութ)

Տյումենում ջրհեղեղի գոտուց երկու հազարից ավելի մարդ է տարհանվել

Հիմա կտեսնենք, թե ովքեր են դեմ սահմանազատմանը, այսպիսով՝ ովքեր են փորձում պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը․ Հակոբյան

Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը դեռևս փակ է

Շատ կարևոր է արձանագրել, որ առաջին անգամ Հայաստանի Հանրապետությունն ու Ադրբեջանը հարց են լուծել սեղանի շուրջ․ վարչապետ

Երևանում քամին տանիքի թիթեղներ է պոկել, ծառ տապալել

Արտակարգ դեպք Երևանում․ հիմնական դպրոցներից մեկում 14-ամյա երեխան ատրճանակով կրակել է 15 տարեկան աշակերտների վրա

ՀՀ-ի համար սա խաղաղ և լեգիտիմ ճանապարհով տարածքային ամբողջականության վերականգնման գործընթացի սկիզբ է․ Խաչատրյան

2017-ին «Սևան ազգային պարկ»-ում առանձնապես խոշոր չափով հափշտակությունների, փողերի լվացման բազմադրվագ դեպքը բացահայտվել է

Վիճաբանության ժամանակ 38-ամյա տղան դանակի մի քանի հարված է հասցրել հորը․ վերջինս հիվանդանոցում մահացել է

Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասն ամբողջությամբ վերականգնվել է

Դոլարն ու եվրոն կրկին էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 20-ին

ՄԱԿ գլխավոր քարտուղարն ուշադիր հետևում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ձեռք բերած սահմանազատման համաձայնությանը և ողջունում

Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ)

Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է․ Հակոբ Արշակյան

Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման հիմք ընդունելու հայտարարությունը․ Բլինքեն

Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան

Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը

Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու

ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան

Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է

Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան

Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»