Երևան
17 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
17 °C
ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայում հրավիրված վերջին նիստերից մեկում հարց հնչեց, թե «Հայոց պատմություն» նոր բազմահատորյակի մեջ ինչպե՞ս է ներկայացվում հայ ժողովրդի ծագումը, որովհետեւ գոյություն ունի արտասահմանյան հեղինակավոր լրատվամիջոցներից մեկում հրապարակված հոդված, որը գալիս է հավաստելու, որ «Հայկ եւ Բել» առասպելը բոլորովին էլ մտացածին չէ, ու որ նույնիսկ ԴՆԹ որոշակի հետազոտություններն են դա հիմնավորում:
Նիստի ընթացքում պարզաբանվեց, որ բազմահատորյակի տվյալ գիրքն առայժմ տպագրված չէ, որովհետեւ մասնագետները հայ ժողովրդի ծագման վերաբերյալ ընդհանուր հայտարարի դեռ չեն եկել:
Ինչ վերաբերում է վերոնշյալ հոդվածին, պարզվեց, որ խոսքը novostink.ru կայքում հրապարակված ռուսերեն մի նյութի մասին է, որտեղ հղում է արվում ամերիկյան «Նյու-Յորք Թայմս» պարբերականին: Հղումն ակտիվ չէ, հետեւաբար եւ դժվար է համոզվել դրա իսկության մեջ: Իսկ հոդվածում փոխանցվում է հետեւյալը. նորագույն գենետիկական հետազոտություններով ապացուցվել է պատմահայր Խորենացու վկայությունը հայ ժողովրդի ծագման մասին: Ամերիկյան խոշորագույն թերթն, ըստ այդմ, պատմել է գիտական հետազոտության վերաբերյալ, որի ընթացքում գենետիկները սկանավորել են Հայաստանում եւ Լիբանանում ապրող 173 հայերի գենը եւ դրանք համեմատել 78 այլ ժողովուրդների գենոտիպի հետ: Պարզվել է, որ հայերը հնագույն ժողովուրդ են, իսկ նրանց հետնորդները այժմ ապրում են Կենտրոնական Ասիայում եւ այլ տարածաշրջաններում:
Հետազոտությունը, ըստ աղբյուրի, վերականգնել է մ.թ. ա. 3000-2000 թթ. երկիրը բնակեցրած այլ ժողովուրդների գենոտիպի հետ հայկական գենի միախառնման ժամանակագրությունը: Բրոնզե դարի վերջին, երբ ժողովուրդների միախառնման գործընթացը դեռ ավարտված չէր, տեղի ունեցավ ժողովուրդների տեղափոխություն՝ պայմանավորված առեւտրի զարգացման, պատերազմների, դեմոգրաֆիական աճի հանգամանքներով: Մ.թ.ա. 1200 թ. հետո միջերկրածովյան բրոնզեդարյան քաղաքակրթությունն անկում ապրեց, ինչն էլ պատճառ դարձավ հայ ժողովրդի մեկուսացման: Գենետիկ հետազոտություններն, ըստ հոդվածի, վկայում են, որ դրանից հետո հայերն ուրիշ ժողովուրդների հետ նշանակալի չափով չեն խառնվել, ինչն էլ ապացուցում է Խորենացու «Հայոց պատմության» ճշմարտացիությունը, որ հայ ժողովուրդը ծագում է մեր թվարկությունից առաջ 2 492 թվականից:
ԳԱԱ պատմության ինստիտուտում մեր հարցումներին ի պատասխան ասացին, թե նշված հետազոտությունների մասին իրենց հայտնի չէ, ինչն, իբր թե հաստատել ու ապացուցել է, որ հայ ժողովուրդը հազարամյակների պատմություն ունի, հետեւաբար Հայկ Նահապետն էլ ոչ թե մտացածին, այլ իրական, պատմական կերպար է:
ԴՆԹ հետազոտությունների մասին տեղեկություն չուներ նաեւ Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոնի փոխտնօրեն, հնագետ Հակոբ Սիմոնյանը: Բայց անկախ դրանից, նա այն համոզմանն է, որ «Հայկ եւ Բելը» իրական հիմքերի վրա է ստեղծված, որ Հայկն իսկապես գոյություն է ունեցել, որ նա հայ ժողովրդի նախահայրն է, որ ճակատամարտի ժամանակ նա իսկապես նետով խոցել է Տիտանյան Բելին:
Իր «Հայկ եւ Բել. առասպե՞լ, թե՞ իրապատում» հոդվածում հնագետը փորձում է հիմնավորել, որ դա հենց իրապատում է: Նա նաեւ նշում է, որ Հայկի ժառանգների բնակեցումը Արագածոտնում հավաստվում է իրեղեն փաստերով՝ հնագիտական հետազոտություններով ու տեղանքի վերլուծությամբ: «Հայկի եւ Բելի հերոսապատումը ոչ թե առասպել է, այլ` ավանդապատում կամ վաղ իրապատում, խոր անցյալում տեղի ունեցած պատմական իրադարձություն, որը հետագայում հերոսականացվել եւ ձեռք է բերել դյուցազներգությանը բնորոշ առասպելական տարրեր»,- եզրակացրել է գիտնականը:
Մեր զրույցում նա ասաց, թե կասկած չունի, որ հայ ժողովուրդը գրեթե հինգհազարամյա պատմություն ունի: Հետաքրքրվեցինք, թե մասնագիտական շրջանակում նրա կարծիքը կիսողները մե՞ծ թիվ են կազմում: Պատասխանեց, որ չի կարող ասել, թե ուրիշներն ինչպես են մտածում, բայց որ իր գիտական հոդվածը հրապարակվում է academia.edu էլեկտրոնային կայքում, կնշանակի համախոհներ ունի:
Ի դեպ, հանրակրթական դպրոցներում այսօր գործող դասագրքերում նույնպես «Հայկ եւ Բել» ավանդազրույցը որպես իրական հիմք ունեցող է ներկայացվում: Այդուհանդերձ, ԳԱԱ պատմաբաններից ու հնագետներից փաստորեն ոչ բոլորն են շտապում այդ ամենը նույնկերպ ներկայացնել նաեւ Հայոց պատմություն բազմահատորյակում, որը հավակնում է դառնալ ուղենշային ու կոթողային: Հակոբ Սիմոնյանն այս առիթով կարծիք հայտնեց, որ ԳԱԱ իր գործընկերներին ինքը հորդորում է բազմահատորյակում ակադեմիական ոճին հավատարիմ լինելուն զուգահեռ՝ նաեւ պահպանել մեր ժողովրդի ինքնությունն ու ինքնագիտակցությունը, չկրկնել Արեւմուտքի թելադրանքը, որը նախընտրում է՝ փոքր ժողովուրդները չունենան մեծ պատմություն ու հետեւաբար նաեւ մեծ հավակնություններ:
ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան
Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է
Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան
Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»
Այս բարդ գործընթացում պետք է լինենք առավել քան զգոն, տուրք չտանք մանիպուլյացիաներին ու կեղծ տեղեկատվությանը․ Մինասյան
Հուսադրող լուրեր կան Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի վերաբերյալ․ Կլաար
Ովքեր դեմ են փոխհամաձայնեցված սահմանազատմանը, փորձում են պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը, վերածել ծայրագավառի․ Չախոյան
Վարչապետը Զառի միջնակարգ դպրոցի աշակերտների հրավերով ներկա է գտնվել «Պապ թագավոր» ներկայացմանը
Եթե Ստեփանակերտում ոչ թե «քֆուրով» որոշում ընդունող, այլ ադեկվատ իշխանություն լիներ, կսահմաներ ԼՂ շփման գիծը․ Աթանեսյան
Մենք ԵՄ-ի հետ սկսում ենք սերտ համագործակցության նոր ճանապարհ․ Արարատ Միրզոյան
Խաղաղության գործընթացը հիմնականում բաղկացած է որոշումներից, որոնք դուրս են «հակամարտելու» տրամաբանությունից․ Թորոսյան
Շուտով հայտնի ուժերը «մետոձիչկաները» կստանան, ու 10 կոպեկանոց լացի նոր եթերաշրջանը կհամարենք բացված․ Ալեքսանյան
Հայաստանը կստանա հնարավորություն սահմանազատման գործընթացը կազմակերպել քաղաքակիրթ և լեգիտիմ ընթացքով․ Ղազարյան
Աշխարհի գավաթ․ մարմնամարզիկ Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր է նվաճել
Կողմերը կառաջնորդվեն Ալմա Աթայի 1991թ. հռչակագրով, մի բան, որից Ադրբեջանը արդեն տևական ժամանակ խուսափում էր․ Եղոյան
Հուսանք՝ այցից հետո կհայտնվի մեր հարաբերությունների զարգացման «ճանապարհային քարտեզ»․ Միրզոյանի հարցազրույցը Arab News-ին
Վկան գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ինչ է կատարվել Շենգավիթի քննչական բաժնում
Սահմանազատման հանձնաժողովների հրապարակած փաստաթղթում երկու բավականին դրական և հուսադրող միտում տեսա․ Արամ Սարգսյան
Առաջին անգամ կա հնարավորություն ունենալ սահմանազատված պետական սահման, որտեղ կտեղակայվեն սահմանապահներ. Հովհաննիսյան
Ողջունում ենք Հարավային Կովկասի վերաբերյալ «Մեծ յոթնյակի» երկրների ԱԳ ղեկավարների հայտարարությունը․ Արարատ Միրզոյան
Սեփական տան լոգարանում հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի ջոկատի հրամանատարի 31-ամյա տեղակալի դին
Եթե հայ-ադրբեջանական հանձնաժողովի ձեռք բերած պայմանավորվածությունը կյանքի կոչվի, կլինի լուրջ հաջողություն. Իոաննիսյան
Հանձնաժողովների պայմանավորվածության մեջ չափազանց կարևոր է Ալմա-Աթայի սկզբունքի շուրջ համաձայնությունը. Խանդանյան
Կապան-Քաջարան ճանապարհահատվածում հարկադիր քարաթափում է իրականացվել
«Մեծ յոթնյակը» պետք է հրաժարվի Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ հավասարական մոտեցումներից․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան
Տավուշի մարզի ոչ մի սանտիմետր չի կարող տրվել որևէ մեկին, ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը պաշտպանված է․ Կոնջորյան
Պետք է արդյունավետ հավասարակշռություն գտնենք արհեստական բանականության ընձեռած հնարավորությայն և ռիսկերի միջև. Ջուլհակյան
Պապոյանը ՀԱՀ ընկերություններին հրավիրել է մասնակցելու Հայաստանում պետական աջակցությամբ իրականացվող տնտեսական ծրագրերին
ՊՎԾ-ն ամփոփել է վարչապետի հանձնարարությամբ քաղշինկոմիտեում և ԿԳՄՍՆ-ում իրականացված ուսումնասիրությունների արդյունքները
էկոնոմիկայի նախարարությունը նոր գլխավոր քարտուղար ունի․ վարչապետը որոշում է ստորագրել (լուսանկար)
Սահմանազատման սկզբնական փուլում Հայաստանն ու Ադրբեջանը նախնական համաձայնեցրել են սահմանագծի առանձին հատվածները․ ԱԳՆ
Օլաֆ Շոլցը և Ադրբեջանի նախագահը բանակցություններ կվարեն Բեռլինում
Առաջին անգամ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, 4 գյուղի հատվածում, կլինի սահմանազատված պետական սահման. քարտեզ
Ռոստովի մարզում ձերբակալվել են Ադրբեջանի քաղաքացին և ևս 2 անձ․ Շահին Աբբասովը կասկածվում է սպանության մեջ
Ալիևը կմեկնի Մոսկվա՝ Պուտինի հետ բանակցությունների
Թուրքիայում կրկին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 19-ին
Ադրբեջանը խեղաթյուրում է Հայաստանի ներկայացրած փաստական ապացույցները․ Եղիշե Կիրակոսյանի ելույթը ՄԱԿ-ի դատարանում
Օդի ջերմաստիճանը չի փոխվի․ առանձին շրջաններում կարճատև անձրև կտեղա
Հայաստանում անհետ կորել է Ջաթին Շարման
