Եկեք հարցնենք ՀՀԿ-ին, թող պատասխանի

Այն, որ ՀՀԿ-ի առաջին դեմքերը խուսափում են մասնավորապես տնտեսական թեմաներով բանավեճերից, պետք է ասել, բնական է:

Տնտեսությունը այն ոլորտն է, որտեղ ամեն ինչ չափելի է, կոնկրետ է, ցուցանիշներ կան, փաստեր կան: Կարելի է անվերջ պնդել, որ Հայաստանում մշակույթը կամ գիտությունը զարգացել են, միեւնույն է, չկան հստակ, անվիճելի ցուցանիշներ, որոնք անվերապահորեն հաստատեն կամ հերքեն այդ պնդումները: Տնտեսությունը ուրիշ է` ամեն ինչ թվերով է: Այն, որ ՀՀԿ-ի իշխանության մոտ 10 տարիների ընթացքում ՀՀ տնտեսությունը չի աճել եւ համախառն ներքին արդյունքը դեգերում է 10-11 միլիարդ դոլարի շրջակայքում, փաստ է: Այն, որ ՀՀ տնտեսության չզարգանալուն զուգահեռ մեր պետական պարտքը բազմապատկվել է, նույնպես փաստ է: Այն, որ օտարերկրյա ներդրումները նվազել են աղետալի տեմպերով՝ նույնպես փաստ է...:

Թվում է, թե ՀՀԿ-ի ներկայացուցիչները կարող են ամեն ինչ բարդել նախկին բարձրաստիճան ՀՀԿ-ականների վրա եւ ենթադրյալ բանավեճի ժամանակ առաջարկեն իրենց ընդդիմախոսներին  խոսել ապագայի մասին, կամ ինչպես սովորաբար ասում են` ծրագրերից:   Սա կարող են ասել ու մեջբերել իրենց ծրագրի հետեւյալ հատվածը` «Տնտեսական պայմանները պետք է հավասար լինեն բոլորի համար, իսկ հովանավորչությունը, ստվերային տնտեսությունը տեղ չեն ունենալու մեր իրականության մեջ»: ՀՀԿ-ի ենթադրյալ ընդդիմախոսը կարող է հարցնել` իսկ մինչեւ հիմա կա՞ր ստվերային տնտեսություն, թե՞ արդեն արմատախիլ էր արվել: Կամ տնտեսական պայմանները հավասա՞ր չէին մինչեւ հիմա: Կամ էլ` հովանավորյալ տնտեսվարողներ եղե՞լ են, որ հիմա էլ պետք է չլինեն:

Եթե ՀՀԿ-ականը կասի, որ կան, ապա նրանց ենթադրյալ ընդդիմախոսը կառաջարկեր հովանավորյալ տնտեսվարողի մեկ-երկու անուն տալ կամ մեկ- երկու օրինակ բերել տնտեսության այն բնագավառների կամ ապրանքային շուկաների վերաբերյալ, որտեղ տնտեսական  պայմանները հավասար չեն եղել: Կասե՞ն անուններ, շատ լավ: Չեն ասի՝ ավելի լավ: Չասելու դեպքում ենթադրյալ ընդդիմախոսը կարող է հարցնել, թե ՀՀԿ-ի ռեյտինգային ցուցակում կա՞ն արդյոք «տնտեսվարողներ», որոնք ունեցել են եւ ունեն հովանավորություն, օգտվել են անհավասար «տնտեսական պայմաններից» եւ այլն: ՀՀԿ-ականները բնականաբար կասեն, որ իրենց ցուցակը բաղկացած է ազնվագույն տնտեսվարողներից, որոնք երբեք չեն ունեցել նման կարգավիճակ:

Ենթադրյալ ընդդիմախոսները ենթադրյալ բանավեճին, բնականաբար, պետք է պատրաստված գնային ու իրենց հետ կարող էին վերցնել ընդամենը մի քանի լուսանկար: Օրինակ, ինչպես երեւում է նկար 1-ից, այս օրերին հայաստանյան խանութներում մեկ կիլոգրամ շաքարավազը արժե 410 դրամ: Իսկ նկար 2-ում ռուսական համապատասխան կայքից վերցրած տվյալներ են: Ըստ այդմ, ռուսական խոշորագույն առեւտրային ցանցերում, մասնավորապես «Պյատորոչկայում» մեկ կիլոգրամ շաքարի մանրածախ գինը կազմում է 36 ռուբլի: Այսօրվա փոխարժեքով դա կազմում է 306 դրամ: Նաեւ պարզ է դառնում, որ վերջին կես տարվա ընթացքում շաքարը Ռուսաստանում էժանացել է  24.3 տոկոսով, իսկ Հայաստանում այն թանկացել է մոտ 10 տոկոսով: Ինչո՞ւ,- կհարցնի ընդդիմախոսը:

Ախր մենք ու Ռուսաստանը գտնվում ենք ԵՏՄ-ում` միեւնույն տնտեսական տարածքում: Այդ ինչպե՞ս կարող է միեւնույն տնտեսական տարածքում լայն սպառման նույն ապրանքի գների տարբերությունը կազմել 25 տոկոս, ընդ որում, մի տեղ էժանանա 24 տոկոսով, մյուս տեղում թանկանա 10 տոկոսով: Գուցե դա նրանից է, որ շաքարի շուկան Հայաստանում մոնոպոլիզացված է, այդ շուկայում միայնակ գործող տնտեսվարողի համար կան արտոնյալ «տնտեսական պայմաններ», եւ նա վայելում է հովանավորչությո՞ւն: Ի՞նչ պետք է պատասխանի ՀՀԿ-ի ներկայացուցիչը: Պետք է ասի, թե շաքարի շուկայի մոնոպոլիստ Սամվել Լիմինդրի Ալեքսանյանը հայտնվել է ՀՀԿ ցուցակում, որ պայքարի հանուն «տնտեսական հավասար պայմանների» եւ ընդդեմ հովանավորչությա՞ն:  Թող ասի:

Լավ, անցնենք մյուս թեմային` ՀՀԿ-ի «հաղթաթղթին», այսինքն ներդրումներին: «... Հավաքագրված իրատեսական ներդրումային ծրագրերի իրականացմանը նպաստելու նպատակով կստեղծվի ներդրումային հիմնադրամ»,- կասի ՀՀԿ-ի ներկայացուցիչը: Այստեղ գործը ավելի հեշտ է` ենթադրյալ ընդդիմախոսը հենց ենթադրյալ բանավեճի ժամանակ կարող է ցույց տալ երկու այդպիսի «իրատեսական ներդրումային ծրագիր»: Նկար 3-ում եւ 4-ում պատկերված 750 միլիոն դոլարանոց հիվանդանոցը եւ 90 միլիոն դոլարանոց մոլը: Ու սրանով կարելի է բանավեճը ավարտված համարել:  Թերեւս ակնհայտ է, որ ՀՀԿ-ն տնտեսական թեմաներով բանավեճերի չէր էլ մասնակցելու: