Երևան
12 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
12 °C
Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի (ԳԱԱ) հայագիտության եւ հասարակական գիտությունների բաժանմունքի տարեկան ընդհանուր ժողովը, որը նախատեսված է մարտի 16-ին, խոստանում է հատկապես հետաքրքիր դառնալ:
Բանն այն է, որ ակադեմիայի համակարգում գործող Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Հայկ Դեմոյանը պատրաստվում է հանդես գալ այդ կառույցի ղեկավարության համար անցանկալի հարակից մի զեկույցով, չնայած որ նրան կարծես չեն պատրաստվում ընձեռել այդ հնարավորությունը: Դեմոյանն անդրադառնալու է ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի կողմից եւ պետական միջոցներով տպագրված «Հայոց պատմություն» բազմահատորյակի երրորդ հատորի առաջին եւ երկրորդ գրքերին, որոնք, նրա համոզմամբ, խոտան են ու պետք է հանվեն շրջանառությունից:
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի գիտխորհրդի երաշխավորությամբ եւ պ.գ.դ. Հայկ Դեմոյանի խմբագրմամբ հրատարակվել է «Կոթողային խայտառակություն» գրախոսությունը, որտեղ կարծիք է հայտնվում, թե նշված գրքերում տեղ են գտել հակագիտական թեզեր ու անլուրջ մոտեցումներ հայ ժողովրդի պատմության հիմնահարցերի վերաբերյալ. «Մասնագիտական խոր գիտելիքների պակասի, բազմալեզու սկզբնաղբյուրների հետ աշխատելու անկարողության պատճառով կոթողային այս աշխատանքում կան աղաղակող անճշտություններ ու բազմաբնույթ թերություններ, որոնք լրջորեն վարկաբեկում են հայագիտությունը եւ հայ ժողովրդի ազգային նկարագիրն ու պատմական հիշողությունը»:
Բազմահատորյակը, որը սկսել է տպագրվել մի քանի տարի առաջ, բաղկացած է չորս հատորից, իսկ դրանցից յուրաքանչյուրը՝ երկու գրքից: Առայժմ հրատարակվել են ոչ բոլորը:
Հայկ Դեմոյանը մեր զրույցում նկատեց, որ խնդրո առարկա երկու գրքերում լիակատար բացակայում է հայեցակարգային մոտեցումը, տիրապետում է մարքսիստական մեթոդոլոգիան: «Այնինչ պատմագիտությունն անընդհատ զարգացող գիտություն է եւ այնպես չէ, որ դեպքերի ու դեմքերի քարացած հաջորդականություն է իրենից ներկայացնում: Մենք չենք կարող կրկնության ժանրով մի քանի չնչին կոսմետիկ փոփոխություններով նորից վերարտադրել այն, ինչ որ գրվում էր 1960-70-ական թվականներին»,- համոզմունք հայտնեց Ցեղասպանության թանգարան ինստիտուտի տնօրենը:
Ի դեպ, նա համարում է, որ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի մասնագետներից անիմաստ է ակնկալել համաշխարհային պատմագիտության եւ ընդհանրապես գիտության չափանիշներին համապատասխանող աշխատանք:
«15 տարվա ընթացքում այդ ինստիտուտից միջազգային նշանակության որեւէ մենագրություն, որը դառնար կարեւորագույն գիտական արդյունք, որեւէ գիտական պարբերականում չի տպագրվել: Պատմության ինստիտուտը ստրատեգիական ինստիտուտ է ցանկացած երկրի համար: Ինչպես քո պատմությունն ես ներկայացնում, այդպիսին ես դու ներկայանում եւ այդպիսի ապագա էլ կունենաս: Ուղղակի գավառամտության մի տոնավաճառի է վերածվել գիտությունը այնտեղ: Շատ փակագծեր կարելի է բացել՝ կոռուպցիոն ռիսկեր եւ այլն: Դա հաջորդիվ կլինի»,- խոստացավ Հայկ Դեմոյանը:
Նա նկատում է, որ եթե «Հայոց պատմություն» բազմահատորյակը տպագրվելուց առաջ քննարկումներ կազմակերպվեին տարբեր ինստիտուտների միջեւ, դրանց հեղինակները հետաքրքվեին գիտական խորհուրդների կարծիքներով ու հարգեին դրանք, ապա այսպիսի ֆիասկո չէին ունենա:
Իսկ գրքերում, բովանդակային թերություններից բացի, ըստ Դեմոյանի, կան բազմաթիվ տեխնիկական սխալներ՝ հիերոգլիֆներով տեքստեր, լուսանկարչական նյութի կրկնություններ, դրանց տակ սխալ գրություններ եւ այլն:
«Մի բանի համար եմ ցավում, միգուցե եւ զայրանում, որ մեր գործընկեր պատմաբանները բոլորը քաջ գիտակցում եւ հասկանում են՝ ինչի մասին է խոսքը, բոլորը շատ լավ գիտեն, որ տպագրվածը այն չէ, ինչին արժանի է հայ ժողովուրդը եւ նրա պատմությունն ու անցյալը, բայց որեւէ մեկը կամ գոնե մի խումբ չի փորձի հանդես գալ ոչ թե թանգարան-ինստիտուտի տեսակետների պաշտպանությամբ, այլ իրենց կարծիքը ներկայացնելու այդ հատորի մասին: Նրանք գերադասում են հարմարվողականությունը»,- նկատեց մեր զրուցակիցը:
Երեկ մեզ չհաջողվեց ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրեն Աշոտ Մելքոնյանից մեկնաբանություն ստանալ Հայկ Դեմոյանի առաջ քաշած խնդրի շուրջ: Գիտության պետական կոմիտեի աշխատակազմի ղեկավար Լեւոն Մարդոյանն էլ, անդրադառնալով պետական ֆինանսավորմամբ հրատարակված գրքերի որակի հետ կապված մտահոգություններին, պատասխանեց, որ դա գիտության պետական կոմիտեի խնդիրը չէ: Կոմիտեն, ըստ այդմ, կարեւորել է գաղափարը եւ ֆինանսավորում տրամադրել:
«Ես չունեմ մեկնաբանություն, ես չեմ կարող մեկնաբանել, որովհետեւ նախ ես մասնագետ չեմ տվյալ ոլորտում, եւ երկրորդը` ես պետական աշխատող եմ եւ ես իրավունք չունեմ: Դա գիտնականների գործն է, թող իրենք իրար հետ քննարկեն եւ որոշեն: Տպագրությունից առաջ քննարկումներ կազմակերպելը մեր գործը չէ: Թող ակադեմիայի համակարգում քննարկումներ անցկացնեին, հետո որոշեին՝ ինչ են անում, դա արդեն իրենց գործն է»,- ասաց Լեւոն Մարդոյանը: Հավելեց, որ ԳԱ ակադեմիան ներկայացրել է նպատակային ծրագիր, ըստ որի կարեւոր է պատմության նոր հատորյակներ գրել, քանի որ նախորդները գրված են խորհրդային ժամանակշրջանում, ուստի կառավարության որոշմամբ այդ ծրագիրը ֆինանսավորվել է:
Պետական բյուջեից այս նպատակի համար ընդհանուր առմամբ հատկացվել է շուրջ 215 միլիոն դրամ: Ընդ որում, սա միայն որպես գիտնականների աշխատանքի դիմաց վճար: Իսկ տպագրական ծախսերի համար եղել է առանձին ֆինանսավորում: Գրքի վրա աշխատած գիտնականների թիվը 7-ն է: Ստացվում է, որ յուրաքանչյուրը ստացել է միջինը գրեթե 30 միլիոն 700 հազար դրամ հոնորար:
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդության ակցիաներ անել. բերման է ենթարկվել 96 ցուցարար
Թբիլիսիում հերթական ցույցն է ընթանում՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի
«Մարտական եղբայրության» անդամ Արման Պետրոսյանը կալանավորվել է
Որ որոշների լպիրշությունը կհասնի Ծիծեռնակաբերդում մանկահասակ երեխային ահաբեկել, վիրավորելուն՝ նորություն էր․ Ալեքսանյան
Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման գործընթացի սկիզբը․ Պետդեպարտամենտ
Չնայած սարսափներին, որոնց բախվում է հայ ժողովուրդը, տոկունության կամքը չի կոտրվել, ես միշտ կկանգնեմ ձեր կողքին․ Ադամ Շիֆ
Ողջունում ենք ՀՀ-Ադրբեջան սահմանային սյան տեղադրումն ու գործընթացի ուշագրավ զարգացումները․ Էստոնիայի ԱԳՆ
Կլիշեներից պետք է հրաժարվել, բայց ոչ՝ պատմական իրականությունից. Քոչինյանը՝ Էրդողանի հայտարարության մասին
Եվրոպական դատարանը երբեք չի վճռել, որ Հայաստանն օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը․ Եղիշե Կիրակոսյան
Հիշում ենք և պահանջում․ Կանադայի ԱԳ նախարարը գրառումն ավարտել է հայերենով
ՄԻՊ-ը բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ խոսել է մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրների և Տավուշի այցի մասին
Կարասինը պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ ԱԺ-ին՝ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ կապված
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ
Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել
Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս
Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել
Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն
109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան
Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին
Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին
Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ
Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ
Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել
Պաշտոնական Անկարան, խեղաթյուրելով պատմական փաստերը, ժխտել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և հայտարարություն տարածել
Արարատ Միրզոյանը ՀՀ բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Իմ մայրն այստեղ հաճախ էր գալիս՝ թոռան ձեռքը բռնած, իբրև իր ծնողների գերեզման, ո՛չ ծնող տեսավ, ո՛չ գերեզման․ Մանսուրյան
Բախվել են «Մերսեդես»-ը, «ՎԱԶ 2106»-ն ու տրակտորը․ պապը, տատը, նրանց դուստրն ու անչափահաս թոռները հիվանդանոցում են
Թուրքիան դեռ չի ճանաչել ցեղասպանությունը, և դա խայտառակություն է, բայց մենք հիշում ենք և չենք ների․ Ջամբասկի
«Լադանիվա» խմբի անդամներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդ, հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին (լուսանկարներ)
Եվրոն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 24-ին
5-րդ շարասյունը կասի «Бьет, значит любит», իմացի հերդ ա, դիմացի, Ցոլակ ջան. Խաչատրյանը՝ Մատվիենկոյի հայտարարության մասին
Ալիևի ներկայացուցիչը հայտարարել է, թե ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման իրական հնարավորություն կա
Պետք է աշխատենք հայ ժողովրդի եվրոպական բարեկեցիկ ապագայի համար. Ֆաբիո Մասիմո Կաստալդո
«Հողատու» են գոռում մի կնոջ ու մի աղջնակի ուղղությամբ, ովքեր որդի ու եղբայր են ուղարկել պատերազմ, որ հող պահեն. Սաֆարյան
Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ երկրի նախագահ Ասլան Բժանիա
