Երևան
10 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
10 °C
Ըստ Ազգային վիճակագրական ծառայության (ԱՎԾ)՝ 2016 թ. Հայաստանում արձանագրվել է ինքնասպանության 635 փորձ, որից 195-ը՝ մահվան ելքով: 2015-ին արձանագրվել է ինքնասպանության 722 դեպք, 208-ը՝ մահվան ելքով: Կոշտ հաշվարկով՝ ամեն օր Հայաստանում երկու մարդ ինքնասպանության փորձ է կատարում: Ինքնասպանությունների թիվն աճի միտում ունի նաեւ բանակում. 2015-ի համեմատ 2016-ին բանակում ինքնասպանությունների թիվը, ըստ Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի զեկույցի, կրկնակի աճել է՝ 2015 թ.՝ 5, 2016 թ.՝ 10 դեպք: Ինքնասպանությունների հետ ուղղակիորեն կապված մեկ այլ թիվ. Համաշխարհային բանկի 2016-ի ուսումնասիրության համաձայն՝ Հայաստանում աղքատ է 2 միլիոնից ավելի մարդ:
Իսկ թե բնակչության որ մասն է աղքատ, թույլ կտա հասկանալ ԱՎԾ-ի մեկ այլ տվյալ՝ 2016-ին Հայաստանի մշտական բնակչությունը՝ 2 միլիոն 998 հազար 600 մարդ… Ինքնասպանության թեման Ալբեր Քամյուն համարում էր փիլիսոփայության ֆունդամենտալ խնդիրներից մեկը: Այսինքն` կարեւոր է հստակեցնել` կյանքն արժե՞, որ այն ապրես, թե՞ ոչ: Օրինակ՝ Գալիլեո Գալիլեյն իր կյանքը նվիրեց գիտությանն այնքան ժամանակ, մինչեւ չկանգնեց ընտրության առաջ՝ զբաղվել գիտությա՞մբ, թե՞ այրվել խարույկի վրա: Գալիլեյն ընտրեց կյանքը: Ի տարբերություն Ջորդանո Բրունոյի, որը նախապատվությունը տվեց խարույկին: Ըստ ավանդության` Սոկրատեսը եւս այդպես վարվեց. հրաժարվեց ապրելու` ի վերուստ իրեն ընձեռված իրավունքից ու նախընտրեց ինքնասպան լինելու ազատությունը:
Սակայն պատմական իրադարձությունների, համաշխարհային մասշտաբի դեմքերի կենսագրությունները մեջբերելն այս դեպքում, գիտակցում եմ, տեղին չէ: Հայաստանում կյանքին հրաժեշտ տալու՝ Ջորդանո Բրունոյի մոտիվացիան մեզ, կարծես, չի սպառնում: Թեեւ այնպես է ստացվել, որ մեր երկրում կան կյանքին առանց խորն ափսոսանքի հրաժեշտ տալու բոլոր նախադրյալները: Եվ որ, ի տարբերություն իրենց կյանքին վերջ տված հանճարեղ մարդկանց, ինքնասպանությամբ կյանքին վերջ տալն ազատ ընտրություն կամ ազատության ցուցադրություն չէ, այլ, շատ դեպքերում, մահից առաջ թողած գրություններից դատելով, կյանքից (այլ կերպ ասած` Հայաստանից) վաղաժամ, րոպե առաջ փախչելու հնարավորություն:
Տղամարդիկ անզորությունից, ընտանիքը պահելու ձախողված փորձերից հետո են վերջ տալիս կյանքին: Առաջացած տարիքի կանայք` հարազատների վրա բեռ չդառնալու մտավախությունից: Վերջերս հեռուստատեսությամբ ռեպորտաժ էր թշվառության մեջ ապրող հերթական ընտանիքի մասին. տարեց մայրը, աղջիկն ու հարսը` իրենց ամուսիններով, բազում երեխաներով, բնակվում էին մի փոքրիկ սենյակում: Ընդ որում, նախանձելի համառությամբ հաջողացնում էին ամեն տարի երեխաներ ունենալ: Ընտանիքի մայրը` տարեց մի կին, խոստովանեց, որ ինքն ամեն օր մտածում է ինքնասպանության մասին: Բայց ոչ թե կյանքին վերջ տալու համար, այլ՝ որ իրենից հետո յուրաքանչյուրին բաժին ընկնող քառակուսի սանտիմետրը ավելանա, եւ, որ աթոռների վրա քնող թոռնիկները զբաղեցնեն իր անկողինը:
Հոգեբան Խաչատուր Գասպարյանը նկատում է, թե ինքնասպանությունների խնդիրը առավել զգայուն է Եվրոպայի զարգացած երկրներում: Սակայն Հայաստանում եւ Եվրոպայում մարդիկ կյանքին վերջ են տալիս տարբեր պատճառներով: Հայաստանում ներքաղաքական ճգնաժամը, անարդարության, անզորության ահագնացող զգացողությունները, քո խնդրի հետ մեն-մենակ մնալու վախը ապատիա են առաջացնում: Նույնիսկ սոցիալական համակարգն է այնպես աշխատում, որ կոռումպացված են անգամ թշվառության մեջ ապրող մարդկանց սոցիալական ծրագրերում ներգրավելու պատասխանատուները: Ինչպես Վաղարշապատի սոցիալական աջակցության տարածքային գործակալության տնօրենը, որը 3 անչափահաս երեխաների մորից պահանջել էր մեկ ամսվա սոցիալական նպաստը՝ հակառակ դեպքում սպառնալով չընդգրկել «Փարոս» ծրագրում:
Սեփական անձի ցածր ինքնագնահատականը, որն առաջանում է քաղցած երեխաներիդ աչքերին նայելիս, բերում է գիտակցության` դու անպետք ես: Բեռ ես ինքդ քո եւ հարազատներիդ ուսերին: Իսկ այս գիտակցությամբ երկար չես գնա: Մինչեւ առաջին պատահած կամուրջ: Գուցե մազոխիզմ է ինքնասպանությունների դեպքում մարդկանց մահվան մեջ փնտրել մեղքի մեր բաժինը: Սակայն այդ բաժինը կա, եթե փորձենք գոնե ինքներս մեզ հարցնել` ինչո՞ւ են այդ մարդիկ իրենց կյանքին վերջ տվել ոչ թե սեփական տանը, իրենց սենյակում (եթե այդպիսին ունեին), այլ օրը ցերեկով իրենց վայր են նետել կամրջից: Սա ինքնասպանության այն դեպքն է, երբ հեռուստատեսությունն արագ արձագանքում է, լուրը տարածվում է ողջ քաղաքով: Այլ կերպ ասած, կամրջից ցած նետվելուց առաջ այդ մարդիկ հաստատ մտածում էին նաեւ հետմահու այն խիստ ժամանակավոր ուշադրության մասին, որին կարժանանան:
Սակայն մեր հասարակությունն այլեւս էներգիա չունի արձագանքելու դժբախտ այս իրադարձություններին: Ինքնասպանների հանդեպ ուշադրությունը սահմանափակվում է հետաքրքրասեր օպերատորի տեսախցիկի արձանագրած կադրերով: Հեռուստադիտողն անառողջ հետաքրքրությամբ փորձում է տեսնել ինքնասպանի դեմքը` որքան եւ ինչպես է այն վնասվել: Մարդիկ սիրում են ուրիշի դժբախտությանը, ուրիշին պատահած ողբերգությանը տեղյակ լինել ամենայն մանրամասնությամբ: Միայն ցանկալի դետալները ճշտելուց հետո է կարեկցելը, ցավակցելը դառնում անկեղծ ու նույնիսկ հաճելի: Հակառակ դեպքում, երբ հիվանդը կամ մեռնողը չունի անձամբ քո՛ խղճահարության, կարեկցանքի կարիքը, նրա ողբերգությունն արդեն հետաքրքիր չէ: Եվ անգամ ողբերգություն էլ չէ: Բայց այդ դեպքում ո՞ւմ վրա է ինքնասպանությունների պատասխանատվությունը:
Աղքատության, անարդարության, կոռուպցիայի համար մեղավոր ՀՀ իշխանությունը Քր.օր.-ի 110 հոդվածով մեղավոր է նաեւ իր քաղաքացիներին ինքնասպանության հասցնելու համար. «Սպառնալիքի, դաժան վերաբերմունքի կամ անձնական արժանապատվությունը պարբերաբար նվաստացնելու ճանապարհով անձին անուղղակի դիտավորությամբ կամ անզգուշությամբ ինքնասպանության կամ ինքնասպանության փորձի հասցնելը՝ պատժվում է ազատազրկմամբ»: Ի դեպ, ինքնասպանությունների վիճակագրության մեջ ժամանակն է դասել նաեւ քաղաքական ինքնասպանությունը: Այստեղ վիճակագրությունն անգութ է. բացեք ՀՀԿ-ի, Ծառուկյան դաշինքի, ՕԵԿ-ի, ՕՀՕ-ի ցուցակները…
Լիլիթ Ավագյան
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդության ակցիաներ անել. բերման է ենթարկվել 96 ցուցարար
Թբիլիսիում հերթական ցույցն է ընթանում՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի
«Մարտական եղբայրության» անդամ Արման Պետրոսյանը կալանավորվել է
Որ որոշների լպիրշությունը կհասնի Ծիծեռնակաբերդում մանկահասակ երեխային ահաբեկել, վիրավորելուն՝ նորություն էր․ Ալեքսանյան
Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման գործընթացի սկիզբը․ Պետդեպարտամենտ
Չնայած սարսափներին, որոնց բախվում է հայ ժողովուրդը, տոկունության կամքը չի կոտրվել, ես միշտ կկանգնեմ ձեր կողքին․ Ադամ Շիֆ
Ողջունում ենք ՀՀ-Ադրբեջան սահմանային սյան տեղադրումն ու գործընթացի ուշագրավ զարգացումները․ Էստոնիայի ԱԳՆ
Կլիշեներից պետք է հրաժարվել, բայց ոչ՝ պատմական իրականությունից. Քոչինյանը՝ Էրդողանի հայտարարության մասին
Եվրոպական դատարանը երբեք չի վճռել, որ Հայաստանն օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը․ Եղիշե Կիրակոսյան
Հիշում ենք և պահանջում․ Կանադայի ԱԳ նախարարը գրառումն ավարտել է հայերենով
ՄԻՊ-ը բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ խոսել է մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրների և Տավուշի այցի մասին
Կարասինը պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ ԱԺ-ին՝ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ կապված
ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ
Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել
Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս
Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել
Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն
109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան
Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին
Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին
Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ
Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին
Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ
Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել
Պաշտոնական Անկարան, խեղաթյուրելով պատմական փաստերը, ժխտել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և հայտարարություն տարածել
Արարատ Միրզոյանը ՀՀ բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)
Իմ մայրն այստեղ հաճախ էր գալիս՝ թոռան ձեռքը բռնած, իբրև իր ծնողների գերեզման, ո՛չ ծնող տեսավ, ո՛չ գերեզման․ Մանսուրյան
Բախվել են «Մերսեդես»-ը, «ՎԱԶ 2106»-ն ու տրակտորը․ պապը, տատը, նրանց դուստրն ու անչափահաս թոռները հիվանդանոցում են
Թուրքիան դեռ չի ճանաչել ցեղասպանությունը, և դա խայտառակություն է, բայց մենք հիշում ենք և չենք ների․ Ջամբասկի
«Լադանիվա» խմբի անդամներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդ, հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին (լուսանկարներ)
Եվրոն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 24-ին
5-րդ շարասյունը կասի «Бьет, значит любит», իմացի հերդ ա, դիմացի, Ցոլակ ջան. Խաչատրյանը՝ Մատվիենկոյի հայտարարության մասին
Ալիևի ներկայացուցիչը հայտարարել է, թե ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման իրական հնարավորություն կա
Պետք է աշխատենք հայ ժողովրդի եվրոպական բարեկեցիկ ապագայի համար. Ֆաբիո Մասիմո Կաստալդո
«Հողատու» են գոռում մի կնոջ ու մի աղջնակի ուղղությամբ, ովքեր որդի ու եղբայր են ուղարկել պատերազմ, որ հող պահեն. Սաֆարյան
Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ երկրի նախագահ Ասլան Բժանիա
