Երևան
20 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
20 °C
Ինչպիսի տնտեսություն ենք ուզում կառուցել Հայաստանում: Իհարկե, առաջնակարգ, մրցունակ, բարձրտեխնոլոգիական, գիտատար...: Մի խոսքով՝ այնպիսի տնտեսություն, որը կկարողանա ապահովել Հայաստանից արտահանման մեծ ծավալներ:
Սա թերեւս քննարկման ենթակա հարց չէ եւ բացարձակ ճշմարտություն է: Նույնիսկ ՀՀ կառավարությունն է այս կարծիքին: «Հայաստանը, հանդիսանալով փոքր ներքին շուկայով երկիր եւ ունենալով մասշտաբի էֆեկտի բացակայություն, պետք է զարգացման մոդելը կառուցի արտահանմամբ պայմանավորված տնտեսական աճի վրա»,- գրված է կառավարության 100-օրյա գործունեության մասին զեկույցում: Իրոք, հնարավոր չէ այս պնդման դեմ հակափաստարկ բերել: Այդուհանդերձ, սա ընդամենը տեսական պնդում է: Իսկ գործնականում ինչպես է կառավարությունը պայմաններ ստեղծելու, որ կառուցվի «արտահանմամբ պայմանավորված տնտեսական աճի» մոդելը:
Անցյալ շաբաթ ՀՀ կառավարության նիստի ժամանակ ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը հանձնարարական տվեց գյուղատնտեսության նախարար Իգնատի Առաքելյանին: Ըստ այդմ, նախարարը պետք է 15- օրյա ժամկետում հանդիպի Ռուսաստանում եւ այլ երկրներում գյուղատնտեսական տեխնիկա արտադրող ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ տեխնիկայի մատակարարման պայմանները քննարկելու նպատակով: Իսկ մեկամսյա ժամկետում Առաքելյանը պետք է ներկայացնի տեխնիկայի ձեռքբերման նախագիծ: «Պարոն Առաքելյան, «Ростсельмаш»-ի հետ ե՞րբ եք հանդիպում»,- նախարարին հարցրեց վարչապետը: Գյուղատնտեսության նախարարը պատասխանեց, որ այսօր կհանդիպեն այդ ընկերության հետ, մյուսների հետ՝ վաղվանից: «Շատ լավ, լավ, ինտենսիվ, կպած գնում ենք»,- արձագանքեց Կարեն Կարապետյանը:
Թերեւս որեւէ մեկի մեջ կասկած չի առաջացնում, որ մեկ ամիս անց Իգնատի Առաքելյանը «Ռուսաստանում եւ այլ երկրներում գյուղատնտեսական տեխնիկա արտադրող ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ» քննարկելուց հետո ներկայացնելու է հենց Ռուսաստանից գյուղտեխնիկա գնելու վերաբերյալ նախագիծ: Ինչ մեխանիզմներով են դրանք գնվելու, ով է փողը տալու, ինչ պայմաններով են այդ տեխնիկան հասցնելու գյուղացուն՝ դեռ պարզ չէ: Պարզ է մի բան, գյուղացին ստանալու է ռուսական գյուղտեխնիկա: Դժվար, շատ դժվար է պատկերացնել, որ ռուսական գյուղտեխնիկայով հնարավոր լինի ունենալ ժամանակակից, ինտենսիվ, մրցունակ գյուղատնտեսություն: Համենայն դեպս աշխարհում չկա որեւէ երկիր, որը այդպիսի գյուղատնտեսություն ունի շնորհիվ ռուսական գյուղտեխնիկայի:
Խնդիրն այն է, որ ռուսական մեքենաշինությունը, այդ թվում նաեւ գյուղտեխնիկայի ոլորտը, մեղմ ասած, բավականին ետ է մնում արեւմտյանից եւ նույնիսկ չինականից: Իհարկե գնային տեսակետից ռուսական տեխնիկան ավելի էժան է, բայց դրա արտադրողականության, որակի, ընթացիկ ծախսերի առումով կարող է բավարարել միայն «երկրորդ սորտի» գյուղատնտեսության պահանջներին: Ռուսական գյուղտեխնիկան մրցունակ չէ անգամ հենց ՌԴ-ում: Դա է պատճառը, որ արտասահմանյան գյուղտեխնիկայի մուտքը ռուսական շուկա փակելու համար ՌԴ-ում կիրառվում էին բարձր մաքսատուրքեր ներկրվող գյուղտեխնիկայի վրա: Բայց նույնիսկ դա չէր փրկում: Ռուսաստանցի ֆերմերների զգալի մասը ձգտում էր թեկուզ բարձր գներով ձեռք բերել արեւմտյան արտադրության գյուղտեխնիկա: Միայն ռուբլու կտրուկ արժեզրկումը մեղմեց արտասահմանյան գյուղտեխնիկայի հոսքը ՌԴ: Բացի դրանից ռուսական կառավարությունը սուբսիդավորում է գյուղտեխնիկայի վաճառքը ՌԴ տարածքում գնի մոտ 25 տոկոսի չափով եւ դրա շնորհիվ ապահովում համեմատական մրցունակություն այդ տեխնիկայի համար:
Ներկրվող գյուղտեխնիկայի վրա ՌԴ օրենսդրությամբ դրված մաքսատուրքը հետագայում տեղ գտավ նաեւ ԵՏՄ մաքսային դաշտում: Եթե մինչեւ ԵՏՄ-ին անդամակցելը Հայաստան ներկրվող գյուղտեխնիկան ազատված էր մաքսատուրքերից, ապա անդամակցելուց հետո այդպիսի տեխնիկայի վրա գործում է 5-13 տոկոս մաքսատուրք: Ակնհայտ է, որ մեր գյուղատնտեսության համար գյուղտեխնիկա «ընտրելու» պարագայում կառավարությունը կկանգնի հենց ռուսականի վրա այն պարզ պատճառով, որ ԵՏՄ անդամ չհանդիսացող երկրներից ներկրվելիք որակյալ գյուղտեխնիկան առանց այդ էլ թանկ է ի սկզբանե, ու մի բան էլ դրա վրա գումարվում է մաքսատուրք:
Ու հետո, արդյոք գյուղտեխնիկայի պակա՞սն է մեր գյուղատնտեսության պրոբլեմների հիմքը: Ասում ենք, որ մեր գյուղացին աղքատ է, հողակտորները փոքր են, մշակելը ձեռնտու չէ...: Այդ ցանկում, անշուշտ, իր տեղն է զբաղեցնում նաեւ գյուղտեխնիկայի պակասը: Բայց Հայաստանում ամենեւին քիչ չեն խոշոր հողատերերը, որոնց վերահսկողության տակ կան տասնյակ, հարյուրավոր, իսկ որոշ դեպքերում նաեւ հազարավոր հեկտար հողեր: Այդ հողատերերը, մեղմ ասած, ամենեւին էլ աղքատ չեն, եթե չասենք՝ շատ հարուստ են: Նրանք հնարավորություն ունեն մեծ գումարներ ծախսել, ձեռք բերել ժամանակակից գյուղտեխնիկա, օգտվել գիտության ձեռքբերումներից, առաջատար մասնագետներ հրավիրել...: Բայց չեն անում: Ինչո՞ւ: Այն պարզ պատճառով, որ այդպիսի խոշոր հողատերերը սովորաբար բարձրաստիճան պաշտոնյաներ են, իրենց հիմնական եկամտի աղբյուրը պաշտոնն է, իսկ գյուղատնտեսությամբ զբաղվում են այնպես` «ձեռի հետ-ոտքի վրա»:
Եթե նրանց պետք է ստանալ ասենք 100 տոննա լոլիկ, կարտոֆիլ, ծիրան կամ խաղող, նրանք բոլորովին չեն ձգտի այդքան բերքը ստանալ ասենք մի հեկտարից, ու կստանան 10 հեկտարից: Միեւնույն է, աշխատուժը շատ էժան է, դիզվառելիքը կստանան պետությունից` սուբսիդավորմամբ, ոռոգման ջրի համար գրեթե չեն վճարի...: Ինչու փող ծախսեն ու տեխնոլոգիաներ ներդնեն: Հայաստանում մատների վրա կարելի է հաշվել ժամանակակից գյուղտեխնոլոգիաների ներդրման օրինակները: Էռնեկյանի հիմնած խաղողի այգիները թերեւս շատ քիչ օրինակներից մեկն է:
Գուցե ավելի ճիշտ կլինի կառավարությունը իր ջանքերը ներդնի գյուղատնտեսության չզարգացման պատճառները ուսումնասիրելու վրա, այլ ոչ թե «երկրորդ սորտի» գյուղտեխնիկա գտնելու ու ներկրելու վրա: Կամ թեկուզ դրան զուգահեռ ուսումնասիրի, թե ինչու մեր հարուստ հողատերերը չեն կիրառում նորագույն տեխնոլոգիաներ, ինչ է պետք անել, որ այդ հողերը անցնեն ավելի արդյունավետ սեփականատերերի: Սրանով կառավարությունը կարծես չի էլ ուզում զբաղվել:
Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը դեռևս փակ է
Շատ կարևոր է արձանագրել, որ առաջին անգամ Հայաստանի Հանրապետությունն ու Ադրբեջանը հարց են լուծել սեղանի շուրջ․ վարչապետ
Երևանում քամին տանիքի թիթեղներ է պոկել, ծառ տապալել
Արտակարգ դեպք Երևանում․ հիմնական դպրոցներից մեկում 14-ամյա երեխան ատրճանակով կրակել է 15 տարեկան աշակերտների վրա
ՀՀ-ի համար սա խաղաղ և լեգիտիմ ճանապարհով տարածքային ամբողջականության վերականգնման գործընթացի սկիզբ է․ Խաչատրյան
2017-ին «Սևան ազգային պարկ»-ում առանձնապես խոշոր չափով հափշտակությունների, փողերի լվացման բազմադրվագ դեպքը բացահայտվել է
Վիճաբանության ժամանակ 38-ամյա տղան դանակի մի քանի հարված է հասցրել հորը․ վերջինս հիվանդանոցում մահացել է
Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասն ամբողջությամբ վերականգնվել է
Դոլարն ու եվրոն կրկին էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 20-ին
ՄԱԿ գլխավոր քարտուղարն ուշադիր հետևում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ձեռք բերած սահմանազատման համաձայնությանը և ողջունում
Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ)
Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է․ Հակոբ Արշակյան
Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման հիմք ընդունելու հայտարարությունը․ Բլինքեն
Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան
Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը
Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու
ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան
Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է
Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան
Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»
Այս բարդ գործընթացում պետք է լինենք առավել քան զգոն, տուրք չտանք մանիպուլյացիաներին ու կեղծ տեղեկատվությանը․ Մինասյան
Հուսադրող լուրեր կան Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի վերաբերյալ․ Կլաար
Ովքեր դեմ են փոխհամաձայնեցված սահմանազատմանը, փորձում են պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը, վերածել ծայրագավառի․ Չախոյան
Վարչապետը Զառի միջնակարգ դպրոցի աշակերտների հրավերով ներկա է գտնվել «Պապ թագավոր» ներկայացմանը
Եթե Ստեփանակերտում ոչ թե «քֆուրով» որոշում ընդունող, այլ ադեկվատ իշխանություն լիներ, կսահմաներ ԼՂ շփման գիծը․ Աթանեսյան
Մենք ԵՄ-ի հետ սկսում ենք սերտ համագործակցության նոր ճանապարհ․ Արարատ Միրզոյան
Խաղաղության գործընթացը հիմնականում բաղկացած է որոշումներից, որոնք դուրս են «հակամարտելու» տրամաբանությունից․ Թորոսյան
Շուտով հայտնի ուժերը «մետոձիչկաները» կստանան, ու 10 կոպեկանոց լացի նոր եթերաշրջանը կհամարենք բացված․ Ալեքսանյան
Հայաստանը կստանա հնարավորություն սահմանազատման գործընթացը կազմակերպել քաղաքակիրթ և լեգիտիմ ընթացքով․ Ղազարյան
Աշխարհի գավաթ․ մարմնամարզիկ Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր է նվաճել
Կողմերը կառաջնորդվեն Ալմա Աթայի 1991թ. հռչակագրով, մի բան, որից Ադրբեջանը արդեն տևական ժամանակ խուսափում էր․ Եղոյան
Հուսանք՝ այցից հետո կհայտնվի մեր հարաբերությունների զարգացման «ճանապարհային քարտեզ»․ Միրզոյանի հարցազրույցը Arab News-ին
Վկան գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ինչ է կատարվել Շենգավիթի քննչական բաժնում
Սահմանազատման հանձնաժողովների հրապարակած փաստաթղթում երկու բավականին դրական և հուսադրող միտում տեսա․ Արամ Սարգսյան
Առաջին անգամ կա հնարավորություն ունենալ սահմանազատված պետական սահման, որտեղ կտեղակայվեն սահմանապահներ. Հովհաննիսյան
Ողջունում ենք Հարավային Կովկասի վերաբերյալ «Մեծ յոթնյակի» երկրների ԱԳ ղեկավարների հայտարարությունը․ Արարատ Միրզոյան
Սեփական տան լոգարանում հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի ջոկատի հրամանատարի 31-ամյա տեղակալի դին
Եթե հայ-ադրբեջանական հանձնաժողովի ձեռք բերած պայմանավորվածությունը կյանքի կոչվի, կլինի լուրջ հաջողություն. Իոաննիսյան
Հանձնաժողովների պայմանավորվածության մեջ չափազանց կարևոր է Ալմա-Աթայի սկզբունքի շուրջ համաձայնությունը. Խանդանյան
Կապան-Քաջարան ճանապարհահատվածում հարկադիր քարաթափում է իրականացվել
