Վագրը էլի ցատկում է. Երեւակայական նվաճումներ

Այս տարվա նոյեմբերին մեր տնտեսությունը վագրային թռիչքների դրսեւորումներ է ցուցադրել: Ընդ որում, այդ վագրային թռիչքը այնքան կտրուկ է, այնքան հանպատրաստից, որ կարելի է ասել՝ դա վիրտուալ, նկարած թռիչք է:

Անցած տարվա վերջին օրերին ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայությունը հրապարակեց 2016 թվականի առաջին 11 ամիսներին արձանագրված սոցիալ տնտեսական ցուցանիշները, ու դրանց մեջ շատ հետաքրքիր «թռիչքներ» կան: Կարելի է ասել` մտքի թռիչքներ: Ուսումնասիրենք մասնավորապես առեւտրի ծավալները: Ամբողջ անցած տարվա ընթացքում առեւտրի ծավալները, ըստ ամիսների, նախորդ տարվա նույն ամիսների համեմատ, ցուցադրում էին որոշակի շեղումներ: Օրինակ, 2016 թվականի հունվարին 2015-ի հունվարի համեմատ առեւտրի ծավալները նվազել էին 2.5 տոկոսով: Իսկ օրինակ մայիսին, նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ, աճել էին 1.3 տոկոսով (տես գծապատկեր 1):

Ու այսպես, որոշակի տատանումներով ծավալների փոփոխությունը գալիս է մինչեւ նոյեմբեր: Եվ հանկարծ նոյեմբերին առեւտուրը աննախադեպ աշխուժություն է դրսեւորում, կարծես դոպինգ է ստանում: 2016-ի նոյեմբերին 2015-ի նոյեմբերի համեմատ առեւտրի ծավալը աճում է միանգամից 3.8 տոկոսով: Էդ ի՞նչ պատահեց: Մարդիկ միանգամից որոշեցին գրոհե՞լ խանութները: Իսկ պատահեց հետեւյալը:

Խնդիրն այն է, որ առեւտրի ծավալների աճը ապահովվել է ոչ թե մանրածախի, այլ մեծածախի շնորհիվ: Մանրածախ առեւտուրը շարունակում է նվազել, ինչը բնակչության գնողունակության շարունակվող անկման հետեւանքն է: Իսկ ահա մեծածախ առեւտուրը գրեթե երկնիշ աճ է գրանցել` 8.8 տոկոս: Ի՞նչ կա այս թվերի տակ: Այլ հավասար պայմաններում մեծածախ առեւտրի նման կտրուկ աճ չի կարող լինել, երբ մանրածախ առեւտուրը գնալով նվազում է: Ոչ մի մեծածախ գնորդ կտրուկ չի ավելացնի գնման ծավալները, իմանալով, որ մանրածախ առեւտուրը նվազում է: Դա ուղղակի տրամաբանական չէ: Իսկ մեծածախ առեւտրի ոլորտում գործում են հիմնականում խոշոր ներկրողներն ու արտադրողները: Ամենահավանականն այն է, որ ՊԵԿ-ը համաձայնության է եկել խոշոր գործարարների հետ, եւ այս ընթացքում նրանք պարզապես փաստաթղթերով ավելի մեծ առեւտուր են «ցույց տվել» եւ բնականաբար ավելի մեծ հարկեր վճարել: Առաջին հայացքից կարող է թվալ, թե սա մեծածախ ոլորտում գործող խոշոր տնտեսվարողների բիզնեսի ստվերային մասի կրճատում է: Իրականում, փորձը ցույց է տալիս, որ նման պայմանավորվածությունները երկար կյանք չեն ունենում, եւ ժամանակի ընթացքում ամեն ինչ ընկնում է իր տեղը: Օրինակ, եթե նայենք առաջին գծապատկերին, 2016 թվականի ընթացքում էլի են արձանագրվել առեւտրի ծավալների աճեր, մասնավորապես ապրիլ-մայիսին: Այսինքն, երբ մարտ ամսին ՊԵԿ նախագահի պաշտոնում նշանակվեց Հովհաննես Հովսեփյանը, դրանից մեկ ամիս անց կրկին արձանագրվեց առեւտրի ծավալների աճ: Ընդ որում, այդ աճերը նույնպես գրանցվել են բացառապես մեծածախի հաշվին: ՊԵԿ նախագահի պաշտոնում Վարդան Հարությունյանին նշանակելուց նույնքան ժամանակ անց կրկին արձանագրվում են աճեր: Ճիշտ է, ավելի տպավորիչ, բայց այդ աճերի «բովանդակությունը» նույնն է:  

Համանման պատկեր կարելի է նկատել նաեւ ներմուծման ոլորտում: 2016 թվականի նոյեմբերին նախորդ տարվա նոյեմբերի համեմատ ներմուծման ծավալները միանգամից աճել են մոտ 24 տոկոսով: Շատ տպավորիչ ցուցանիշ, մանավանդ եթե հաշվի ենք առնում, որ դրան նախորդած ամիսներին ներմուծման ծավալները ավելի հաճախ տպավորում էին երկնիշ նվազումներով (տես գծապատկեր 2):

Այստե՞ղ ինչ է պատահեց: Ախր տարվա առաջին 10 ամիսների կտրվածքով ներմուծումը նվազում էր ու հանկարծ մի ամսվա ընթացքում 24 տոկոս ա՞ճ: Այստեղ նույնպես, ամենայն հավանականությամբ, գործ ունենք ոչ պաշտոնական պայմանավորվածությունների հետ: Ներկրման ոլորտը նույնպես խիստ կենտրոնացած է եւ կարելի է պնդել, որ այս դեպքում եւս խոշոր ներմուծողները մեծ թվեր են ցույց տվել: Ներմուծումն ու մեծածախ առեւտուրն էլ, ի դեպ, սերտ փոխկապակցված են:

Մի խոսքով, վագրային թռիչքներ իրականում չկան: Կան միայն ոչ պաշտոնական պայմանավորվածությունների արդյունքում նկարված ցուցանիշներ: Իսկ նման պայմանավորվածության հմայքն այն է, որ ժամանակի ընթացքում ամեն ինչ վերադառնում է ի շրջանս յուր:

Տպել
6172 դիտում

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա